Les Miserables vertelt het aangrijpende verhaal van Jean Valjean die begin 19e eeuw, na een jarenlange gevangenisstraf voor het stelen van een stuk brood, van de keiharde inspecteur Javert zijn vrijheid terugkrijgt. Die vrijheid blijkt in werkelijkheid slechts een wassen neus te zijn want een eerlijke kans lijkt Valjean nergens meer te krijgen. Wanhopig door de deuren die keer op keer voor hem dichtgesmeten worden kan hij na een warm onthaal van een bisschop de verleiding niet weerstaan diens zilverwaar te stelen. Valjean wordt opgepakt en is een haar verwijderd van een hernieuwd verblijf in de gevangenis. Maar de bisschop spaart hem en in plaats van hem te verraden, geeft hij Valjean zelfs nog wat extra zilverwaar om een nieuwe start te kunnen maken. Valjean wordt in het hart geraakt door de barmhartigheid van de bisschop en begint elders een nieuw bestaan, waarbij hij zich weet op te werpen tot fabrieksdirecteur en zelfs burgemeester. Nog steeds heeft Valjean het niet gemakkelijk, want Javert blijft hem achtervolgen vanuit het motto ‘eens een dief, altijd een dief’. In zijn nieuwe leven laat Valjean echter zien hoeveel kracht en goedheid hij in zich draagt en dat Javert het bij het verkeerde eind heeft. Zo redt hij een oude man na een ongeluk en behoedt hij een andere man, die voor Valjean wordt aangezien, van een gang naar de cel. Maar zijn ultieme goede daad is het zich ontfermen over Fantine en haar verwaarloosde dochter Cosette, die inwoont bij het in en in slechte herbergiers echtpaar de Thenardiers. Na het sterven van Fantine, haalt Valjean Cosette weg bij de Thenardiers. Hij voedt haar op, beschermt haar voor het kwaad en speelt uiteindelijk zelfs een beslissende rol in haar liefdesrelatie met student Marius, die samen met zijn maten en onder leiding van Enjolras een bloedige opstand tegen de armoede en gevestigde orde heeft uitgevochten. Na een bewogen leven weet Valjean innerlijke vrede te vinden. Het is jammer dat de enorme ontwikkeling die hij heeft doorgemaakt, door Javert niet op waarde wordt geschat. Voor hem blijft Valjean niets meer dan zijn oude gevangene met registratie nummer 24601. Hun laatste ontmoeting heeft voor Javert verstrekkende gevolgen…
De cast van deze Les Mis is uitstekend te noemen. Een aantal acteurs verdient een extra vermelding.
Patrick Stanke is Valjean. Stanke is een zeer degelijke Valjean, die iets minder gelaagdheid in zijn spel legt dan je doorgaans ziet. Overall is zijn optreden echter sterk en zijn stem fantastisch. ‘Wer bin Ich’ en ‘Bring Ihn heim’ gaan door merg en been.
Kevin Tarte speelt de uiterst rigide inspecteur Javert. Tarte doet dat met verve. Keilhard, koppig, onvermurwbaar en met een geweldige stem. Tarte’s uitvoering van ‘Stern’ doet ieders hart sneller kloppen.
Milica Jovanovic speelt Fantine. Zelden liet ‘een’ Fantine zoveel diepgang in deze op zich niet zo bijster grote rol zien als Jovanovic. Met een gouden stemgeluid spatten de emoties van het toneel af, prima gedoseerd. ‘Ich hab‘ getrà¤umt vor langer Zeit’ is een van de vele hoogtepunten vanavond.
En tenslotte David Jacobs, recent nog te zien in ‘Der Glöckner von Notre Dame’, als Enjolras. Als Jacobs op het toneel staat, dan gebeurt er wat. Sterk en resoluut, leidend spel dat perfect past bij de leider die Enjolras is. En dan zijn stem, wow.
Al met al een aangrijpend verhaal en een uitstekende cast. Tot zover niet veel nieuws onder de zon, want dat is wat Les Mis doorgaans kenmerkt. Maar wat deze productie onderscheidt van de reguliere producties die we kennen, is de specifieke omgeving van het prachtige openluchttheater van Tecklenburg. Het toneel is breed en diep, in een halve cirkelvorm. Links van het toneel ligt een verhoging die als zijtoneel gebruikt wordt en daarachter loopt een diep, naar beneden glooiend pad dat uitkomt op de poort van een oude ruïne. Rechts van het toneel staat een middeleeuwse muur met een grote poort. Voor het toneel loopt een gracht en eronder loopt ook nog een gang. Het totale speelgebied is daarmee naar schatting zo’n 50 meter breed. Er omheen veel bomen en struiken. Het toneel is voorzien van het 3D decor van een oude, 19e eeuwse dorpsstraat. Voor het verhaal van Les Mis heeft deze setting een enorme toegevoegde waarde. Het past allemaal niet alleen heel mooi bij het tijdsbeeld, de weidsheid van het toneel biedt ook de mogelijkheid het verhaal meer uit te beelden. Om een voorbeeld te geven; Als Valjean en Cosette een scene spelen midden/rechts op het toneel, ziet de oplettende toeschouwer Marius en Cosette helemaal links van het toneel hen vanuit de struiken bespieden en benaderen. Hetzelfde gebeurt als de kleine Gavroche Javert vanaf een afstand bespioneert. Natuurlijk kun je dit op een standaard binnentoneel ook uitbeelden, maar de afmetingen en sprookjesachtig mooie setting van dit openluchttheater werken in dit licht echt onderscheidend. Ook het enorme ensemble — er zijn een dikke 50 ensembleleden — maakt optimaal gebruik van de grootte van het speelgebied en de mogelijkheid die de omgeving biedt. In sommige scenes komen de acteurs werkelijk van alle kanten en komt het publiek ogen tekort. Als de avond dan ook nog invalt en het donker wordt, zorgt de belichting voor de kers op de taart. Het is alsof je naar een film zit te kijken, zo groots is de opzet.
Het openlucht karakter van deze Les Mis geeft dan ook nieuwe energie aan deze productie. Net als de creatieve vrijheid die de regisseur blijkbaar toch wel gekregen heeft. Zo wijkt de sterfscene van Javert af van het origineel, is er geen duel tussen Valjean en Javert bij het sterfbed van Fantine en wordt de overgang van kleine naar grote Cosette in een dans uitgebeeld. Ook de choreografieën wijken behoorlijk af van het origineel. Zo valt er zelfs voor de Les Mis die hards voldoende te ontdekken. Het publiek vindt het allemaal prachtig. Dat bleek al bij de staande ovatie na het finalenummer voor de pauze ‘Morgen schon’. Maar als na een kleine 3 uur de voorstelling eindigt, volgt een staande ovatie die werkelijk eeuwig lijkt te duren. Er klinkt een aanhoudend ‘Zugabe, Zugabe’ (het Duitse ‘We want more’) en dat is in theaterland toch bijzonder te noemen.
