Liefde en furie op Rokjesdag: Bruid Te Koop! in onverbloemd Nederlands.

Van 14 maart – 25 april toert de Nederlandse Reisopera met de Nederlandstalige komische opera Bruid Te Koop! langs de theaters.  Een volwassen sprookje vol seks en humor, in onverbloemd Nederlands.
Regisseur John Yost en vertaler Anne Lichthart bewerkten Smetana’s De verkochte bruid tot een fonkelnieuwe komische opera Bruid Te Koop!: met scherpere karaktertekeningen, meer actie en door de Nederlandse taal dichter op de huid van het publiek dan het origineel.
En: de Nederlandse vertaling geeft ons de mogelijkheid om op 16 april de eerste opera met audiodescriptie voor blinden/slechtzienden uit te voeren in Koninklijk Theater Carré.

Met in de cast o.a. Laetitia Gerards (Marshenka), Mark Omvlee (Vasek) en Denzil Delaere (Jenik), samen met koor Consensus Vocalis en tien dansers.
De muzikale leiding van de productie is in handen van Ed Spanjaard, de begeleiding wordt verzorgd door het Orkest van het Oosten/Het Gelders Orkest.

Speeldata
Enschede (14/3, première), Groningen (22/3), Utrecht (26/3), Maastricht (28/3), Heerlen (7/4), Den Haag (14/4), Amsterdam (16/4, met audiodescriptie), Zwolle (18/4), Rotterdam (21/4), Breda (23/4), Emmen (25/4).
Tickets: https://reisopera.nl/tickets/?pr=3450

NIET PASSIEF MAAR ACTIEF
Regisseur John Yost greep met de Nederlandse vertaling de kans aan om Smetana’s opera van ‘passief’ juist meer ‘actief’ te maken. Zo weet Marshenka (een rol van Laetitia Gerards) in het begin nog niet wat haar te wachten staat (haar ouders hebben haar verkocht), maar maken we haar reactie en emoties op het toneel ‘live’ mee. Marshenka is in deze versie geen klagend meisje maar een pittige dame die stevig van zich af bijt!

EEN WILLEKEURIGE STAD IN EEN PARALLEL UNIVERSUM
Het stuk speelt zich af in een willekeurige denkbeeldige stad, waar alles herkenbaar is, maar dan toch met een vreemde twist. Decor- en kostuumontwerper Gary McCann liet zich inspireren door de stad Praag en door het kleurrijke Tirana (Albanië). In het post-Sovjet tijdperk had de burgemeester destijds geen geld voor grootschalige renovatie. Hij kocht potten verf in felle kleuren liet de inwoners van de stad hun creativiteit uitleven op hun leefomgeving. Met een vrolijk makend en kleurrijk resultaat!

GEEN CIRCUS MAAR EEN RARITEITENKABINET
In de productie doet het rondreizend Rariteitenkabinet van Dr. Zonde het stadje aan. Ze zijn exotisch, erotisch en gevaarlijk: zijn ze echt of niet? Dr. Zonde regeert met ijzeren hand – geholpen door zijn duvelstoejager Mr. Zuster – over het illustere gezelschap. Zo zijn daar de mooie ster-van-de-show Esmeralda,  de Wolfskop, de Dominatrix, de blinde Waarzegster die alleen maar iets kan zien als zij haar bol vastheeft, het Meisje met de Zijden Baard, het Vogelmeisje, de Lizard Boy, de Tovenaar en vier angstaanjagende Clowns…

Repetitiefoto’s

HET VERHAAL
Op de eerste zonnige dag van het jaar – Rokjesdag – maken we kennis met Marshenka en haar vriend, de arme maar knappe Jenik. Plotseling staat de oude huwelijksmakelaar Kezal bij haar ouders voor de deur. Hij duwt hen een bijna vergeten contract onder de neus. In dit contract belooft de vader van Marshenka in ruil voor een grote lening zijn dochter als bruid aan de zoon van Micha. Als vader Kruschina dit contract breekt, zal hij de lening volledig terug moeten betalen… Zal Marshenka dit accepteren? En welk plan smeedt Jenik intussen – hij wil Marshenka absoluut niet opgeven.
Beoogde huwelijkskandidaat Vasek kan door te trouwen met Marshenka onder het juk van zijn dominante moeder Hata uitkomen – eindelijk vrijheid! Maar heeft hij daar een huwelijk met de gruwelijk verwende en veeleisende Marshenka voor over?

