Voor niets gaat de zon op. Tegenwoordig is niets meer gratis. Toch hoef je voor Daendels geen geld neer te tellen; de voorstelling wordt met subsidie van de provincie Overijssel gespeeld. Zelden zal een cultuursubsidie beter besteed zijn dan aan deze voorstelling. Het is op en top genieten van deze bijzonder vrolijke en geestige voorstelling.
De titel Daendels slaat op de persoon Herman Willem Daendels. Wikipedie meldt ons dat hij een belangrijke Nederlands patriot, militair, politicus en gouverneur-generaal van Nederlands-Indië van 1807 tot 1810 was. Een vrijheidsstrijder voor Overijssel? Of toch wel een beetje een dubieus heerschap die zijn eigen wil voorop stelde. In de voorstelling is hij het onderwerp van de voorstelling. Verwarrend? Welnee.
In Daendels zien we een optreden van een reizend toneelgezelschap, Les Saltimbanques. We ervaren hun onderlinge ruzies, discussies en conflicten terwijl we ook het optreden, de voorstelling over Daendels zien. De leiding van het gezelschap,, is in handen van Willem Buitenburg. Deze dominante persoonlijkheid, wiens beslissingen regelmatig worden gesaboteerd door de rest van het gezelschap, is een prachtrol van Simon Zwiers. Een sterke buitenkant en en slappe binnenkant, het is op zijn lijf geschreven, en zijn prachtige ruwe stem geeft elk nummer, groot of klein, iets extra’s. De gladde jongen van het gezelschap wordt vertolkt door Joël de Tombe. Zijn Joris Enkelzucht gaat zowel binnen het gezelschap als met het publiek aan de haal. Dit tot ongenoegen van drama-queen Sokkel Wambuis, de met het portret van Joël zijn gevoelens wel laat zien. Theun Plantinga kan zich heerlijk uitleven in deze lekker foute rol, met als hoogtepunt het moment dat Joris het gezelschap vaarwel lijkt te zeggen. Laura Johannes (Thea Zonderland) en Roos van der Waerden (Maaike Vleuggellam) mogen in de rollen van Wilhelmina van Prusien en Aleida van Vlieren lekker vaak uit hun rol stappen, wat zorgt voor menig komisch conflictmoment. De rol van Freek werd ditmaal gespeeld door Soy Kroon. Hij liet zijn talent al eerder zien in Kruistocht in Spijkerbroek en doet het hier wederom uitstekend. Als meest normale van het gezelschap staat hij dicht bij het publiek, en weet de historische feiten prima te vertellen. Ook het inspelen met de (steeds wisselende) kindercast, wat een half uur voor aanvang ook en plein public wordt uitgevoerd, doet hij zelfstandig en uitermate professioneel.
Ondanks de lading humor en quasi-drama die over het publiek wordt uitgestort en waar het ook in deelneemt, zit er wel nog een klein beetje geschiedenisles in de voorstelling. Belangrijke momenten uit het leven van dit toch wel twijfelachtig heerschap, zoals het schaken van Aleida van Vlierden zodat hij tegen de wil van haar ouders met haar kan trouwen, en de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen bij Goejanverwellesluis wordt dan niet natuurgetrouw gespeeld, maar wel als zodanig beschouwd. Deze beschouwende rol is veelal weggelegd voor de jongeling in het gezelschap, Freek.
De voorstelling als geheel is een windhoos aan clownerie, fysieke humor, geestige teksten en vreemde situaties vol conflicten. Het publiek geniet van volle teugen, en zelfs de mensen die toevallig in de loop van de voorstelling voorbij komen en kijken, vertrekken niet voor de show is afgelopen. Deze voorstelling heeft succes en verdient het.
Het decor is sober, maar wel heel functioneel. Als het zo vaak opgebouwd en afgebroken moet worden, en vaak ook nog snel moet het allemaal niet te ingewikkeld zijn, en bij een knappe voorstelling als deze is er ook weinig nodig. De toren, een klein binnengedeelte, het ronde podium, en genoeg palen om als je het verkeerd doet tegenaan te lopen; meer is er niet nodig. Nou ja, misschien een koets…. De kostuums zijn uitstekend; protserig en overdone voor de acteurs, terwijl ze er toch weer allesbehalve sjiek uitzien.En dat geldt zeker ook voor de pruiken. Ze zien er overduidelijk bewust amateuristisch uit, wat prima werkt in deze show.
Daendels is straattheater en het publiek zal dat weten ook. Meermaals wordt deze erbij betrokken. Meezingen en meespelen, er wordt verhaal gehaald, en er wordt zelfs gesjanst. Hoewel een enkeling misschien een beetje de pineut is, gaat het nooit ten koste van het publiek, maar juist ten bate van de voorstelling. En hoe meer er meegespeeld wordt, des te meer moet ook de cast improviseren, en ook dat is wel weer leuk om te zien.
Muzikaal is Daendels weer van alle markten thuis. Meest opvallend zijn de smartlap, die natuurlijk moet worden meegezongen, en het Daendels-lied, dat zeker in de uitvoering lekker bij Les Miserables leent. Een mini-barricadescène is het gevolg.
Er valt maar één ding over deze voorstelling te betreuren. Waar bij Beeldenstorm eerder zo goed als altijd de voorstelling op CD te krijgen is is dat bij deze Daendels helaas niet zo. Er is wel een CD-single met het Daendels-lied, maar dat helaas de demo-versie. Zeker wel leuk, en natuurlijk de 5 euro die naar het goede doel gaat meer dan waard, maar graag hadden we deze show naast in het geheugen, ook in het CD-rek opgeslagen.
Daendels is optimaal genieten in de buitenlucht, met een productie die tot de besten van dit jaar behoort. Wie buiten Overijssel woont en niet even een dagje in deze provincie de toerist uithangt, en uiteraard Daendels bezoekt doet zichzelf te kort. Sterker: zoek een dag dat ze vaker optreden, want één keer zien is eigenlijk gewoon te weinig.
Voor de voorstelling sprak Musicalworld met drie van de acteurs: Simon Zwiers, Soy Kroon en Joël de Tombe. Tijdens het gesprek en tevens avondmaal valt de onderlinge sfeer op. Er wordt regelmatig onderling gedold en geplaagd, en veel gelachen.
Zie volgende pagina.
