Cornelissen en De Graaf hebben dan ook flink uitgepakt: op het drukste moment staan meer dan dertig acteurs op het toneel, speelt een veelkoppig orkest avond aan avond live of het leven ervan afhangt met de volumeknop schaamteloos op max en steekt een aanstormende choreograaf ons de ogen uit met zijn inventieve dansvondsten.
Als de eerste akte aanvangt, beneemt het indrukwekkende decorontwerp ons onmiddellijk de adem. Veel fraaie producties van deze klassieke musical zijn voorgegaan, ook de fraaie decorontwerpen. Een moedige keus van decorontwerper Eric van der Palen om weg te blijven van de bekende New Yorkse gevels met de spreekwoordelijke stalen brandtrappen. Er zijn wel trappen, maar het is de duistere, somber stemmende sfeer die overheerst van de kriskras neergeplante sociale woningbouw waar immigranten van na de oorlog hun leven in de nieuwe wereld moesten opbouwen.
Maar dan de cast. Aan Thijs Snoek en Silvana Rocha het zware karwei om de Nederlandse Tony en Maria neer te zetten. Het zou beter zijn geweest als er iets meer aandacht was besteed aan hoe de liefde op het eerste gezicht tussen de twee jeugdige tortelduiven ontstaat (de oorspronkelijke film uit 1961 geeft het goede voorbeeld), want in de nieuwe productie zijn ze al smoorverliefd voordat het publiek er erg in heeft. Toch weten de twee acteurs vooral tijdens hun songs te overtuigen. Silvana Rocha weet feilloos weer te geven hoe haar Maria iets te lang haar jeugdig optimistische wereldbeeld volhoudt zonder te beseffen dat het met de echte wereld allang bar droevig gestemd is.
West Side Story gaat echter niet alleen over het door liefde bedwelmde koppel, de musical beschrijft vooral de desolate toestand van kansloze jongeren die op straat hun jeugdjaren moeten zien door te komen. Zoals iedere musicalliefhebber weet, wordt die toestand weergegeven aan de hand van twee rivaliserende, door hun etniciteit verdeelde groepen jongens gesteund door hun vriendinnen. Een hedendaagse film zou dit verhaal met veel realistisch geweld en gul bloedvergieten tonen, het mooie aan musical is dat de wederzijdse haat tussen de jongeren wordt weergegeven in dans. De keuze voor choreograaf Klevis Elmazaj is een meesterlijke zet.
Elmazaj heeft een vernieuwende choreografie ontworpen, waarbij hij het sierlijke, door ballet geïnspireerde dansen van oorspronkelijke choreograaf Jerome Robbins in mindere mate maar enigszins behoudt en combineert met grimmige gewelddadigheid. De dansende acteurs in deze productie – om een paar te noemen: Daan Stuer, Gino Korsèl en Imahni Tsolakis – maken zonder onderbreking indruk. Als het fantastisch uitgevoerde Cool klaar is, barst het publiek in een voor hun goed fatsoen te lange ovatie uit. Voor Calvin Kromheer, die een tijd naar Duitsland uitweek voor de echt grote rollen, betekent zijn rol als de temperamentvolle Riff een verdiende doorbraak in Nederland.
Het resultaat van dit alles is een volkomen volmaakte eerste akte met vaart, overtuigend spel, prachtige zang en adembenemende dans. Natuurlijk helpt de voorstelling zelf mee die de makers royaal trakteert op een onafgebroken aaneenschakeling van regelrechte musicalhits. Welke musicalliefhebber waant zich niet in het paradijs als ze achtereenvolgens worden blootgesteld aan de onweerstaanbare trits van de songs Maria, Tonight, America, Cool en One Hand One Heart?
Zoals helaas bijna altijd het geval is met enthousiast openende musicals, lukt de tweede akte het bijna niet – of ternauwernood – het niveau te behalen van het eerste uur. Denk bijvoorbeeld aan de sensatie Wicked. Natuurlijk, meestal kenmerken eerste aktes zich door een vrolijke, onbezorgde setting waar jeugdige ambitie met een uitbundige I Want-song wordt geïllustreerd, waarna de tweede helft een besef beschrijft dat de wereld er minder fraai uitziet. Daar hoort natuurlijk een somberder sfeer bij.
Maar bij West Side Story is het vooral het openingsnummer dat verraadt dat de voorstelling uit de jaren 50 stamt. Het lied I feel pretty wordt door een groot deel van de hedendaagse generatie achterhaald en truttig genoemd. Regisseur Ivo van Hove heeft voor zijn Broadway-productie in 2021 het nummer zelfs resoluut van de songlist geschrapt. De versie van De Graaf & Cornelissen doet dit niet, maar laat de ginnegappende meisjes hun lied zingen boven, of beter gezegd letterlijk óver de levenloze lichamen van twee dodelijk verwonde bendeleden. Een aardige poging om het lied te stroken met de hedendaagse harde realiteit, maar hij komt iets artistiekerig over. Over artistiekerig gesproken, regisseur Paul van Ewijk doet hierbij zelfs een Spring Awakeninkje: hij laat de meisjes zangmicrofoons pakken alsof zij ineens overstappen op The Bitch of Living. Ten slotte, maar dat is iets waar de oorspronkelijke musical theatermakers mee opscheept, is de song Somewhere weliswaar een prachtige ode aan tolerantie en een hartstochtelijk pleidooi voor een plek in de wereld voor iedereen, maar waarom moet die ode gebracht worden door een ijle, soms onzichtbare stem? In de versie van nu mogen we de zangeres zien, maar is zij hier een witte mummie uit een horrorfilm? Of een bruid die net thuiskomt van een jammerlijk uit de hand gelopen bloedbruiloft?
Maar ten slotte verschijnt Esmée Dekker, die als Maria’s schoonzusje Anita de tweede akte terugbrengt op het juiste spoor. A boy like that, haar ontroerende duet met Rocha, is een hoogtepunt van de avond. Vaardig pakt Dekker vervolgens het klassieke literaire motief aan van de bode die met een belangrijk bericht op pad wordt gestuurd, maar in de missie niet slaagt met alle desastreuze gevolgen van dien. Wanneer zij dan de beruchte verkrachtingsscène (voor kenners de ‘taunting scene’) letterlijk inloopt, eigent zij zich zonder blikken of blozen het eigenaarschap toe van akte 2.
foto’s: Danny Kaan
