Anderhalve week terug weer een ouderwets theaterweekje in Londen meegemaakt: 8 voorstellingen in 5 dagen. Deze keer gekozen voor een mix van toneel en musical, kleine en grote producties. De volgende producties in volgorde zoals ik ze in tijd heb gezien: The scottboro boys, jumpers for goalpoasts, the light princess, a curious incident of a dog in the night-time, from here to eternity, stephen ward, warhorse, emile and the dectives. Hieronder in het kort mijn bevindingen waarbij ik begin met de in mijn ogen beste productie en eindig met de minste. Let op: de eerste vijf producties lagen wat betreft kwaliteit dicht bij elkaar, dus het was lastig om een ‘top 8’ te maken.

1.  The curious incident of the dog in the night-time *****
Over de nummer een van mijn lijst geen enkele twijfel. A curious incident was absoluut het beste wat ik deze trip heb gezien, sterker, het is een van de hoogtepunten uit mijn inmiddels vrij lange ‘theaterleven’. Ik zag the curious incident als een van de laatste.. want nadat ik de middag voorstelling had verlaten op donderdag 18 december, stortte gedurende de avondshow het dak van het theater in. Exact boven de plaatsen waar ik ’s middags had gezeten. Ik verliet het theater die middag in totale euforie. Het is een van die zeldzame momenten dat je weet dat je iets gezien hebt dat niet vaak meer overtroffen zal worden. The curious incident handelt over een jongen met het syndroom van Asperger. Mensen met het syndroom van Asperger hebben een vorm van autisme. Ze hebben vooral problemen op het gebied van de sociale omgang met anderen. Daardoor bouwen ze moeilijk vriendschappen op met leeftijdgenoten. Hun taalontwikkeling, verstandelijke ontwikkeling en zelfredzaamheid is normaal. Ze hebben opvallende beperkte interesses en activiteiten. Deze theaterproductie heeft alles wat theater zo mooi maakt. Alles komt in deze productie tot elkaar in perfecte harmonie: licht, geluid, muziek, decor en geweldige acteurs. Het decor is op het oog simpel, maar levert een aantal fantastische theater momenten op. Vooral de eerste acte finale is waanzinnig gedaan. Het verhaal vertelt over christopher een jongen met het syndroom van Asperger. Hij wordt in het begin van het verhaal geconfronteerd met de dood van de hond van de buren. De hond is vermoord door middel van een vork dwars door zijn lijf. Christopher, die moeilijk contact maakt met andere mensen, inclusief zijn vader en familie, neemt zich voor om de moord op de hond van de buren op te lossen. Maar in zijn zoektocht naar de dader van de moord op de hond, ontdekt hij nog veel geheimen. Ik ga het verhaal hier niet verder uit de doeken doen, ga het vooral zien. Het verhaal zit fantastisch in elkaar en de prestaties van de hoofdrolspelers zijn zonder uitzondering allemaal fantastisch. Tijdens de middagvoorstelling werd de rol van chistopher gespeeld door Jack Loxton.  Natuurlijk is het een dankbare rol, maar dit zijn wel de rollen zoals die misschien alleen door Engelse acteurs kunnen worden gespeeld. Waar je in Nederland bij understudy’s er in kwaliteit vaak op achteruit gaat is hier het verschil minimaal. Vanaf de allereerste minuut tot de laatste minuut (blijf na afloop vooral zitten!) zit je in het verhaal. Het verhaal is spannend, mooi en ontroerend. De wisselwerking tussen acteurs, licht, muziek en decor levert een aantal fantastisch toneelbeelden op. Ik heb deze week drie producties van de hand van Marianne Elliott gezien en dit was de beste. Wat een fantastische regisseuse is zij toch. Woorden schieten echt te kort, maar wat ben ik blij dat ik in de middag zat. Niet eens omdat ik dan het ongeluk niet meemaakte, maar vooral omdat ik de show niet heb hoeven missen. Dit is een van de mooiste dingen die ik ooit in het theater heb gezien!

