Musicalreport

De Vliegende Hollander laat van zich horen

Na de openingsvoorstelling "Into the Woods", die al goed vorm had gekregen, is er nu een workshop-voorstelling te zien van een show die nog echt in de steigers staat. Waar nog volop geschaafd, geschuurd en gebouwd wordt, als op de scheepswerf uit het stuk.

Woensdag 31 oktober was het dan zo ver. Eindelijk weer een publieke vertoning van een nieuw werk van Ad en Koen van Dijk. Sinds Rex waren er wel geluiden over een nieuwe show, maar op de uitvoering een enkel lied na was het op dat front angstaanjagend stil. Tot vandaag.

Nu was er dan de eerste workshop uitvoering in het M-Lab. Oudgedienden en pas- cq bijna- afgestudeerden speelden, in hun zwarte repetitie kleding, de voorstelling in een minimale setting. Ook minimaal was het orkest (vier personen), die de opdracht had zich voor te doen als waren zij met een veelvoud.
Een voorstelling als deze vergt veel van je concentratie. Er wordt onversterkt gezongen, waardoor niet alles even goed is te verstaan. En door de repetitiekostuums is van het ensemble soms niet meteen duidelijk wie zij spelen. Als bijvoorbeeld de dames eerst staan te rouwen en De Hollander vervloeken en even later werken in de zeilmakerij vraag je je even af of het om dezelfde vrouwen gaat. Door hun gedragingen wordt dan wel duidelijk dat het in dit geval niet zo is. Als onbewuste illustratie dat je als publiek een soort repetitieproces bijwoont is de ingreep die door Koen van Dijk zelf wordt gedaan: een korte showstop omdat de trappen niet goed aan elkaar vast zitten.

Het ensemble van deze voorstelling wordt voornamelijk gevormd door bijna-afgestudeerden. Velen van hen waren al te zien in Rent. In de samenzang blijken de heren wat sterker dan de dames, maar wat klinkt het ontsettend lekker als iedereen tegelijk zijn strot open doet. Dat Henk Poort kan zingen wisten we natuurlijk al, maar de bijbehorende lege blik geeft m precies dat beetje extra om hem een vervloekte kapitein te laten zijn. Raymond Kurvers heeft zijn muzikale sporen ook verdiend, en ook hij toont dat hier. Welaas blijft wat zijn aandeel is in het verhaal blijft onduidelijk, omdat het lijkt dat wat de stuurman doet, ook door de kapitein zelf zou kunnen worden gedaan.
De eigenlijke hoofdrol is die van Senta, een jong, naïef meisje, dat in de belangstelling staat van twee heren: De Hollander en Erik. Haar vader is op zee verdwenen, vermoedelijk veroorzaakt door De Vliegende Hollander. Ze wordt opgevoed door haar tante, die een zeilmakerij beheert, die Serna, als ze oud genoeg is, in haar inkomen moet voorzien. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat Maaike Boerdam deze rol zou spelen maar een zwangerschap gooide roet in dat eten. Het is nu de kans voor Marle Martens om zich in de kijker te spelen, en die kans grijpt ze voor de volle 100 %. Ze speelt de rol goed, en zingt fantastisch. Laten we hopen dat we nog veel van haar mogen horen. Doris Baaten speelt Ingrid, de tante van Senta. Ze is van goede wil, maar worstelt met het rendabel maken van de zeilmakerij. Als ze dan een gouden kans krijgt, aarzelt ze niet. Met alle risico’s van dien. Ze speelt vanouds lekker. Erik, een handelaar in hout, ziet Serna wel zitten. René van Kooten speelt de wat gladde jongen, waarbij je soms gelooft in zijn oprechtheid, maar je ook wel afvraagt of er geen bijbedoelingen zijn (de zeilmakerij). Bij de scene dat hij het volk ophist ga je natuurlijk weer aan Gaston denken, al komt dat meer door de scene zelf dan door zijn spel. We krijgen zelfs een paar noten te horen waarvan we niet wisten dat hij het in zich had.

Een show als deze met muziek als deze vraagt om grootse decors (en een enorm orkest en ensemble). Toch is het minimalistische uiterlijk van de show zeker geslaagd. De heren aan de touwen, de vrouwen aan het zeil, wat rode lampen. Met weinig dingen valt er toch een hoop te vertellen. Af en toe doen momenten je aan iets denken, een muzikaal stukje aan Chicago, een scene aan Beauty & the Beast, of Whistle Down the Wind, of herinnert de muziek aan eerdere stukken van Ad van Dijk, maar in zijn totaliteit is het een mooie eenheid geworden.

