Recensie

Ja Zanna, nee Zanna, hoZanna

M-lab bevestigt natuurlijk het stereotype door een homo-musical te plannen tijdens het EK Voetbal. Maar juist stereotypen en oordelen spelen een belangrijke rol in de omgekeerde wereld van Ja Zanna nee Zanna.

Waar het Oranje morgen misschien terug in de kast kan, blijft het roze in het M-lab er nog wel even uit. Tot en met 25 juni speelt er Ja Zanna, nee Zanna, een heerlijk roze feestje. Deze voorstelling, die uitgaat van een omgekeerde wereld waar homoseksualiteit de norm is, bezorgt je een goed humeur, een gulle lach en een klein beetje drama.

Een andere wereld, met andere normen. Iedereen is homoseksueel. Toch? En diverse wat stereotypen passeren de revue. DJ Tijl is van het meest huppelige soort, inclusief kleding die de ruime omgeving van de navel laat zien. Anton en de held van de school, schaker Max ogen dan weer vrij gewoontjes. En voetballer Stef, die excelleert in de suffe sport voetbal toont zijn spierballen continu. Bij de dames is Kika wat traditioneler qua kledingkeuze dan Greet en Roberta.

Niet alleen sommige spelers hebben soms weinig om het lijf, dat geldt ook voor het script. Vooral de (omgekeerde) herkenbaarheid van situaties of uitspraken maken Ja Zanna nee Zanna leuk. En natuurlijk de lekkere popsongs, met soms wat rock of soul. Het origineel van Ja Zanna nee Zanna, Zanna Don’t, werd genomineerd voor een aantal Drama Desk Awards, en dat is waarschijnlijk te danken aan het feestje dat deze voorstelling gewoon is.
Zanna don’t is uiteraard een woordspeling op Xanadu, een ook de Nederlandse titel bevat een voor de hand liggende woordspeling. Jammer genoeg heb ik in de voorstelling verder geen verdere titelverwijzing kunnen ontdekken; dat had leuk geweest.

Zanna . Wie is dat eigenlijk? Een kruising tussen een toverfee en koppelaarster. Dat het door Matthew Michel gespeelde karakter magische krachten heeft is duidelijk, maar ook dit wordt niet als iets heel bijzonders ervaren door de omgeving. Met zijn toverstaf brengt hij mensen bij elkaar, en dat is wat telt. Vaak op verzoek, maar als de mensen aangeven het zelf te willen regelen, heeft hij het daar wel wat moeilijk mee. Zoals schaker Max (Michael Muller) die wel wat ziet in de nieuwe aanwinst van de school, voetballer Stef (Gino Emnes). Roberta (Jeske van de Staak( ziet dan wel weer wat in Greet (Elise Berends), choreografe van het motor-ballet en zet hiervoor de kortstondige eerdere vriendin Kika (Sanguita Akkrum) aan de kant. Zij is een beetje de regelaarster op school, daarbij geassisteerd door de doorgaans minder mondige Anton (Jasper van Dijk). Tijl (Boris Schreurs) verzorgt de schoolradio, en hiermee ook de mededelingen.
Als de relaties eenmaal helder zijn blijkt het tijd voor de schoolmusical. Na enkele suggesties voor het thema komt Max met een heel controversiële. Heterosexualiteit in het leger. Hoewel er enorme tegenstand is van de instanties als het schoolbestuur zetten ze zit thema toch door. Maar dat deze productie hele andere gevolgen zal hebben, weet hij nog niet.

