Reportage

50 tinten…de parodie: De hulpstukken van Brigitte Heitzer

Musicalworld.TV's premièreverslag van 50 tinten...de parodie. Gesprekken met Birgit Schuurman, Brigitte Heitzer, Han Oldigs en Linda Wagenmakers. Video en verslag.

Afgelopen zondag ging misschien wel de spannendste voorstelling van dit seizoen in première: Vijftig tinten… de parodie.

Twee jaar geleden verscheen het eerste deel van de ‘Vijftig Tinten’ trilogie en de wereld was in rep en roer. Gewone boeken voor gewone vrouwen, die verhalen over een gewelddadige seksuele relatie. Iets dergelijks was nog nooit voor gekomen. Als vrouwen al pornografie tot zich namen (wat ze natuurlijk NOOIT zouden doen) dan kwamen ze er niet voor uit. Maar ‘Vijftig Tinten’ zorgde ervoor dat vrouwen als seksuele wezens uit de kast durfden te komen. Waar dames eerder stiekem in bed hun Bouquet-reeks lazen kon je met ‘Vijftig Tinten’ gewoon de trein instappen om tussen Utrecht en Amsterdam blootgesteld te worden aan sadomasochistische fantasieën. En, eerlijk is eerlijk, tot afgelopen zondag was de kans vrij klein dat je op Musicalworld een recensie las waarin hier en daar zomaar het woord ‘buttplug’ voorbij zou kunnen komen. Maar als gezegd, afgelopen zondag keerde het tij.

De boeken van schrijfster E.L. James verhalen over de jonge Anastasia Steele die als een blok valt voor de charismatische zakenman Christian Grey. Waar Ana nog jong en onschuldig is, is Grey niet alleen een keiharde zakenman, maar houdt hij er ook hardhandige seksuele neigingen op na. Dit heeft de nodige impact op de relatie tussen beiden en E.L. James doet er drie boeken over om dit volledig uit te diepen.
Een veel gehoorde klacht is dat het verhaal van Christian en Anastasia flinterdun is en alleen lijkt te bestaan om te zorgen dat E.L. James haar seksuele fantasieën kan botvieren op een onwetend publiek. De makers van de parodie hebben dit duidelijk ook opgemerkt. Ze zijn met deze achterliggende gedachte aan de haal te gaan en hebben er een muzikale voorstelling van gemaakt.

De voorstelling vertelt niet alleen het verhaal uit het eerste boek, maar ook een verhaal rond de schrijfster én een verhaal van een gemiddeld leesclubje dat toevallig ‘Vijftig tinten’ in handen krijgt. Maar voordat deze drie verhaallijnen beginnen, krijgen we eerst nog de auditie te zien van de vijf actrices en de heer, die allen min of meer zichzelf spelen.
Birgit Schuurman heeft de dankbare taak om de rol van Anastasia op zich te nemen. Voor Birgit is het een geluk dat de schrijvers inzagen dat Anastasia een beetje een oppervlakkig typetje is. Ze krijgt de kans om te laten zien hoe heerlijk droogkomisch ze kan zijn en mag in (semi-gevoelige) nummers laten horen dat ze gewoon lekker kan zingen. Toch is de rol niet gemakkelijk geschreven, Anastasia vraagt in deze versie om hysterische overacting en het is meer dan knap dat Birgit het voor elkaar krijgt zonder in lachen uit te barsten.

Han Oldigs speelt een, ietwat vuilbekkende, Christian Grey. Tijdens de introductie van het stuk wordt duidelijk dat zowel cast als crew door hebben dat Oldigs niet perse voor de hand ligt als de schone jongeling Christian. Toch zet hij dat snel overboord en wordt een overtuigende en parodiërende Grey. Zijn mimiek is geweldig en hij maakt een mooi sprongetje tussen zijn twee rollen, de uitgever van het boek en Grey zelf. Daarmee geeft hij inzicht in het brein van E.L. James.
E.L. James wordt gespeeld door Jolanda van den Berg. Jolanda maakt een knappe overgang door van suffe schrijfster tot seksueel wezen. Deze transitie is ontzettend vreemd, maar Jolanda weet zich er op een handige manier een weg door te banen.

