London Calling
9 — 13 mei 2011

Londen is altijd weer heerlijk. De sfeer, de mensen, alle fijne dingen die je er kunt doen… De eerste dag was voor een uitgebreide wandeling door Hyde Park en een bezoekje aan het warenhuis Harrods, waarbij de echte Engelse Cream Tea niet mocht ontbreken. De daarop volgende dagen heb ik Covent Garden, The Tower, London Eye en Camden Town bezocht. En natuurlijk de theaters: dit keer stonden Adelphi en Her Majesty’s Theatre op het programma. Ik had bewust gekozen om het bij deze twee te laten. Ten eerste omdat ik wilde dat deze week helemaal in het teken van The Phantom zou blijven, ten tweede omdat Londen nog zoveel andere interessante dingen bevat die ik ook nog wilde zien.

True love never dies
The Phantom of the Opera is mijn eerste grote theaterliefde. Zestien jaar geleden maakte ik voor het eerst kennis met deze imposante voorstelling in Scheveningen en daarna is mijn liefde voor Erik steeds verder gegroeid.
Het prachtige verhaal van Susan Kay is als een bijbel voor mij geweest en heeft voor een belangrijk deel mijn visie op het leven en ontwikkeling bepaald.
Ik leefde volgens de wetten van Erik.
Dat laatste gaat nooit weg.

Erik is de musical en films inmiddels lang ontstegen, maar het blijft bijzonder om terug te gaan naar het moment waarmee het allemaal begon.
Dit jaar viert The Phantom of the Opera haar 25-jarig jubileum op West End. Tevens is er het vervolg Love Never Dies. Hét moment voor een bezoekje aan West End.
Niet alleen in mà­jn hart leeft het verhaal van ‘het Spook’ voort, maar in alle harten van de liefhebbers die hun artistieke creaties op dit verhaal blijven baseren.
Gaston Leroux moest eens weten…
Erik moest eens weten…

Coney Isle, glistening and glimmering…
Dinsdagavond zat ik in Adelphi, waar ik ooit Evita vanaf het 1e balkon zag. Vanavond zat ik in de zaal en zag de performance vanaf stoel 19 rij G, mooi in het midden.
A strange bizar feeling when it starts… So long ago and here it is. Continuing.

===SPOILER ALERT===
De eerste akte voelt even onheilspellend en bevreemdend als de eerste keer dat ik The Phantom zag.
Het past wel helemaal bij A.L. Webber.
De projecties van onder meer nevelige paarden lijken haast 3D en passen bij het karakter van The Phantom; als een nomade, altijd onderweg, never vindt rust. 

Meg en Giry zijn prachtig. Hun herinnering, de teksten: ‘We were there, we’d stay with him, helped him.’
Haley Flaherty is een mooie charmante Meg met een poppengezichtje en een mooie stem.
Madame Giry (Liz Robertson) past ook prachtig in haar rol. Het is spijtig dat zij niet op cd staat; haar stem is zo warm en vol en passend.

Christine (Celia Graham) en haar verhouding tot Raoul (David Thaxton) spreken me ook erg aan. Beiden hebben een mooie stem en een mooie statigheid. De status van hun relatie blijkt feilloos uit haar ene regel: “Please… don’t drink anymore…”
Haar grote aria in de tweede akte bleek een showstopper en ze moest wel doorgaan met bedanken, want de zaal stopte niet eerder met applaus. Ze leek wel Evita of Norma Desmond, hoe ze daar stond. Mooi hierbij vond ik hierbij de toekijkende Phantom verborgen tussen de coulissen.
Al had het nummer meer met me gedaan als de scene waarin ze zich voorbereidt op haar performance niet werd onderbroken door de scene met Gustav, Phantom en Raoul.
Wanneer haar voorbereiding tussen de bekende tunes en echo’s, direct over was gegaan in haar performance,  dan had ik meer kippenvel gehad. Nu kwam dat moment niet eerder dan bij het laatste couplet van Love Never Dies; the song I seemed to know, but had slightly forgotten.