Het stuk in zijn huidige versie heeft echter ook een zwakke kant; dat is de opbouw van het verhaal, en de informatievoorziening. Misschien dat er een lek is doordat koorpartijen niet zijn te verstaan, maar het verhaal roept vragen op. Zo lijkt de inhoud van de legende zoals deze hier wordt gebracht af te wijken van het verhaal zoals deze doorgaans wordt verteld. Een kapitein roept de toorn van God op door Zijn wil te trotseren (beschimpen van de Bijbel, uitvaren op een heilige dag). In dit geval zou het veroorzaakt zijn doordat hij geld belangrijker vindt dan het leven van zijn bemanning. Maar wat de vloek nu precies behelst wordt niet duidelijk in het stuk. De kapitein lijkt te kunnen doen en laten wat hij wil. Of het goud zelf de gebeurtenissen beinvloed is ook zo’n raadsel. Handelen de personen die er mee in aanraking zijn geweest anders dan daarvoor?

Laten we de dramatische opbouw van het verhaal buiten beschouwing, dan hebben we hier een prachtige voorstelling meegemaakt. Bombastische momenten die smaken naar meer, meer orkest, meer stemmen, opdat het nog mooier zal klinken dan het op dit moment doet. Ook de breekbare momenten komen goed over, en alleen de muziek al zorgt voor de gepaste traan op het einde. De verdere ontwikkeling zal zich in mijn ogen vooral op de opbouw van het verhaal en het geven van de broodnodige informatie: de uitdieping van de vloek op de Hollander en de rol van de stuurman. Misschien dat dan ook duidelijk wordt waarom het verhaal in Scandinavië afspeelt, of Senta een eigen wil uitvoert of dat er een hogere macht in het spel is zodra het goud wordt aangesproken en wat nu precies de vloek is waar de Hollander onder gebukt gaat. Slagen ze erin om alles op zijn plek te krijgen hebben de heren van Dijk het hoogtepunt uit hun repertoire te pakken.

31 October 2007
Try-out
Amsterdam
M-Lab
http://www.m-lab.nl
M-Lab, Koen van Dijk, Henk Poort, Doris Baaten, Rene van Kooten,

Over de auteur

Jeroen schreef dit artikel voor jou

Jeroen

Jeroen is sinds 2005 redacteur van Musicalworld. Hoewel Jeroen al jong in aanraking kwam met theater, is zijn passie voor musical pas deze eeuw tot volle bloei gekomen. Hij was zeer onder de indruk van de eerste voorstelling van Cats, en de Nederlandse versie van Oliver uit 1999, op basis van de film al een van zijn favorieten, was de eerste voorstelling die hij meermaals zag. Toch waren deze bezoeken eerder sporadisch dan frequent. Sinds hij redacteur is van Musicalworld bezoekt hij meer dan 100 voorstellingen per jaar. Jeroen is de Musicalworld-specialist op het gebied van familievoorstellingen en kindervoorstellingen. Hij is tevens de correspondent voor Vlaanderen. Ook in Duitsland en Engeland (Londen) is hij regelmatig te vinden. Hij doet ook verslag van amateurvoorstellingen die voor neutrale toeschouwers de moeite waard zijn. Tot zijn favoriete musicals behoren naast Oliver! meer musicals met kinderen in de hoofdrol. "Billy Elliot" is zijn all-time favorite, maar daarnaast moeten zeker "Whistle down the Wind", "Matilda" en "The Secret Garden" worden genoemd. Daarnaast zijn Chicago, Come from Away, Spamalot en Soho Cinders voorstelling met een ongelofelijke aantrekkingskracht. Hoogtepunten in het jukebox-genre: Our House, Ich war noch niemals in New York en Ich Will Spass? (en voorganger Doe Maar). Favoriete Nederlandse producties zijn: Ganesha (een Perfecte God), Lelies, Wat zien ik? en Kuifje. Naast het bezoeken van musicals is hij een frequent bezoeker van attractieparken. Favoriete park in Europa is Europa Park (met een uitgebreid entertainment programma). Naast deze tijdverslindende hobby is Jeroen ook nog werkzaam in de ICT.

Meer van Jeroen

Meer artikelen van Jeroen

Delen