Opgelet, spoilers ahead, maar dat is denk ik niet zo erg omdat de productie nog maar enkele dagen te zien is.
Dé mooiste score van Webber is moeilijk uit te kiezen, maar “Sunset Boulevard” staat bij veel musicalfans ongetwijfeld in de top drie. Ik had het genoegen de exuberante originele versie te zien in Londen, daarna de al wat meer uitgeklede Nederlandse versie en een paar jaar geleden de ENO run met Glenn Close, wat een prachtige concertante versie was die enkel werd ondersteund met een aantal kleine decors.
Toen begin vorig jaar details bekend werden over een nieuwe op stapel staande versie van “Sunset” in Londen, was er vooral veel argwaan. De regie kwam in handen van Jamie Lloyd, die bekend staat om zijn minimalistisch en expressionistisch theaterwerk - zeg maar de Engelse Ivo Van Hove. Norma zou worden vertolkt door Nicole Scherzinger, ooit nog lid van de Pussycat Dolls, en de eerste beelden uit de repetities die op het internet verschenen lieten een gigantisch ledscherm zien achter een totaal leeg speelvlak. De twijfel werd alleen maar groter toen de ticketprijzen werden bekendgemaakt, want waarom zou je naar een leeg podium gaan kijken, wanneer je voor hetzelfde geld een totaalbeleving kan ervaren op West End?
Het was dan ook met spanning uitkijken naar de eerste reviews van fans, die het noodlot dan toch durfden te trotseren. Dag na dag, week na week verschenen er steeds meer lyrische verslagen van theaterbezoekers, en mijn interesse werd geprikkeld. Nog net op tijd kon ik kaartjes bemachtigen aan een min of meer aanvaardbare prijs. Enkele dagen daarna nam de interesse alleen maar toe en ging de prijs maal drie. Ook aan deze monsterbedragen was de volledige run enkele weken vóór het einde volledig uitverkocht. Wat was hier in godsnaam aan de hand?
De verwachtingen waren in ieder geval hooggespannen toen ik gisteren de show zelf ging bekijken. Al van voor de ouverture begint, zie je de jonge versie van Norma op het podium staan. Pas wanneer de lichten in de zaal doven, is het duidelijk dat achteraan op een stoel Nicole Scherzinger zit, als volwassen Norma met haar rug naar het publiek gedraaid. In het midden van het podium ligt een lijkzak, waaruit plots Joe tevoorschijn komt. Er is geen kleur, geen decor, niets. Alleen wit licht.
Dan gaat de muziek over in “Let’s Have Lunch”, waarbij Joe om werk komt bedelen in de filmstudio. De cast staat op één rij en ieder personage komt één voor één even uit de rij om een lijntje te zingen. Dat iedereen de hele musical lang dezelfde kledij draagt - de ene een zwarte broek, de andere een wit hemd of een sportbeha – maakt dat het onmogelijk is om te zien wie wie is. Gelukkig klinken muziek en tekst heel vertrouwd in de oren, en zijn ze de eerste minuten een houvast.
Dan wordt plots veel duidelijk. Tijdens de achtervolging komt er een gigantisch ledscherm naar beneden, en houdt Joe een camera vast in zijn hand - zijn virtueel stuur. Een close up van zijn gezicht verschijnt achter hem. Wanneer de titelsong weerklinkt, vervaagt Joe en komt in het groot de titel “Sunset Boulevard” in beeld, net als in een film. Een film als metafoor ín een musical over een filmster? Het is een gimmick die de hele show lang wordt gebruikt en die ontzettend maar dan ook ontzettend goed werkt.
De show maakt gebruik van drie camera’s, en de filmende castleden komen ook gewoon op het podium om close-ups te nemen. Sommige stukken worden met de rug naar het publiek gespeeld, maar je kunt de gezichten zien op het scherm, wat een wonderlijk effect oplevert. Soms faden twee gezichten in elkaar over om een bepaald verband te tonen. Er wordt ook vaak backstage gefilmd, waar uiteraard wel decors te zien zijn. Wanneer Betty haar script klaar is bijvoorbeeld, dan zie je door de camera de woorden “The end” staan op haar tekstverwerker, er wordt uitgezoomd en je merkt dat ze in een écht kantoor zit. Ze staat op, loopt door de gangen, en komt weer uit op het podium, achtervolgd door dezelfde camera. Fictie en werkelijkheid lopen door elkaar, niet alleen in het verhaal, maar ook decor-technisch.
En er zitten wel meer van dit soort meta-belevingen in de show. Castleden doen bijvoorbeeld hun microfoonset uit als ze door hun partner uit hun leven worden gebannen, wat zeer sterke beelden oplevert. Emoties worden ook heel erg gevisualiseerd. Een mooi voorbeeld hiervan is een close-up van Artie wanneer die verneemt dat Betty niet meer met hem verder wil: nét als ze die woorden uitspreekt, rolt een traan van zijn gezicht op het beeld achter haar.
Bepaalde camerastandpunten vertellen op zich ook een deel van het verhaal. Zo zie je létterlijk hoe Joe en Norma in een soort vierhoeksverhouding terecht komen met Betty en Artie. En wanneer Norma de Paramount studio’s bezoekt en er DeMille ontmoet, verneem je parallel op de schermen hoe Joe te horen krijgt dat ze enkel in haar wagen geïnteresseerd zijn: twee standpunten - de ene op het podium, de andere op het scherm. DeMille krijgt je overigens nooit te zien, het blijft een soort zwarte schim. En dan heb ik het nog niet over dé showstopper van de avond, wanneer Joe live “on camera” een wandeling maakt langs de buitenkant van het theater. Je verwacht het niet, maar ondanks het gebrek aan sets is dit een érg ingewikkelde voorstelling op technisch vlak.
Dé grootste ster van de avond was echter niet de techniek, maar wel Nicole Scherzinger. Haar stem is briljant, en die woorden neem ik niet snel in de mond. Sommige uithalen zijn zó hard en zó lang, dat het onmogelijk is daar onbewogen bij te blijven. Ze speelt een wat meer moderne, jongere versie van Norma, waarbij ze het vingerknippen, met de haren schudden en kontwiebelen niet schuwt - wellicht iets wat in de originele versie niet zou passen, maar hier wel. Haar dolgedraaide versie van Norma, waarbij ze met bloed besmeurd alleen op het podium staat naast haar wenende butler Max, is pakkend.
Jamie Lloyd heeft keuzes gemaakt die als je ze los van elkaar bekijkt, totaal van de pot gerukt zijn, maar als je de show “ondergaat” en meesurft op de gekkigheden, valt de puzzel helemaal in elkaar. Al moet ik wel toegeven dat het voor iemand die nog nooit “Sunset” heeft gezien, het vaak wel lastig kan zijn om de draad niet helemaal te verliezen. Zo vind ik persoonlijk het einde (“I’m ready for my closeup”) erg vreemd, omdat er geen camera’s zijn die Norma in verwarring brengen. Zo zijn er wel meer momenten die met wat meer context, de show wat meer toegankelijk hadden gemaakt.
Een laatste vermelding gaat naar het zeer uitgebreide orkest, dat de pannen van het dak speelde en dankzij het uitgekiende geluidsontwerp over je hoofd rolde. Nog voor de laatste noot weerklonk veert het publiek al recht. En uiteraard rollen op dat moment de credits van de musical op het scherm voorbij. Zei ik al dat het geniaal was?