De hele casting tot zover is goed en mooier dan op de cd. De personages lijken echt tien jaar ouder. Mijn enige desillusie was het moment dat The Phantom verschijnt. Op dat moment weet ik nog niet wie hem speelt en dat interesseert me ook niet, maar zodra ik hem zie denk ik: “Nee, jij hebt niet begrepen wie Erik was; je hebt Het Boek niet gelezen.”
Al geloof ik gaandeweg zijn eerste solo wel helemaal in zijn stem. Het eind van ‘Till I hear you sing once more’ is sterk. Erg sterk. Uit het gejuich van de zaal begrijp ik dat er iets bijzonders moet zijn. Dat leert de casting mij na afloop, waar ik zie dat de rol van Phantom werd gespeeld door Ramin Karimloo. Ik dacht dat hij de show verlaten had en had niet meegekregen dat hij verlengd was tot september.

Ramin Karimloo heeft een erg goede stem, waarmee hij me helemaal overtuigd. Dat doet echter niet af aan het feit ik hem fysiek een stuk minder passend vind.
Ik kom daar aan het eind van mijn verslag op terug.
Voor dit moment houd ik het erbij dat zijn houding en stijl afstandelijker had gekund: strammer, als van iemand die altijd op zijn hoede en nooit zichzelf heeft kunnen zijn.
Ik had het mooier gevonden als hij strakker en statiger rechtop had gelopen.
Nu was hij veel te jong en te frivool.
Sowieso vind ik dat The Phantom te vroeg verschijnt. Ondanks de bewust aangebrachte wijzigingen, vind ik de volgorde op het castalbum beter werken. Daar vindt een zorgvuldig opgebouwde spanning plaats. In de huidige voorstelling is deze spanning meteen weg.

Phantasma
Ondanks deze kritische kanttekeningen doet het verhaal wel iets met je.
De freaks zijn echt fantastisch!
Tracey Penn (Fleck), Adam Pearce (Squelch) en Charles Brunton (Gangle) komen qua uitstraling, sound en stijl rechtstreeks uit een van de burleske shows uit the Golden Age of Grotesque.
De hele sfeer van Phantasma is geweldig. Het is zo bizar dat Erik en young Gustav er perfect in passen. Doordat deze hele sfeer zo past bij The Phantom, word ik daar het meest enthousiast van.

De score is bij vlagen een exciting, trembling en thrilling sense met subtiele verwijzingen naar melodieën uit de eerdere Phantom of the Opera. De teksten zijn stuk voor stuk prachtig.
Er zijn talloze momenten waarop je een speld zou kunnen horen vallen, omdat de spanning zo voelbaar is. Dit is de magie van de show: er zit constant een zinderende spanning in de confrontaties tussen onder meer the Phantom en Christine.

De nieuwe muziek is veel ruiger van sfeer dan zijn voorganger. De stijl binnen deze muziek is veel meer ‘cry your heart out’, wat ik gezien het verhaal alleen maar toepasselijk vind.
Love Never Dies gaat meer in op de emoties en de gevoelens van de karakters. Met name Erik is veel menselijker hier. En daar trekt Love Never Dies een parallel met Susan Kay: de zorg en de voorzichtigheid met alles wat kwetsbaar en onschuldig is. De zorg voor Gustav, voor Meg, voor Christine.
Hij mag dan ongrijpbaar zijn, hard voor wie hard is, meedogenloos met wie meedogenloos is en bij vlagen cynisch en vilein, maar als ik hem buiten zichzelf zie gaan van woede om de ontvoering van Gustav, of zacht en teder naar Meg in haar wanhoop, dan zie ik Erik zoals Susan Kay hem heeft gezien.
Beschermende zorg voor wat onschuldig is; dat is wat hij zou doen. 

