“Je moet ’t gezien hebbenâ€. “Waarom ben je nog niet geweestâ€. Het is zà³ mooiâ€.
Wat lukrake opmerkingen die ik sinds vorig jaar oktober regelmatig aan heb moeten horen. En toch was het nu pas de eerste keer dat ik de voorstelling zag. Waarom? Ik vind de film echt afschuwelijk en ja, ik weet het, het is niet de film on stage, maar toch hetzelfde verhaal. En van de cast recording draaide ik net drie nummers en dan had je ’t wel gehad. Kortom, ik voelde niet echt de drang om te gaan. Begin dit jaar had ik zelfs een moment dat ik dacht: “Als ik Ciske uiteindelijk gemist heb, heb ik dan überhaupt wel àéts gemist?â€
Ik had er niet verder naast kunnen zitten.
Toen ik ’s middags belde met Bosch Ticket begon het al gelijk lekker. Bosch Ticket beweert vanaf 13:00u open te zijn. Uiteraard zijn ze dat nooit op de dagen dat ik bel en is het meer regel dan uitzondering dat ik daar pas om 13:15u niet meer te horen krijg van een bandje dat de kassa is gesloten. Al met al was er alleen nog een loge plaats beschikbaar. Nou wilde ik die avond wel heel graag naar Ciske de Rat, maar de loge plaatsen in Theater aan de Parade wil je je ergste vijand nog niet aandoen. Toen ik later terugbelde (je weet immers maar nooit, bij Les Mis leverde dat twee weken geleden ook plaatsen op het midden van rij 6 op) was er net een blokkade van Stage Entertainment vrij gegeven en had de dame in kwestie nog een prachtig stoeltje (roze pluche) voor me. Gelukkig.
Normaal vat ik hier het verhaal samen van de voorstelling die ik heb gezien, maar dit verhaal lijkt me overbekend. Voor wie het niet kent: Er was ellende, er kwam nog meer ellende bij, er was ergens nog een sprankje hoop, toen kwam er nog wat ellende om ten slotte gelukkig te eindigen.
Deze avond was een mengeling van nieuwe cast en understudy’s (ik zat in de zaal dus ik had niet anders verwacht). Toch heb ik voor geen enkele rol ook maar één moment een andere speler gemist. Deze cast leverde een verbazingwekkende prestatie en tilde het geheel naar een hoger plan.
Jasper Kerkhof was tot mijn verbazing op als Ciske, de repetities van Sunset Boulevard zijn in volle gang, dus ik vraag me af wat de reden was dat Jasper speelde. Desondanks was ik erg blij. Ik heb Jasper vaker gezien in het theater en vind zijn stem prettig om te horen. Hij speelde Cis erg losjes en met groot gemak, alsof hij de rol al honderd keer heeft gespeeld. Hij had prachtige momenten zoals ‘Oorlog In Mij’, maar ook de kleine scènes als Cis zijn eigen herinnering ziet waren prachtig. Er is een moment waarop Meester Bruijs de kleine Ciske een verhaal vertelt op hetzelfde moment dat de volwassen Cis aansluit in een rij met soldaten. Hij staat even stil, kijkt en je beseft als publiek dat hij zich die belangrijke les herinnert. Het moment was prachtig en het was ook het moment waarop het stuk me begon te raken. De spaarzame scènes samen met de volwassen Betje zijn van een breekbare schoonheid.
De rol van Meester Bruijs werd gespeeld door Ad Knippels. Wat kan ik zeggen, want er valt echt helemaal niets op aan te merken. Vocaal is het nog dikker in orde dan bij Hugo en zijn ‘innerlijke strijd’ om eerlijk en rechtvaardig te zijn is voelbaar.
De vaderliefde van vader Vrijmoeth is vertederend. Hajo Bruins speelt de vader met zichtbaar plezier. De scenes met de kleine Ciske zijn in hun gedeelde baldadigheid toch erg vertederend.
Ik weet niet of Marjolijn Touw de voorstelling heeft verlaten of dat ze een alternate heeft, maar de rol van moeder Vrijmoeth werd vol overgave gespeeld door de immer fantastische Marloes van den Heuvel. Haar stem, haar lichaam, haar alles… Vanaf het moment dat ze opkomt wil je maar één ding: Haar haten. Toch is Ciske’s moeder niet één en al slecht. Ze weet waarschijnlijk niet beter, maar het feit dat Henry Ciske niet aan mag raken geeft blijk van enige menselijkheid hoe klein ook.