REGISSEUR JOHN YOST: “HET IS EEN MODERN SPROOKJE VOOR VOLWASSENEN GEWORDEN.”
Ze hebben het geprobeerd. Op alle mogelijke manieren. Maar dit verhaal over liefde, moedwil en misverstand – met het platteland van Bohemen als oorspronkelijk decor – liet zich niet naar het Nederland van nu brengen. Regisseur John Yost: “Neem alleen al zo’n koppelaar, dat gelooft toch niemand?” Het bleef wringen, totdat Yost en vertaler Anne Lichthart besloten het realisme los te laten. Yost: “Het is een modern sprookje voor volwassenen geworden, dat zich afspeelt in een dorp, ergens in een parallel universum.”  Klik hier voor het hele interview met John Yost.
VERTALER ANNE LICHTHART: OPERA ZONDER BLAD VOOR DE MOND
Mogen ze een keer zingen in hun moerstaal, blijkt dat voor menigeen nog best even slikken. Schrijver Anne Lichthart gunt de cast van Bruid Te Koop! geen blad voor de mond. In haar Nederlandse bewerking van Smetana’s komische opera is de taal net zo schaamteloos als de personages. “Het is niet plat om de platheid.” Voor Anne Lichthart is de tekst niet heilig, en technische bezwaren verdienen aandacht (“Het moet wel zingbaar zijn”), maar de toon mag niet vervagen. “Ik wil wel dat het de eigenheid van mijn taal houdt.” Klik hier voor het hele interview met Anne Lichthart.

DIRIGENT ED SPANJAARD: “HET IS EEN RIJK STUK.”
Dirigent Ed Spanjaard roemt de muziek die Smetana voor deze opera geschreven heeft: “Ik vind de muziek weergaloos, ik geniet elk moment van deze muziek. Het is een rijk stuk.” Hij was nauw betrokken bij de totstandkoming van de Nederlandse vertaling van Bruid Te Koop!. “Vertaler Anne Lichthart leest muziek, maar heeft natuurlijk wat minder inzicht in wat de akkoorden voor nadruk geven. We hebben in een enkel geval ervoor gezorgd dat een klemtoon die op een Nederlands woord nodig was, net iets anders kwam te liggen.”
“De karaktertekening is door de vertaling en deze regie sterker gemaakt, dan hij in het origineel was. In het origineel is de tekst betrekkelijk gelijkmatig voor de boog die de opera beschrijft. In deze vertaling heeft Anne Lichthart geprobeerd de karakters meer weekhaakjes te geven. Ik vind dat Anne het met tegenmotieven en inkijkjes in de karakters spannender heeft gemaakt dan het origineel. Soms was het echt moeilijk: dan heb je een melismatische lyrische lijn en moet je een rijmende tekst bedenken die niet alleen het origineel volgt, maar ook nog iets toevoegt en past op de muziek.”

VERSTAANBAARHEID MAG GEEN BIJZAAK WORDEN.
Dirigent Ed Spanjaard is gedurende de repetitieperiode veel aanwezig bij de regierepetities. Hij werkt samen met de zangers en het koor voortdurend aan de verstaanbaarheid van de Nederlandse teksten. “Waar ik erg op moet letten, met de zangers, is dat het op momenten dat het heel erg om het zingen gaat de vocale pracht heel belangrijk is, maar het mag nooit zo zijn dat de Nederlandse tekst bijzaak wordt. Anders heeft het geen zin om het in het Nederlands te doen. We zitten er constant bovenop en de zangers denken zelf heel goed mee.”
Klik hier voor het hele vraaggesprek met Ed Spanjaard.

Repetitiefoto’s

COMPONIST BEDŘICH SMETANA: MUZIKAAL ICOON VAN TSJECHIË
Bedřich Smetana werd geboren in Bohemen op 2 maart 1824 en bracht het grootste deel van zijn leven in Praag door. Hij wordt beschouwd als het archetype van de Tsjechische nationale componist van de 19e eeuw – hoewel hij in zijn tijd voor een volgeling van Wagner gehouden werd. Hij stelde zich open voor de progressieve muzikale stromingen in Europa en streefde naar een synthese met de nationale muziek. Prodaná nevĕsta (De verkochte bruid) is internationaal zijn populairste opera geworden.
BRUID TE KOOP!
Bedřich Smetana (1824-1884)
Prodaná Nevěsta - Komische opera in drie bedrijven op tekst van Karel Sabina
Wereldpremière van de definitieve versie, Praag 25 september 1870

ARTISTIEK TEAM
Muzikale leiding - Ed Spanjaard
Regie - John Yost
Choreografie - André de Jong
Decor- en kostuumontwerp - Gary McCann
Lichtontwerp - Marc Heinz
Nederlandse bewerking - Anne Lichthart

CAST
Marshenka - Laetitia Gerards
Kruschina - Wiebe-Pier Cnossen
Ludmilla - Martina Prins
Jenik - Denzil Delaere
Vasek - Mark Omvlee
Micha - Florian Just
Hata - Francis van Broekhuizen
Kezal - Hubert Claessens
Dr. Zonde - Robert Burt
Esmeralda - Hanne Roos
Mr. Zuster - Jacques de Faber

Dansers: Bram de Beul, Aranka Bonants, Nicky van Cleef, Flory Curescu, Mercédes Go, Irene Recio Madrid, Katha Platz, Reindert van Rijn, Anton Rudakov, Alekszandr Szivkov,

Koor Consensus Vocalis
Het Orkest van het Oosten & Het Gelders Orkest

Tijdsduur: 3 uur, inclusief 1 pauze.  – Taal: gezongen in het Nederlands, met Nederlandse en Engelse boventitels.