Het sensationele hoogtepunt voor mij vormt het bijna rocknummer in de 1e akte: ‘The Beauty Underneath’. Het moment waarop Erik zichzelf in Gustav herkent en tevens het moment waarop ik voor het eerst word meegevoerd.
De scene en dat wat volgt is magisch. Een stevige elektrische gitaarinzet, een enorm mechanisch zilveren skelet dat quatre-mains begint te spelen en ik veer op in mijn stoel: “Ja! JA! Dit is het!!”
It’s genius! F* genius! This confrontation is f* interesting!
“Do you see what I see?” — “YESSS!”
De herkenning tussen de twee is sensationeel, prachtig: ze voeren elkaar naar grote hoogte in een euforisch extatisch nummer dat, zeker voor een kind, moeilijk te zingen moet zijn.
Als ik later op de avond het theater verlaat, zal dit nummer me nog heel lang bijblijven.

Het einde is prachtig, just what Erik would do; al had ik de regieaanwijzing van de cd graag in de show terug gezien waar het de reactie van Gustav betreffende het masker betreft.
Al hoewel ik gevoelsmatig voor kan stellen dat dit voor een kind misschien te snel was gegaan en misschien te cliché na datgene wat er op het eind van The Beauty Underneath gebeurt.

Losse eindjes
Zoals gezegd ben ik een enorme fan van het verhaal van Susan Kay en daar houdt dit verhaal (op één belangrijk aspect na) niet aan vast. Het ‘waarom’ zal een artistieke keuze geweest zijn, want de makers moeten er kennis van genomen hebben; dat kan niet anders.

Bepaalde keuzes blijven me onduidelijk. Waarom het verhaal doorgaat op Coney Island bijvoorbeeld (goed, de Great Fire, maar waarom juist Coney Island) en waarom Meg en Giry met hem meegaan en voor hem werken. De overgang van de elite opera naar een freakshow, deed je mijns inziens niet in die tijd, tenzij je in verval was.
De eerste scènes zijn dan ook bizar en vervreemdend, precies wat The Phantom ooit was. Vreemd en bijna onaards; datzelfde gevoel wat ik bij mijn eerste kennismaking met The Phantom had, bekruipt me nu en dat is knap. Daaraan herken je de hand van de meester. De bizarre vervreemding beleeft een hoogtepunt in de scènes rondom en in Phantasma, maar juist daar komt de herkenning en denk ik blij euforisch: “Ja! JA! Dit is Phantom! Dit is Erik!”
Alleen het tijdsbeeld is minder gepast. Het was beter geweest als dit een flashback naar Eriks leven was geweest: tijdens zijn leven een freakshow opgezet op Coney Island, daar Meg en Giry ontmoet die voor hem kwamen werken en tenslotte — met behulp van hen — naar Parijs vertrokken om mee te helpen aan de bouw van de Parijse Opéra.
De Opéra moet gewoon het slotstuk van zijn leven zijn. Daar ontmoet hij Christine, daar wordt hij gered door haar, daar eindigt hij zijn leven in vrede. De zoon die hij bij haar verwekt, komt ook in het boek van Susan Kay voor en is daar prachtig uitgewerkt. De cirkel is rond.
Bij het einde zoals Love Never Dies blijft Erik weer alleen en dat geeft pijn en is niet bevredigend.

Frivool
Daarbij komt dat Ramin Karimloo hem te jong en te frivool neerzet. Erik moet in de tijd van dit verhaal minimaal 60 jaar zijn. Dat zie ik niet aan de interpretatie van Karimloo.
Daar staat tegenover dat hij Erik perfect neerzet als hij rond de 30 jaar zou zijn; in de bloei van zijn leven en werken en weliswaar op zijn hoede, maar in de kracht van zijn leven.
Erik zou zich ook nooit zo aan de mensheid laten zien als hij zich in ‘Beneath the Moonless Sky’ aan Christine vertoont. Het is te close, te open. Hij zou altijd een bepaalde afstand bewaren. Gereserveerdheid. Zelfs als hij bij haar een zoon had verwekt.
Hij zou zich — gezien de ontwikkeling in zijn leven — nooit ineens volledig hebben kunnen overgeven. Iemand die zo lang zichzelf zo heeft afgeschermd en beschermd en zo’n dikke muur heeft opgebouwd, doesn’t let all the guards down.
Daarom zou ik dit graag op een ander moment in het tijdsbeeld willen zien. Erik was een nomade die nergens rust vond, behalve op het eind van zijn leven in de Opéra Parijs, dus die extra reis naar Amerika past perfect in zijn leven, maar dan twintig jaar eerder.