Nadat Mariska van Kolck stopte met Ciske de Rat nam Mylene d’Anjou het over. Niet haar musical debuut, want ze was al te zien als Mrs. Jones in de eerste Nederlandse versie van de musical Blood Brothers. Mylene is wat minder de fràªle engel, maar een wat pittigere tante die met beide benen op de grond staat. Daardoor maakt ze een prachtig koppeltje met vader Bruijs. Ik geloof dat hij voor haar zou vallen. Haar stem is vol en simpelweg lekker om naar te luisteren al snijd ze dwars door je ziel tijdens ‘Die Ene Seconde’. Van deze vrouw moet je gewoon houden. Het moment dat Ciske haar vol knuffelt na het opvouwen van de lakens en zegt hoe dol hij op haar is was mijn eerste traan moment en ik dacht: ‘Ja, knuffel haar maar, ik zou het ook doen!!’
Ger Otte is hilarisch als Pater de Goey. De man zonder oordeel die Ciske niks opdringt, maar hem wel een Maria beeldje geeft waar Ciske uiteindelijk de kracht uit put om door te gaan.
De rol van de volwassen Betje werd gespeeld door Jacobien Elffers. Nog nooit van gehoord, maar oh mijn god, wat een prestatie. Zo simpel, zo klein, zo oprecht, zo puur. Haar laatste scène met Cis greep me bij m’n strot. Ik had het op dat punt allang opgegeven om niet te huilen dus ik liet het maar (letterlijk) stromen… Nieuw en onbekend talent waarvan je alleen maar kunt hopen dat je er meer van gaat horen.
Jan Verkerk werd gespeeld door Jurgen Stein en Muyskens door Aernout Pleket. Henri en Maatsuyker door Ids van der Krieke en Sjoerd Pleijsier.
Het decor van Ciske had iets ‘claustrofobisch’. Een raamwerk van staal dat zich haast om het podium sluit. De changementen verliepen vlot en soepel en ook de projecties op de achtergrond waren erg sterk en subtiel verwerkt in het geheel. Zondere complete sets voor elke lokatie is nooit ontduidelijk waar en in welke tijd we ons bevinden. Het lichtontwerp van Uri Rapaport is schitterend al was ’t alleen maar om de subtiele lichtbewegingen in sommige scènes zoals het lichtvlak van de treincoupe in de openingsscene die licht heen en weer schokt als de trein stopt. Het zijn van die kleine dingen, maar dat zijn wel de details die ‘t ‘m doen. Die duidelijk maken hoe sterk hier over is nagedacht.
Paul Eenens is een briljant man. De regie van Ciske is duidelijk ondanks alle tijden die langs en door elkaar lopen. Nergens raak je als publiek de draad kwijt en het moment dat Cis en Ciske elkaar ontmoeten is prachtig. De impact van de pauzefinale is weergaloos. Dit smaakt naar meer…
De bewerking van de drie boeken tot één voorstelling is wonderlijk goed geslaagd. Nergens word het verhaal gekunsteld of er doorheen gejaagd. Je leeft mee met dit schoffie of je nou wil of niet. Al moet ik eerlijk zeggen dat ik de liedteksten niet van hetzelfde niveau vond als de rest, maar ook zeker niet slecht. Het is jammer dat tekst en muziek niet altijd samen lijken te werken. Ik heb me alleen echt gruwelijk gestoord aan de verwerkte ‘mopjes’ in het scriptwaardoor de ‘simpele’ Betje als kind vooral een dom blondje is in plaats van het ‘simpele’ meisje*. De muziek van Henny Vrienten bevat een aantal weergaloze songs. Vooral de ensemble partijen zijn prachtig in harmonie en melodie. Bij een deel van de nummers bekroop me echter wel het gevoel dat de arrangementen sterker zijn dan de muziek zelf. Het orkest en de grootse bombastische arrangementen waren om van te smullen. Fantastisch om te horen.
Ik heb een fenomenale avond gehad. Een avond die er eigenlijk (emotioneel) best flink in heeft gehakt. Misschien komt dit verslag wat half/half over, maar dat komt dan vooral omdat ik nog steeds vol ben en gewoon niet meer weet hoe ik sommige dingen onder woorden moet brengen. Toen ik de cd in de auto opzette kwam het gevoel weer terug… De traan ook trouwens.
Als laatste moet ik mijn excuses maken aan de cast. Ik was zo onder de indruk en zo geraakt dat ik glad vergeten ben om te applaudisseren waar dit meer dan verdiend was. Niet na de pauzefinale en niet bij het slotapplaus. Al hebben ze het min of meer aan zichzelf te danken… 😉
* Tussen Betje en Meester Bruijs: ‘Meester, Jantje heeft mijn brood op het dak van de school gegooid’ ‘Met opzet’ ‘Nee, met kaas’. Of deze: ‘Nu heb ik geen kat meer, want hij is weggelopen’ ‘Misschien kun je dan pamfletten ophangen’ ‘Waarom, hij kan toch niet lezen?’ Tenenkrommend genant.
PS. Waarom moet je voor een GRATIS dvd vijf euro meer betalen? Ik zou haast met de reclame code commissie contant opnemen. Je wordt gewoon afgezet… :tong:
