Angels in America, Toneelgroep Amsterdam
Gezien: 10 mei 2008, Arnhem
Een groot, open en leeg toneel. Ik wist niet dat het toneel van de Stadsschouwburg Arnhem zo groot kon zijn. Verder opvallend veel homo-koppeltjes in de zaal, wat mogelijk niet verwonderlijk is, gezien de thematiek van het verhaal.
Jaren geleden zag ik Rent in een regie van Van Hove en was daar al zwaar van onder de indruk. Reden genoeg om een stuk met nagenoeg hetzelfde verhaal (oké, dezelfde thematiek) in een regie van dezelfde hand anno 2008 ook te gaan zien.
Een typerende stijl: losse scènes, filmprojecties op de achtergrond, weinig tot geen attributen en een ongenadige hoeveelheid humor in dit 4 ½ uur durende dramatische stuk.
Een geniaal script: zoveel humor onder de tragiek en zo goed gebracht.
Volwaardig geloofwaardige personages, stuk voor stuk neergezet door acteurs waarvan de een niet in de schaduw van de ander kan staan. Ik zou niet eens kunnen zeggen wie mij het meest geraakt heeft en waarom; zo vliegen ze tegen elkaar op tot grote hoogte om je mee te nemen naar de uithoeken van de menselijke geest. En het lukt: karakters, personages, hun verhaal, versterkt door muziekeffecten en licht raakt en trekt me mee. Een geweldige hallucinerende Harper (Hadewych Minis); een prachtige rol van stervende “sort of†engel Prior, ex-dragqueen, bij wie Aids wordt vastgesteld (Eelco Smits) ; een fenomenale Roy Cohn (rol van Hans Kesting), een kameleon van verschillende rollen waarvan Ethel Rosenberg toch wel de gedenkwaardigste was (Marieke Heebink) en een opvallende — heerlijk om naar te kijken — verpleegster annex gay en ex van Prior (rol van Roeland Fernhout die ik tot dan toe enkel kende van Wie is de Mol, dus geen idee dat het zo’n fantastische acteur was). En dan zijn er zeker nog de andere rollen die ik nu niet opnoem, maar zeker zo gelijkwaardig waren.
De acteurs moeten vooral in het tweede deel heel diep gaan om hun personages tot leven te brengen en dat doen ze: de emoties, het zweet, de tranen, alles zie je en beleef je mee.
Ik heb — op Equus na — nooit zo’n indrukwekkend toneelstuk gezien waarbij alle menselijke emoties elkaar zo snel en zo fenomenaal afwisselden: blijdschap, angst, woede, wanhoop en verdriet. Van bijna vooraan zag ik het, voelde ik het en beleefde ik het mee.
Ik hou van dit soort stukken, deze thematiek, het wel en wee van menselijke relaties: de geloofwaardigheid van de karakters staat niet veraf. Op de een of andere manier zijn veel van hun belevingen herkenbaar en op de een of andere manier is alles wat ik hier (uitvergroot) voor me zie, schokkender dan in de realiteit. Misschien zijn we (ben ik) al zover afgestompt dat we ons alleen nog in theater laten shockeren…?
En dan heb ik het niet over een paar minuten naakt op het toneel, want vergeleken bij Hair (frontal) en Equus (10 min. full frontal) is dat niks; maar wel over een complete reallooking fight onstage. Het is bizar dat het — hoewel je rationeel weet dat het een toneelstuk is — toch nog zover echt voelt.
Een prachtig einde met (bijna) sterfscènes, paar bijzondere verrassingen, een mooie aandoenlijke bijna breekbare plotwending rond het karakter van Roy Cohn en Ethel Rosenberg, een duel tussen Prior en zijn engel en een paar prachtige overgangen van muzikale achtergronden, projecties en wit licht.
Precies om 20.15 uur staan we buiten. Het was indrukwekkend. Om niet te zeggen: briljant!
Voor wie zou kunnen, zou ik zeggen: gaan!
Het is echt geniaal.
We can be heroes, just for one day…