Conclusie
Dit neemt niet weg dat de show gaandeweg naar je toekomt en je ongemerkt voorbereid op een verbinding voor at least de eerstvolgende dagen. Hoe bevreemdend ook in het begin, gaandeweg merk je dat het je te pakken krijgt en als je het theater verlaat merk je dat het je vasthoudt en niet meer los kan laten.
Daags na de voorstelling wordt de score steeds mooier, spelen de melodielijnen steeds weer door mijn hoofd en staat de cd steeds weer op. Gek genoeg blijkt de score op cd veel beter te werken. Bij herhaling word ik steeds meer geraakt en gisteren heeft de finale op cd mij voor het eerst echt tot tranen toe geroerd.

Het ware verhaal voor mij blijft dat van Susan Kay: voor dit boek buig ik in diep respect. Love Never Dies zie ik als een fanfiction, door heel veel mensen met veel liefde en respect gemaakt, om zo het originele verhaal levend te houden. En dat is wat het verhaal, wat Erik, verdient.
Respect, waardering en verwondering.
True love never dies.

Tot slot
Ik dacht dat deze voorstelling me niet echt geraakt had toen ik in de zaal zat, maar het tegendeel blijkt waar.
Love Never Dies heeft me ingehaald toen ik het theater verliet, me aan mijn jas gegrepen, is onder mijn huid gekropen en heeft zich verstrengeld om mijn ruggengraat.  Als een rozenstruik die zich een weg gebaand heeft naar mijn hart en daar nu met een prachtige roos in bloei staat.
En ik koester de roos, voedt hem en draag hem met me mee. Ik heb de muziek, de score en het verhaal omarmd en laat me erdoor verwonderen.
En eens, als de bloeiende roos verwelkt is en de bloemblaadjes een voor een zijn afgevallen, zal ik deze een voor een oppakken en bewaren in een fluweelgevoerd, zilveren doosje op een plankje in mijn hart; daar waar ook The Phantom ligt.

The Phantom of the Opera, how it all began…
Her Majesty’s Theatre, 12-05-2011

Hoe beladen dit verhaal voor mij is, blijkt wel uit het feit dat ik de ochtend van P-day wakker werd uit een droom waarin ik de voorstelling waarvoor ik geboekt had, had gemist en er daarna niet meer in kon komen, omdat het de laatste voorstelling was. Op dergelijke momenten ben ik altijd blij dat ik wakker word voor een herkansing.

Tense
Net als bij Love Never Dies had ik een brok (on)gezonde spanning voor de show van die avond. Met de muziek van Love Never Dies in mijn hoofd kwam ik de metro uit op Leicester Square; eerst wat gaan eten bij mijn favoriet restaurant Bill’s en dan naar Her Majesty’s…

Her Majesty’s is schitterend en ik straal al als ik binnenkom. Een leuke babbel met het meisje dat de souvenirs verkoopt en me vraagt of ik Love Never Dies gezien heb en wat ik daarvan vond. Op dat moment moest ik het nog op me in laten werken en kon ik alleen globaal antwoord geven.
Ik koop het programma en de souvenirbrochure en begeef me langs diverse Phantomposters naar de zaal.

De zaal vervult me met een euforisch ‘ O ja…!’-gevoel.  De omlijsting is bekleed met doeken; I had forgotten. Ik zie loges aan weerszijden van het toneel en zoek mijn plek bijna vooraan; rij D, stoel 9, bijna in het midden. Korte mensen voor me, magisch zicht op toneel. Ik voel nog steeds de kriebels in mijn buik en ben excited.
Let it all start, I’m ready for it!