Ja Zanna nee Zanna bruist van energie en spelplezier. Boris Schreurs straalt in zijn ‘hoe nichteriger hoe beter’‘-rol van Tijl en laat terloops nog even zien waarom hij voor de dansfilm Body Language is gecast. Jeske van de Staak imponeert met een waanzinnig stemgeluid,  en een enorm bereik op haar volumeknop. Dat bereik haalt Michael Muller niet, maar hij zingt wel warm en zuiver. Hij weet te vertederen als hij in een kwetsbare situatie terecht komt. Alleen zou het niet erg zijn als hij met zijn staartje per ongeluk een schaar zou ontmoeten. Matthew Michel’s rol van Zanna is vrij lang alleen een soort katalysator maar wiens persoonlijkheid lang vaag blijft, maar als het eenmaal los komt, speelt hij de rol voortreffelijk. De cast in zijn geheel straalt bij de ensemblenummers, met als hoogtepunt het legerlied, dat lof brengt aan homoseksuele helden uit de geschiedenis zoals Leonardo da Vinci, en waarin hetero duidelijk een scheldwoord is.
De grappen zijn voornamelijk omkeringen van de homo-onvriendelijke opmerkingen uit onze eigen samenleving, maar uiteraard ook rond homoseksuele stereotypen. Dubbelzinnigheden zijn er te over.Voor musicalliefhebbers zal de titel van de bijzondere voorstelling rond liedjes van Sondheim, die één van de leerlingen suggereert, een lach op de mond toveren. Hetero’s gaan naar Ibiza of Berlijn, omdat ze daar toleranter zijn. En als een jongen liefdesverdriet heeft, ‘komt alles wel op z’n pootjes terecht’, en als een meisje dat heeft ‘op z’n potjes’.
Herkenbaarheid, energie, humor en feestmuziek. Het maakt van Ja Zanna nee Zanna het feestje wat het nu is. Tegelijkertijd heeft een voorstelling als deze ook een andere mogelijkheid. Begrip kweken in een steeds homovijandigerr wordend Nederland. Als schoolvoorstelling biedt het de energie die veel jongeren aanspreekt, maar weet het misschien ook een boodschap van begrip te brengen. Want een voorstelling als deze laat zien wat het antwoord kan zijn op aanvallende vragen als ‘Waar is een homodag (kermisTilburg, Gay Pride etc) nu voor nodig, Er zijn toch ook geen heterodagen?’ Namelijk, elke dag is heterodag, en het is best eens fijn om jouw voorkeur, al is het maar voor een dag, als norm te hebben.
De bezoekers van Ja Zanna, nee Zanna in het M-lab zullen waarschijnlijk weinig boodschap hebben aan deze boodschap. De voorstelling is daarvoor te veel preken voor eigen parochie. Een parochie die een geweldige avond heeft. En mocht er toch nog iemand door de voorstelling het licht zien. Dan is dat mooi meegenomen.

15 June 2012
Première
Amsterdam
M-lab
http://www.m-lab.nl
zanna don't, ja zanna nee zanna, m-lab, recense, premiere, gino emnes, matthew michel, elise berends, jasper van dijk, boris schreurs, sanguita akkrum, michael muller, jeske van de staak, homo, roze

Over de auteur

Jeroen schreef dit artikel voor jou

Jeroen

Jeroen is sinds 2005 redacteur van Musicalworld. Hoewel Jeroen al jong in aanraking kwam met theater, is zijn passie voor musical pas deze eeuw tot volle bloei gekomen. Hij was zeer onder de indruk van de eerste voorstelling van Cats, en de Nederlandse versie van Oliver uit 1999, op basis van de film al een van zijn favorieten, was de eerste voorstelling die hij meermaals zag. Toch waren deze bezoeken eerder sporadisch dan frequent. Sinds hij redacteur is van Musicalworld bezoekt hij meer dan 100 voorstellingen per jaar. Jeroen is de Musicalworld-specialist op het gebied van familievoorstellingen en kindervoorstellingen. Hij is tevens de correspondent voor Vlaanderen. Ook in Duitsland en Engeland (Londen) is hij regelmatig te vinden. Hij doet ook verslag van amateurvoorstellingen die voor neutrale toeschouwers de moeite waard zijn. Tot zijn favoriete musicals behoren naast Oliver! meer musicals met kinderen in de hoofdrol. "Billy Elliot" is zijn all-time favorite, maar daarnaast moeten zeker "Whistle down the Wind", "Matilda" en "The Secret Garden" worden genoemd. Daarnaast zijn Chicago, Come from Away, Spamalot en Soho Cinders voorstelling met een ongelofelijke aantrekkingskracht. Hoogtepunten in het jukebox-genre: Our House, Ich war noch niemals in New York en Ich Will Spass? (en voorganger Doe Maar). Favoriete Nederlandse producties zijn: Ganesha (een Perfecte God), Lelies, Wat zien ik? en Kuifje. Naast het bezoeken van musicals is hij een frequent bezoeker van attractieparken. Favoriete park in Europa is Europa Park (met een uitgebreid entertainment programma). Naast deze tijdverslindende hobby is Jeroen ook nog werkzaam in de ICT.

Meer van Jeroen

Meer artikelen van Jeroen

Delen