Een van mijn mooiste theater herinneringen ligt in Antwerpen in 2005 bij de Tsjechische musical Dracula van Karl Svoboda, Zdenek Borovec en Richard Hes, uitgevoerd door Music Hall met Hans Peter Janssens, Ann van den Broeck en Hilde Norga in de hoofdrollen. Dracula heeft altijd in mijn top 5 van beste shows ooit gestaan. En nu wilde het toeval dat een vriendin vroeg of ik meeging naar Praag en laat dat nou net de week zijn geweest dat Dracula in Praag in reprise werd genomen, met groots orkest. Dus ik naar Praag. Ook al spreek ik geen woord Tsjechisch! 😛
In 1995 ging de musical in Praag in premiere, en trok meer dan 1 miljoen bezoekers, wat nog steeds een record is in Tsjechië. Er is een aantal keer een reprise geweest, waaronder in 2009. Ik heb de Vlaamse versie op dvd, en de twee Tsjechische versies staan volledig op Youtube. De versie die ik van de week in Tsjechië zag, was een letterlijke kopie van 2009.
1995
https://www.youtube.com/watch?v=cHsbPcMMVjo
2009
https://www.youtube.com/watch?v=abC2JfttFoM
Qua uiterlijk, leek de Vlaamse versie erg op de versie uit 1995. Maar wat bleek, vooral toen ik scenes tegen kwam die ik niet herkende, in Vlaanderen hebben wij een iets andere (unieke?) versie te zien gekregen. Vooral in de tweede akte lopen de verhaallijnen iets anders.
En als ik heel eerlijk ben, wat hebben Franck van Laecke en Allard Blom en de rest van het Music Hall team dit stuk opgeknapt! Als ik terug denk zit er in de Tsjechische versie een aantal overbodige dingen en personages, die geschrapt waren voor Vlaanderen. Sommige scenes in een andere volgorde. En daar knapte het stuk echt van op. Het was in Vlaanderen ook veel meer een liefdesverhaal, wat het thema in Tsjechië was, weet ik eigenlijk niet goed. Vooral door de rommelige derde akte, vind ik het lastig om het als liefdesverhaal te bestempelen.
Ook al is de Vlaamse versie beduidend beter, er zijn een aantal dingen die ik nu mis in als ik naar de Vlaamse versie kijk:
De scene waarin Dracula zichzelf van het leven probeert te beroven, wat niet lukt, na de dood van Adriana was erg mooi. Het gaf wat extra’s aan de drama van het moment en was een goede overgang naar Dracula’s beslissing om het er dan maar van te nemen. En als voorbode wanneer Steven Dracula probeert te doden.
Ik vond het fijn om een hele kleine scene te hebben tussen Lorraine (Nina in Vlaanderen) en Steven (Serban in Vlaanderen) te zien voor Lorraine aankomt in het kasteel. Het was misschien niet 100% noodzakelijk, maar ik vond het wel prettig om hen al eerder als broer en zus gezien te hebben, plus al te weten: Steven is priester.
Als er iets een hoogtepunt is in de musical Dracula, zeker in de muziek, dan is het, het ballet van de eerste akte. In Vlaanderen zat dit na het moment dat Dracula zijn eerste slachtoffer maakt. In Tsjechië is het de pauze finale, nadat Steven vermoordt wordt en Lorraine voor Dracula kiest (wat ik vrij harteloos van haar vind, in Vlaanderen is de keuze schrijnender omdat Steven blijft leven).
In beide gevallen was de choreografie geweldig. Al wint Martin Michel’s choreografie de wedstrijd, dat komt deels omdat ik in Tsjechië niet helemaal kon thuis brengen wat het ensemble moest voorstellen en waar ze vandaan kwamen. Maar waarom ik de voorkeur geef, muzikaal de voorkeur geef aan Tsjechië is omdat in Vlaanderen de zanglijn van Dracula geschrapt is. Ik kan me voorstellen dat die keuze gemaakt is omdat het niet paste in de choreografie, maar Oh. My. God!!! Die bariton van Daniel Hulka dwars door het ensemble heen… En dat dan gecombineerd met de trompet die boven het orkest uitkwam… En live trommels/tamboerijn op het toneel… Je kon me wegdragen in de pauze.
