Alhoewel “Swan Lake” puur dans is, werd het een van mijn theatrale hoogtepunten. Er was een mooi verhaal, boeiende personages, humor, drama, actie, schitterende theatrale beelden en danstaal die ik verstond, omdat de Bourne o.a. beinvloed is door Disney, Hitchcock en de klassieke Hollywood musicals.
Het succes van “Swan Lake” begon 10 jaar geleden in Londen. Intussen heeft het over de hele wereld gespeeld, zelfs op Broadway waar het Tony awards won voor regie, choreografie en kostuums. Om dit jubileum te vieren wordt het stuk weer in Londen uitgevoerd. Ik woonde een uitverkochte tryout bij en dit keer was het zelfs beter dan in 2000, o.a. omdat ik betere plaatsen kon betalen en wat meer uitgerust was. Bourne had ook enkele nieuwe inventieve acties aan het stuk toegevoegd.
Het ballet wordt altijd in de pers als de ‘all male Swan Lake’ beschreven, maar dat is een mythe. Er zijn ook sterke rollen voor vrouwen weggelegd. Wel is het zo dat alle zwanen door mannen worden gespeeld. Dit zijn geen truttige zwanen, zoals in de klassieke uitvoering, maar veel meer gebaseerd om de echte beesten: krachtig, mooi en met een geweldadige dubbelzijde.
Een gedeelte van het ballet is gebaseerd op het Engelse koningshuis. Het draait namelijk om een prins die opgroeid in een koud paleis. Hij krijgt geen liefde van zijn moeder, de koningin en leeft slechts voor zijn plichten. Op de avond dat hij zelfmoord probeert te plegen in een vijver wordt hij gestopt door een school zwanen, die worden geleid door een betoverende leider. De prins wordt verliefd op deze zwaan en heeft tegen het eind van het eerste bedrijf voor het eerst zin in het leven.
In het tweede bedrijf verschijnt de zwaan echter in de gedaante van een ‘homme fatale’, die de koningin verleidt op een bal. Dit wordt de prins te veel en hij probeert zijn moeder neer te schieten. Dit mislukt en hij komt terecht in een gesticht. Hier ziet hij in zijn dromen zijn geliefde zwaan doodgepikt worden door de andere zwanen. Het is de dood van de liefde.
Het stuk eindigt met het onvergetelijke beeld van de prins die dood in bed wordt aangetroffen door de koningin en de zwaan die voor het raam van de kamer de jongere versie van de prins in zijn armen koestert. Terwijl Sneewvlokken op de twee voor het raam neerdalen, schreeuwt de koningin het uit van verdriet.
Als het doek valt en de tijdloze muziek van Tchaikovsky zijn crescendo bereikt, blijf je achter met een brok in je keel en tranen in je ogen. Hierna was het even doodstil waarna het publiek, bestaande uit vele nationaliteiten en leeftijden, uitbarste in een oorverdovend applaus en uiteindelijk een staande ovatie.
De dansers van Matthew Bourne zijn fantastisch. Jose Tirado was een overweldigende zwaan, Neil Westmoreland een hartverscheurende prins, Nicola Trannah een ijskoningin en Leigh Daniels de absolute komische noot als het db-tje die aan de prins wordt gekoppeld.
Bourne gebruikt zijn dansers niet als pionnen voor zijn bewegingen, maar in eerste instanties als acteurs. Ik heb nog nooit zulke expressieve dansers bij elkaar gezien. Waarschijnlijk is Bourne niet de beste choreograaf ooit, maar hij is een geweldige theatrale verhalenverteller. De Spielberg van de danswereld.