Back in time
“Lot 665 than…”
Het muziekdoosje begint te spelen onder het oud geworden, maar zorgvuldig toeziend oog van Raoul.
“Lot 666…”
De trilling door mijn lichaam, mijn hart bonst.
“With a little illumination…? Gentlemen!”
It goes…
De doeken, de bombastische orgelklanken, de geweldige ouverture.
Mijn bonzende hart, het kippenvel ,de siddering.
De overweldigende passie en emotie.
Ik zit daar te stralen met een smile van oor tot oor die er niet af wil.
De kroonluchter stijgt naar de nok van het theater en the stage changes.
We have gone back in time.

Langzaam vult het toneel zich met al het bekende van weleer en ik laat het genoeglijk over me heen komen. Het is een prettige cast. Een mooie Giry, een fijne Meg.
De ‘Think of me’ aria van Christine vervult me met een ‘Wauw!’
She enjoys and so do I.
De mysterieuze stem van The Phantom ademt door het theater.
Ik geniet van de prachtige stemmen, de interpretatie van de tekst en de intentie.
De opwinding wanneer de in zwart gehulde ‘Angel of Music’ in de spiegel verschijnt. De lichtval reflecteert op het witte masker.
De kaarsen! O god! The power versus the softness. Sensational, tense; the Music of the Night.
Touch me… trust me…
Mijn favoriete tekst in een van de mooiste musicalnummers ooit.
Phantom is de meest sfeervolle theaterproductie ooit.
De notes, de casting van Carlotta, Firmin en André; Wendy Ferguson, Barry James en Gareth Snook vervullen hun rollen erg amusant. Ook de rest van de cast is prachtig.
John Owen-Jones is een fantastische Phantom, Tabitha Webb een fijne Christine met een prettig pittig karakter. Allemaal gezegend met prachtige stemmen, van very strong tot very soft.
De namen lees ik achteraf, want eigenlijk wil ik gewoon ‘Phantom’ zien en geen personen.
Het doek valt en even denk ik dat de eerste akte afgelopen is, maar o nee; ze gebruiken alles in deze voorstelling, dus ook het doek.
Dit is echt de mooiste meest geliefde lovestory ooit! De sfeer is zo goed, ik zit ook zo goed, alles face to face; Apollo zakt vlak voor mij, ik zie Erik kreunen, ik hoor hem zuchten. De kroonluchter stort neer recht boven mijn hoofd en lijkt tot boven op mij neer te komen, voor het de laatste meters van koers wijkt en recht op het toneel afvliegt waar de cast van Il Muto het applaus in ontvangst neemt.

In de pauze met mijn pre-ordered glas Shiraz, verklaar ik opnieuw mijn liefde aan deze productie.
Alsof ik dat niet al gedaan had na Love Never Dies dinsdag; alsof het ooit verdwenen is.
De sfeer, het decor, de muziek…

Wanneer de Phantom zingt, heeft hij een overweldigende kracht, maar wanneer de scènes gevoelig worden, de spanning te snijden is en alles er omheen mysterieus, is het bijna een fluistering, een intens zacht en bijna ademend falset. The best Phantomvoice I’ve ever heard.
Hij was sterk en krachtig en qua fysiek precies dat wat ik dinsdagavond miste. Statig, bijna stram.
Ook al is het ondoenlijk om alles in deze rol te stoppen en het karakter zo te doorvoelen, als in mijn beleving. Maar daar kan ik mee leven.