En ook niet noodzakelijk maar wel fijn, Sandra (Lenka in Vlaanderen) heeft een grotere rol in de derde akte, daardoor krijgt ze meer persoonlijkheid. En ja, haar verhaallijn is heel anders dan in Vlaanderen, maar je weet meer van haar. Daardoor krijgt haar nummer meer om het lijf.
Sinds 1995 en alle reprises speelt Daniel Hulka de hoofdrol en nu weer. Dus meer dan 20 jaar later, speelt dezelfde acteur, weer dezelfde hoofdrol. En dat kan, ik bedoel, Yul Brynner, speelde The King in The King and I om de paar jaar (bij wijze van spreken). Maar Yul Brynner bleef door de jaren heen even aantrekkelijk. Daniel Hulka is qua uiterlijk in die 20 jaar niet echt goed geconserveerd gebleven, als ik het netjes probeer uit te drukken. Ik had een beetje het idee van Henry VIIII van Engeland, toen die jong was geloofde je wel dat vrouwen hem aantrekkelijk vonden. Ik had bij Dracula dit keer erg veel moeite om te geloven dat Lorelay en Sandra voor hem vallen. Als ik kijk naar de versie van 1995 vind ik dat niet erg moeilijk.
Hij speelde het moeiteloos, en dat is geen wonder als je een rol vaak gespeeld hebt. Deze Dracula was in de opening meer gewelddadig en meedogenlozer.
Qua stem… eigenlijk niet op het moment dat de grote dramatische uithalen zijn. Daniel Hulka heeft een soort rasp op zijn stem zitten (denk Harvey Fierstein) als het groots wordt, en ik was er niet weg van. Het werd een stuk mooier in de kleine zachte stukken, bij de dood van Adriana.
De beste stem kwam deze avond van Tomas Löbl in de rol van Steven. Zijn nummer was nu een echt solo nummer, zonder dat hij iemand had om tegen aan te zingen. Was wel erg prettig, daardoor kon ik me volledig op zijn stem richten.
De mindere dingen.
Zoals gezegd, vooral de derde akte was een zooitje. Het is gewoon een hele vage plotlijn met Nick, Sandra en de Stokers bende. Het willen overvallen van het Casino en Nick die er dan achter komt dat Sandra op het portret lijkt… Lorraine die nog nooit het portret van Adriana gezien heeft, ook al is ze een paar eeuwen bij Dracula…
Ik vond het in Vlaanderen een mooie vondst dat Scapino ook vampier werd en zijn eeuwige leven als bediende doorbracht. Om er drie aparte personages van te maken vond ik eigenlijk niet nodig.
En dan die rode bloedlichaampjes. Ik hou niet van dansende metaforen. Ik had niets met De Dood in Romeo & Julia en hier had ik ook niets mee.
Over het algemeen was het een mooie avond, en heel blij dat ik deze muziek live gehoord heb. Ook al was het geen perfecte uitvoering, ik had een leuke avond.
Het grootste en tegelijkertijd ook het raarste van de avond was de boventiteling. Ik had niet verwacht dat ze dat zouden hebben, maar er was dus Engelse boventiteling. Ik dacht in eerste instantie: Ah fijn, dan krijg ik meer mee van alles wat er anders is dan in Vlaanderen.
Dus niet.
Het zou me niets verbazen als ze de teksten letterlijk vertaald hebben met Google Translate. Iemand die de show niet kende, en geen Tsjechisch spreekt, kon aan de hand van boventiteling het verhaal echt niet volgen. Een selectie uit de meest opvallende:
- We carry the presses of our bond.
- somebody’s entrance, somebody’s entry has given me the feeling Spring is in the air.
- living is a feather in a children’s curl
- what remains, Is your I
You should rise, Above baseness (de hoofdletters en interpunctie verschenen zo op het bord)
En in het liefdesduet :
- my seed ripened in you.
Ik spreek het dus niet, maar ik denk dat Tsjechisch een hele poëtische taal is. 😉