De leesclub bestaat uit drie heel verschillende dames waarvan iedereen er wel één in zijn kennissenkring heeft. Anna (Rosalie de Jong) is een vrouw met een ingedut huwelijk die meer wil dan haar ongeïnteresseerde man. Hanna (Eva Poppink) is al wel erg lang single en zou dit graag anders zien, terwijl Johanna (Brigitte Heitzer) al jaren best wel gelukkig getrouwd is. Maar Christian Grey laat haar in zien dat ‘best wel gelukkig’ niet alles hoeft te zijn.
Rosalie mag helemaal los gaan als Anna. Ze is de meest vrijgevochten dame van de club en introduceert het boek aan de andere dames. Ze laat horen dat ze een lekkere stem heeft: een stem, die uitermate geschikt is voor de muziek die gebruikt wordt in deze productie.
Eva Poppink geeft al in één van haar eerste zinnen de twijfels weer van sommige musicalsterren. Ze speelde tot drie keer toe Nijntje in de gelijknamige musical en is nu ineens een dame die met haar vriendinnen kletst over sadomasochisme. En hoe gek het ook klink, ze doet het overtuigend. Hanna is een beetje simpeler dan de andere dames, maar Eva speelt haar met verve.
Brigitte speelt de tuttige Johanna. Op haar heeft ‘Vijftig tinten’ misschien nog wel de meeste impact. In het begin moet ze nog met zichzelf in het reine komen om een dergelijk boek te lezen, maar binnen no time heeft ze het boek zich eigen gemaakt en is meer dan welwillend om dit te integreren in haar huwelijkse leven.
Van alle drie de dames wordt veel gevergd, heel veel gevergd zelfs. De dames hebben alleen komedie om mee uit te pakken en blijven ten aller tijde ondergeschikt aan het verhaal. En dat is wel eens jammer. Niet zo zeer omdat de personages je nieuwsgierig maken, maar omdat je meer van deze drie actrices zou willen zien en horen.

Een acteur die zijn eigen alinea verdient in deze recensie is Abel Nienhuis. Abel is van alle markten thuis en mag dit ook laten zien. Hij speelt niet alleen de arrogante man van Anna, maar ook de echtgenoot van E.L. James, de suffe vent van Johanna, latin lover José en de innerlijke Godin van Anastasia. De rolletjes zijn veelal kort en vreemd, maar Abel maakt indruk. Je kunt je voorstellen hoe weinig voor de hand liggend het is dat één man zowel een doodsaaie Limburger als een hitsige latino speelt. En eerlijk is eerlijk, de Hollandse Abel is misschien nog wel overtuigender dan José. Abel heeft de lachers op zijn hand en zij helpen hem alles naar een hoger niveau te tillen.

Het feit dat de acteurs allemaal goed zijn is tevens waar de voorstelling een beetje op mank loopt. De acteurs zijn eigenlijk bijna te goed voor het materiaal wat zij in handen krijgen. ‘Vijftig Tinten’ is een parodie en is ook echt niet heel veel meer dan dat. Dat hoeft geen probleem te zijn: meerdere mensen in de zaal hebben diverse keren zitten gieren van het lachen. Als je met deze verwachting binnenstapt dan is er niets aan de hand, maar dan moet je wel kunnen lachen om grappen die thuishoren in een script dat geschreven is voor de preutse Amerikaan en bij de vrijgevochten Nederlander minder snel voor ‘rode oortjes’ zal zorgen. Met de muziek is niets mis, de enscenering is slim en het stuk is meer dan eigentijds, maar mist net iets om echt aanstekelijk te worden.

Al met al kan ‘Vijftig tinten… De parodie’ bouwen op een mooie cast (inclusief leuke understudy’s),  maar op een niet al te best materiaal. Voor fans van de boekenserie is de voorstelling overigens best aan te raden. Mits je het aankunt om jouw dierbare Christian gedegradeerd te zien worden tot een ietwat vunzig ventje.

De Dailymotion-versie van deze reportage:

08 September 2013
Première
Rotterdam
Oude Luxor
Officiële website
50 tinten grijs, 50 tinten, parodie, premiere, birgit schuurman, brigitte heitzer, Linda Wagenmakers, han oldigs, abel nienhuis, luxor, rotterdam, frans wollrabe, huib schat, 50 shades of grey, e.l. james,