De tweede akte gaat van start en als eerste scene weet ik Masquerade; dat vond ik ook altijd zo overweldigend mooi.
De entr’acte zet in en de lichten worden langzaam gedimd.
The Graveyard is prachtig!
Zinderende rillingen. De stemmen, het zicht. Ik vergat helemaal de vuurlinie op het eind en schrok; mijn handen bijna voor mijn gezicht, maar ook in extase: JA!
Het einde, de ontknoping, heeft me weer ontroerd. De liefde, de wanhoop van The Phantom, Christine’s offer, zijn ongeloof; de gebrokenheid wanneer zij met Raoul vertrekt. En dan komt ze nog één keer terug voor de ring (ik was dat compleet vergeten).
Het definitieve vertrek daarna, zijn rouw, de schreeuw die door merg en been gaat, de naderende massa die hij ziet voor hij verdwijnt.
De slotpose van Meg in haar ballethouding, het masker naar het licht gedraaid.
Een laatste spotlight verlicht het witte halve gezicht.
Mijn tranen zijn er; ik snotter en de tranen zijn er nog steeds als ik na afloop met de laatste mensen de zaal verlaat. Phantom is de enige show die me na afloop nog tot tranen weet te roeren. Juist na afloop. Ik zie mezelf weer als zestienjarige na afloop de zaal uitkomen met weer opnieuw opwellende tranen, waarop mijn moeder me aanstootte en zei: “Hee, ’t is afgelopen hoor!”
Maar dat doet het dus met mij; op de een of andere manier komt de impact achteraf.

Thuiskomen
Terug in mijn hotel geniet ik na. Ik had niet voor niets The Phantom of the Opera als laatste gepland. The Phantom voelt als thuiskomen. Het was mooi. Sfeervol. Speciaal. Elk gevoel wat ik er vroeger bij had, zit er nog steeds. Alles wat ik zo goed ken en toch ook weer helemaal nieuw was. De muziek zo bekend, de teksten die ik nog steeds blijk te kunnen dromen. De beelden grotendeels ook, maar een aantal bleken toch weggezakt en een aantal dingen zag ik — leek het — nu voor het eerst.

Dit is nog steeds het mooiste verhaal met de mooiste en rijkste aankleding in een musical: de decoromlijsting, de gordijnen, de rijke decors in elke scene, de sterrenhemel met zacht voorbijdrijvende nevelwolken en het uitzicht vanaf het dak, het ondergrondse meer met de talloze kaarsen.  Het vervult me nog steeds met passie en verlangen; yearning for more.

De missie is nog niet compleet: eerst ga ik het originele boek van Gaston Leroux weer lezen, daarna dat van Susan Kay. Om vervolgens later dit jaar naar Parijs te gaan met een bezoek aan de echte Opéra Garnier als slot van deze Pelgrimsreis.

***

complimenten Heidi voor je prachtige verslagen.Ik heb ze met heel veel plezier gelezen !
Wat kan jij je gevoelens en bevindingen goed verwoorden, chapeau !

Heidi, dank voor je prachtige verslagen ! Ik ben het op veel punten met je eens maar soms ook niet. Als ik wat meer tijd heb zal ik nog wel inhoudelijk reageren.

‘Love Never Dies’ heeft veel kritiek te verduren maar ik ben nog lang niet klaar met deze musical. Ik heb alle incarnaties van de voorstelling sinds februari 2010 kunnen zien en hoewel er zeker kritiekpunten zijn, was ik ook vorige week weer enorm gegrepen door deze imposante musical.

Groeten,
Theo

Ik heb al je verslagen over Love Never Dies nu gelezen; merkte ook al een aantal overeenkomsten en verschillen op.
Hoe verder de tijd, hoe meer ik van deze musical ga houden: de muziek van zowel Love Never Dies als Phantom zit weer voor weken in mijn hoofd. Daar schijnt A.L. Webben goed in te zijn, maar heb ik dat ooit met een van zijn andere shows gehad?

Voor nu speel ik met het idee om The 25th Anniversary Concert of The Phantom te gaan bezoeken, als dit in een weekend valt dat het uitkomt. Voorafgegaan door een tweede bezoek aan Love Never Dies.
De trip naar Parijs is in elk geval zo goed als geboekt en ik ga me de komende maanden weer helemaal op de boeken storten. He, wat fijn… ik word hier weer zo blij van!

Dank jullie wel voor de reacties, was even bang dat ik misschien teveel had geschreven 😉
En Eastwick, ik zie uit naar je inhoudelijke reactie!