2.  The scottsboro boys *****
Toegegeven ik ben geen fan van John Kander en Fred Ebb. De Londense productie van Chicago vond ik een drama. Niet omdat het niet goed was, maar het is gewoon mijn ding niet. Dus ondanks alle lovende verhalen over deze productie ging ik met enig wantrouwen de zaal in. Zou ik dit wel leuk vinden? Maar mijn stelling is altijd, ga het theater in en laat het je onbevangen overkomen. Je vindt het goed of slecht, mooi of minder mooi. Het is in mijn hele leven nog maar een keer voorgekomen dat ik halverwege een zaal verliet, dat was bij de musical Tess. Maar toen verliet driekwart van de mensen de zaal voortijdig. Wel mijn vrees bleek niet uit te komen. Vanaf de allereerste tot de allerlaatste minuut was ik bevangen door deze briljant geregisseerde productie van Susan Stroman. Het verhaal vertelt over 9 zwarte jongen die in de jaren 30 in het zuiden van de Verenigde Staten vals worden beschuldigd van aanranding van twee blanke meisjes. De makers hebben de show als een mistral show geschreven. In een mistral show werden in de jaren 20 en 30 de rollen van zwarte karakters gespeeld door blanke acteurs. Het was een vorm van entertainment die bestond uit komische scenes, variety acts, dans en muziek. De zwarte karakters werden in een mistral show vaak neergezet als lui, dom etc.
Kander en Ebb en Stroman hebben het concept van de minstral show hier echter omgedraaid. De blanke karakters worden gespeeld door zwarte acteurs en de blanke karakters worden hier ook neergezet als lui en wat dommig. Verder zitten alle andere elementen van een mistral show erin: muziek, dans, komische scenes. Dit maakt dat het dramatische verhaal luchtig wordt neergezet. Het decor bestaat uit witte stoelen die een trein vormen, een gevangenis en een rechtbank. Het theater waar het speelt is de young vic en dus zit je als publiek dicht op de actie. Het verhaal wordt dan wel luchtig gebracht, des te harder dreunt de boodschap door van dit zeer verontrustende verhaal. Voor mij als historicus met een brede belangstelling voor het zuiden van Amerika was deze productie 100% genieten. Geweldige acteurs, bij vlagen mooie muziek (vooral het nummer Go back home) en werkelijk formidabele dansscènes en dat alles strak geregisseerd. Een topproductie.

3.  Jumpers for goalpoasts *****
Een kleine toneelvoorstelling in het bush theatre. De reden waarom ik deze productie heb gekozen was het onderwerp: homo’s en voetbal, nou dat is iets wat mij dan weer aanspreekt . Deze productie had zijn première in april 2013 in Watford. Het is geschreven door Tom Wells. Ik had nog nooit van hem gehoord maar het schijnt een talentvolle Britse toneel schrijver te zijn. Het verhaal vertelt van 4 jongens en een 1 meisje die samen een voetbalteam vormen. Het meisje in het verhaal Viv, uitstekend gespeeld door Vivienne Gibbs, is lesbisch en de weinig succesvolle coach van het team. Het verhaal speelt zich af in de kleedkamer van de voetbalclub waar het team na iedere wedstrijd bij elkaar komt. Het Bush theater is vrij klein theater, wat als groot voordeel heeft dat je vrij dicht op de ‘actie’ zit. Het verhaal draait vooral om de jonge Luke, voortreffelijk gespeeld door Philip Duguid-McQuillan en Danny, gespeeld door Jamie Samuel en wat mij betreft is hij een van de grootste ontdekkingen van dit jaar. Zonder dat ik het verhaal kende was mij vanaf seconde een duidelijk dat het verhaal draaide om Danny en Luke. De chemistry tussen die twee, zoals de Engelsen dat zo mooi zeggen, spatte er vanaf. Gedurende een aantal bijeenkomsten in de kleedkamer worden de verschillende karakters geschetst en ontwikkeld zich de verhouding tussen Danny en Luke die ook nog een onverwachte wending krijgt, want Danny heeft een geheim.
De laatste jaren bezoek ik steeds vaker kleine producties als deze. Heel vaak doen er in dit soort producties acteurs mee die je later in de grote producties tegen komt. De kwaliteit spat er vaak vanaf. Ook hier is dit het geval. Alle acteurs waren zonder uitzondering uitstekend. Het verhaal is buitengewoon interessant en wist mij op het eind ook nog keihard te raken dat ik de tranen voelde opwellen in mijn ogen. Goede acteurs herken je vaak aan stil spel, of om in voetbaltermen te blijven, het spel zonder de bal. Dat was in deze productie van hoog niveau. Ik heb intens genoten van deze productie. Hier herken je ook vakwerk van de schrijver. Want Viv sprak in plat dialect en dat was zelfs voor mij bijna niet te volgen, desondanks zaten de karakters en het verhaal zo goed in elkaar dat ik het verhaal toch moeiteloos kon volgen. En zoals het een goed Engels stuk betreft, ik heb ook hier weer heerlijk kunnen lachen om die voortreffelijke Britse humor. Vijf sterren dik verdiend!
4.Warhorse *****
Ik zei het al, de kwaliteit van de meeste producties die ik deze keer heb gezien is enorm goed. Nummer vier van mijn lijstje had zomaar ook nummer twee kunnen zijn. De verschillen aan de top zijn klein. Warhorse draait al een tijdje, maar op de een of andere manier heb ik het altijd genegeerd. Daar heb ik met terugwerkende kracht spijt van. Wat een magische productie is dit! Heerlijk om ook weer in the New London Theatre te zijn, dat uitermate geschikt is voor deze productie. The New London is misschien niet het mooiste theater van Londen, maar het heeft wel de betere faciliteiten en de zichtlijnen zijn prima. Het verhaal vertelt over de relatie tussen een jongen en een paard die elkaar bij de start van de eerste wereldoorlog uit het oog verliezen. We volgen het paard op zijn tocht door de loopgraven in Frankrijk. De paarden zijn uiteraard poppen, of beter gezegd skeletten. Je ziet de mensen zitten die de paarden laten bewegen. Maar dat ben je na een minuut of vijf vergeten, het leken verdomt net echte paarden. Het verhaal is prachtig en de manier waarop het wordt verteld en hoe het verhaal zich door vele locaties in Europa beweegt is het werk van een genie, in dit geval wederom Marianne Elliott. Het is een magische voorstelling geschikt voor het hele gezin. Met recht een klassieker en een verplicht nummer voor iedere theater liefhebber.

