Het verhaal
Bij Cal Porter (Paul de Leeuw) staat opeens zijn ex-schoonmoeder Katherine Gerard (Anne-Wil Blankers) voor de deur: een vrouw die hij slechts een keer eerder zag, op de herdenkingsdienst van zijn aan AIDS overleden partner, zo’n 20 jaar geleden. Cal is inmiddels getrouwd met Will Ogden (Freek Bartels) en ze hebben samen een zoon (dit keer vertolkt door Felix Wilbrenninck). Wat Katherine nou precies komt doen is niet heel duidelijk, behalve dat ze een dagboek van haar zoon komt terugbrengen. De confrontatie met zijn partner en het zien van zijn huidige geluk rijt oude wonden open, zowel bij Katherine als bij Cal.
Jacco: Moeders en Zonen is een betrekkelijk “jong” toneelstuk van Terrance McNally. Twee jaar geleden stond het op Broadway met in de hoofdrol Tyne Daly, een vrouw die de ouderen onder ons kennen uit de televisieserie Cagney & Lacy, maar die ook een Tony Award won als Mamma Rose in Gypsy. We recenseren bijna nooit toneel, maar we gingen toch heen omdat Freek Bartels er, na zijn toneeldebuut in The Normal Heart, een grote rol in heeft.
Ik zie naast een heleboel muziektheater ook veel toneel. “Mothers and Sons” (de oorspronkelijke titel) is wat je een “well-made-play” noemt waarvan er op Broadway en West End velen in premiere gaan ieder jaar. Stukken die het publiek een memorabele avond moeten opleveren (liefst met een bekende acteur in de hoofdrol), maar waar je ook weer niet teveel bij moet nadenken. Het verhaaltje moet “af” zijn en dat is bij Moeders en Zonen zeker het geval. En er zijn zeker bekende acteurs,, want naast Bartels zijn Anne Wil Blankers en Paul de Leeuw te zien. Marijke, jij ziet veel minder toneel dan ik. Wat vond je ervan?
Marijke: Ik vond het prachtig! Het verbaast me dat je zegt dat je niet te veel moet nadenken. Ik vond het thema heel aangrijpend (je hebt me vast horen snikken) en ik heb er juist nog lang over nagedacht. Misschien dat het ook wel komt, omdat ik los van wat ik gezien heb bij Rent en de film Philadelphia niet zoveel weet over AIDS en de impact ervan. En dan zegt Freek in het stuk iets als: ”Nu is het een hoofdstuk in de geschiedenis, straks een paragraaf en daarna slechts een bijzin”. Mooi gezegd, maar heel pijnlijk…
Jacco: Je kan heel mooi stilletjes snikken, ja. En misschien begrijp je me niet goed: het is niet dat je helemaal niet hoeft na te denken bij deze voorstelling, het is alleen dat het hele drama je keurig op een presenteerblaadje wordt aangeboden. Alles wordt uitgesproken en op een heel naturalistische manier gebracht. Het decor bijvoorbeeld is zo compleet dat je meteen weet wat voor mensen Cal en Will zijn. Je hoeft daar zelf geen invulling aan te geven, de Eames stoel in het midden van het podium zegt al een heleboel.
Marijke: Een Eames stoel? Gelukkig is er een wiki-pagina van. Ik dacht vooral: wat een leuke woonkamer.
Jacco: Jaja, precies. Ik ben gewend geraakt aan ander theater in de schouwburgen van Nederland. Je zou kunnen zeggen dat Nederland vooral regisseurstoneel heeft: zij willen hun visie op het stuk laten zien en halen daarbij soms alles overhoop. Moeders en Zonen is een voorbeeld van tekst toneel: Job Gosschalk (regisseur) wil gewoon het verhaal laten zien met mooie acteurs die alle ruimte krijgen om te schitteren. Ik vond het een beetje braaf, zeker als je bedenkt dat hij voor zijn vorige voorstelling (The Normal Heart, die ook al over de AIDS crisis ging) juist een heel “eigen” vorm had gevonden. Maar dat is heel persoonlijk. Ik kan me voorstellen dat je dit juist prettig vond.
Marijke: Doe mij maar een lekker duidelijk toneelstuk! Neem je me een volgende keer mee naar regisseurstoneel? Hoe vond je trouwens dat ze speelden?
Jacco: Ik heb zeker genoten van ijzersterk spel. Ik vond Bartels weer geweldig (ik moet zeggen dat hij me als acteur nog meer bevalt dan als musicalster) en was diep onder de indruk van Anne Wil Blankers. Naar deze grande Haagse toneeldame blijf je kijken, wat ze ook doet. Haar gehannes met een bontjas, het drinken van een glaasje fris en haar reacties op de zoon van Cal en Will zijn onweerstaanbaar. Paul de Leeuw is als acteur de minste van de drie, met soms een slordige dictie en wat vreemde klemtonen in zijn zinnen, maar de rol staat dusdanig dicht bij hem dat je hem dat snel vergeeft. Cal heeft een boel te verwerken gehad, maar is ook waanzinnig blij en gelukkig met zijn leven nu. Ik vond dat heel geloofwaardig.
Marijke: Ik ben het helemaal met je eens. Ik kon me helemaal inleven in alledrie de personages. En dat terwijl ik en geen man en geen oudere dame ben. Wel stoorde ik me soms aan de vertaling van Raoul Heertje. Af en toe kon je de orginele Engelse tekst terughoren in de Nederlandse tekst. Dat haalde me er soms een beetje uit en dat vond ik jammer. Maar al met al vond ik het een fantastische voorstelling die ik zeker zal aanraden.
Jacco: Ja, laat iedereen vooral gaan kijken. Om meer te weten te komen van de AIDS crisis in Amerika. Ik hoop dat ze daarna bijvoorbeeld de verfilming van The Normal Heart gaan zien, of de miniserie van Angels in America. In de bioscoop draait nu de fantastische documentaire Strike a Pose over de dansers van Madonna; ook een echte aanrader! Maar ga ook naar Moeders en Zonen voor mooie acteurs en een ontroerend verhaal.
MOEDERS EN ZONEN speelt tot en met zondag 19 juni in het Oude Luxor in Rotterdam. Volgend seizoen gaat de voorstelling op een landelijke toernee tot en met december 2016. Voor de volledige speellijst kijk op http://www.ntk.nl