Bruid Te Koop! tot en met 31 maart afgelast

Naar aanleiding van aanvullende maatregelen van de overheid in verband met de Corona pandemie heeft de directie van de Nederlandse Reisopera besloten om:
– de voorpremière van Bruid Te Koop! op donderdag 12 maart in het Wilminktheater niet door te laten gaan.
– de première van Bruid Te Koop! in Enschede (14 maart) en de voorstellingen in Groningen (22 maart), Utrecht (26 maart) en Maastricht (28 maart) af te zeggen.
Op dit moment weten wij nog niet of de afgelaste voorstellingen op een later moment toch worden gespeeld. Zodra er meer nieuws bekend is, zullen wij dit via deze Nieuwsbrief bekend maken.

Ook de (besloten) seizoenspresentaties op zaterdag 14 maart in Enschede en op maandag 16 maart in Amsterdam zullen geen doorgang vinden.

Wij hopen op uw begrip voor deze situatie en wij proberen alle betrokkenen/bezoekers persoonlijk op de hoogte te stellen van dit nieuws. Bij voorbaat onze excuses wanneer ons dat niet is gelukt.

Tournee Bruid Te Koop! verplaatst naar oktober/november 2020

De Nederlandse Reisopera heeft in verband met de aangescherpte maatregelen rondom het coronavirus besloten om de tournee van zijn productie Bruid Te Koop! (Bedřich Smetana) te verplaatsen naar het najaar van 2020. De productie staat nu gepland voor de periode van 3 oktober – 11 november 2020, mits de theaters weer open zijn. Op dit moment zijn er tien speeldata vastgelegd.
De complete huidige cast van Bruid Te Koop! is beschikbaar en werkt in het najaar weer mee aan de productie. Bruid Te Koop! wordt begeleid door het Noord Nederlands Orkest onder leiding van dirigent Ed Spanjaard.

Iedereen die al kaartjes had gekocht voor de voorstellingen in maart/april krijgt in de loop van het voorjaar van 2020 van hun eigen theater bericht over de nieuwe speeldatum van Bruid Te Koop!.
Met oorspronkelijk geplande theaters die in het najaar geen mogelijkheid hebben de productie te programmeren zoeken we naar een oplossing voor de reeds verkochte tickets.

Voorlopige lijst met speeldata:
Enschede (3/10, première), Eindhoven (10/10), Maastricht (13/10), Den Haag (21/10), Zwolle (24/10), Utrecht (27/10), Apeldoorn (31/10), Amsterdam (5/11), Leeuwarden (7/11) en Rotterdam (11/11).

BLIJ DAT HET GELUKT IS
Bruid Te Koop! zou op zaterdag 14 maart jl. in première zijn gegaan en tien maal te zien zijn in maart en april. Door de aankondiging van verscherpte corona-maatregelen op donderdag 12 maart konden alle voorstellingen tot en met 6 april geen doorgang meer vinden. De directie van de Nederlandse Reisopera heeft daarop besloten om ook de zes voorstellingen in april te cancelen en de hele productie te verplaatsen naar het najaar 2020.

Adjunct-directeur Josef Fuchs is blij dat het gelukt is om deze oplossing te vinden: “Met hulp van de theaters, orkest, team, cast en koor hebben we de planning rond kunnen maken. Op deze manier kunnen we hopelijk ons publiek toch laten genieten van deze prachtige productie. Op het moment van afgelasten - donderdag 12 maart – zaten we vlak voor de première van Bruid Te Koop!. Op deze manier wordt de investering in tijd en geld die we gedaan hebben toch ten volle benut.”

ZZP’ERS
Bij een operaproductie zijn veel tijdelijk aangetrokken ZZP’ers betrokken, zoals zangers, technici en grimeurs. “We kunnen deze mensen nu aanbieden dat ze voor een volledige productie en tournee werk hebben. Als werkgever was dit voor ons ook een belangrijke reden om tot verplaatsing van Bruid Te Koop! over te gaan.”

GEEN TRISTAN
De herneming van Wagners Tristan und Isolde (uit 2013) die gepland stond voor het najaar van 2020, gaat nu niet door. Het is nog niet bekend of en wanneer deze productie in de toekomst hernomen zal worden. Op dit moment is de directie van de Reisopera bezig met het zo goed mogelijk afwikkelen van de al gesloten contracten, met inachtneming van de Fair Practice Code.