Jonathan Larson’s RENT is bijna twintig jaar oud en dat is te merken. De wereld van RENT wordt bevolkt door krakers, kunstenaars, verslaafden, aidsslachtoffers en idealisten die dromen van een betere wereld. Niet dat deze in 2015 niet meer bestaan, maar in de voorstelling hangt een rauwe, grauwe sfeer die nu bijna onherkenbaar is. RENT is een musical over angst, het gevaar om dood te gaan of jezelf te verliezen. De personages vormen met elkaar een familie waar ouders alleen het antwoordapparaat inspreken en je vooral op jezelf bent aangewezen om te overleven.
Jonathan Larson schreef RENT voor de New York Theatre Workshop in 1996. Hij plukte een aantal aanstormende talenten van straat en was nog druk bezig aan het script te schaven toen het noodlot toesloeg: hij stierf totaal onverwacht op de dag na de generale repetitie aan een gesprongen aorta. De zegetocht van de musical, inclusief de Tony Award voor beste musical en de Pullizer Prize voor Drama, heeft hij nooit mogen meemaken.
Losjes gebaseerd op Puccini’s La Boheme vertelt RENT het verhaal van Roger en Mark, die samen in een kraakpand wonen. Filmmaker Mark is net verlaten door zijn vriendin Maureen, die inmiddels een lesbische relatie heeft gekregen met Joanne. Roger is sero-positief en probeert over de zelfmoord van zijn vriendin heen te komen en wil graag een mooi lied schrijven voordat hij zelf zal sterven. Als hij de verslaafde stripdanseres Mimi tegenkomt raakt hij uit balans en begint hij uit zijn schulp te kruipen. Oud huisgenoot Tom Collins ontmoet na een beroving de liefde van zijn leven in de excentrieke Angel, die AIDS heeft, wat in de tijd van de voorstelling een doodvonnis betekende. We volgen de personages gedurende een jaar: vier “seasons of love” waarin liefde, ruzie, passie en dood om voorrang vechten.
RENT is geen makkelijke show om te maken. De voorstelling is fragmentarisch en gunt het publiek nauwelijks kans om echt met de extreme personages mee te leven. Er is een boel gedoe over kunst en kraken wat nauwelijks iets toevoegt en zeker na twintig jaar af en toe tot diepe zuchten leidt. Maar toch, als RENT raak schiet, is het ook echt raak. Er zitten ongekend prachtige nummers in de voorstelling die tot de mooiste behoren die er in de jaren 90 zijn gemaakt op het gebied van muziektheater. “I’ll Cover You” , “Seasons of Love”, “Take me or Leave Me” en “No Day but Today” zijn parels die ook nu moeiteloos overeind blijven, zeker als ze zo schitterend worden uitgevoerd als in de voorstelling van M-Lab.
Regisseur Daniel Cohen bedacht een toevoeging om de show meer naar het heden te halen. Mark Cohen (Jim de Groot) opent de show als veertiger, die terugkeert naar het kraakpand om een film te maken over de tijd van toen. Hij verdeelt de rollen aan de acteurs en geeft via de microfoon aanwijzingen aan het publiek over waar we precies zijn en wat er aan de hand is. Soms handig (de eerste twintig minuten van de show zijn nogal chaotisch), maar uiteindelijk ook ontroerend: hij is de overlevende van de hele RENT familie. Er staat een heerlijke cast op het podium die alle kans krijgt uit te pakken. Het is een echt ensemble-stuk waarbij niemand voor elkaar onder doet. Maarten Smeele als de jonge Mark heeft soms last van het feit dat Jim de Groot zijn mooiste regels ‘steelt’, maar heeft vooral in de tweede acte hele sterke momenten. Ruud van Overdijk heeft de moeilijkste rol als Roger; hij moet wel heel lang gepijnigd naar de grond kijken of gekleed in bad zitten, maar heeft vocaal de boel helemaal onder controle. Alle dames van de voorstelling hebben een geweldige strot, waarbij Jeske van de Staak (Joanne) nog eens extra opvalt door haar mooie en gecontroleerde spel. Renee de Gruijl als Maureen spatte van het podium in haar kunstzinnige koeiengeloei-lied terwijl Li-Tong Hsu als Mimi overtuigde, ondanks dat dit het meest raadselachtige personage van de voorstelling is. John ter Riet als Tom Collins en Mitch Wolterink als Angel waren een prachtig paar, waardoor het lied aan het graf van Angel aankwam als een mokerslag. Amir Vahidi speelde de rol van ex-huisgenoot, nu projectontwikkelaar met een prettige kwinkslag.
RENT is geen meesterwerk. Er mankeert van alles aan, maar toch: dit samenraapsel van personages en onwaarschijnlijke gebeurtenissen blijft intrigeren. Of de voorstelling ook de jeugd van nu weet te grijpen valt moeilijk te beoordelen. Het lijkt wel heel erg een product van de jaren 90. Maar wel een product om fijn weer eens naar te gaan kijken. Alle voorstellingen in M-Lab zijn uitverkocht; het zou mooi zijn als de rest van Nederland volgend jaar ook hernieuwd kan kennismaken met een van de spannendste voorstellingen uit de jaren 90.