from here to eternity ****

Ik ben een Tim Rice fan, dus deze musical was eigenlijk de reden voor mijn bezoek. De reacties op twitter en de diverse forums over deze productie zijn niet allemaal even goed. Ik zou zeggen negeren. From here to Eternity heeft zijn fouten, zeker in de eerste acte en in de ontwikkeling van de liefdesrelaties. Maar dit wordt prima gecompenseerd door de prachtige muziek, de fabelachtige belichting, de fantastische choreografieën en een spectaculaire hoofdrolspeler. Het verhaal is gebaseerd op de film wat weer gebaseerd is op het boek. Het boek is schijnbaar een stuk explicieter dan de film met thema’s als prostitutie en homofilie in het leger. Deze thema’s komen dan ook terug in de musical. Op zich erg interessant, maar uiteindelijk gaat het toch om de ontwikkeling van de twee liefdes relaties. En helaas komen die niet goed uit de verf. Een typisch Tim Rice manco: I love you, but…. Ook in zijn meesterwerk Chess was dat het manco. Door de behandeling van de vele subplots komt het verhaal erg traag op gang en worden ook de verschillende relaties niet goed uitgewerkt. In de tweede acte komt het verhaal ineens in een treinversnelling en dat gekoppeld aan de dreiging van de naderende ramp zorgt ervoor dat de tweede acte voorbij vliegt. Ondanks de fouten in het verhaal is From here to eternity een pracht show. De hoofdrolspeler, robert lonsdale is sensationeel goed. Hij heeft een geweldige stem en een stage performance die je alleen bij de allergrootste ziet. Hier gaan we nog veel van horen. De muziek is prachtig en een van de beste nieuwe scores van de laatste jaren. De show loopt nog niet echt en dat is onterecht, ga hem zien!

6. The light princess ***

Ik had mij enorm verheugd op deze voorstelling: een sprookje verteld door Marianne Elliot, dat moest wel spectaculair worden. Een spektakel is het, maar zelf Marianne Elliot kan van matig materiaal weinig goeds maken. Het sprookje the light princess heeft niet niveau van de bekende sprookjes en de muziek van tori amos is simpelweg niet interessant en al helemaal niet theatraal. De directeur van het National Theatre had de makers nog zo gewaarschuwd: niets zo moeilijk als het maken van een musical. En hij heeft gelijk, het gros van de musicals flopt.
De musical vertelt het verhaal van een princes althea die slechts kan zweven. Ze zit in een toren en wordt genegeerd door vader die meer belangstelling heeft voor zijn zoon die het leger van het land aanvoert. Helaas voor de koning komt zijn zoon om en moet hij opeens aandacht geven aan zijn zwevende dochter die het leger moet gaan aanvoeren.  Het land van the light princess heet lagobel en het ligt naast een ander land, sealand. Beide landen worden gescheiden van elkaar door een bos en daarbinnen ligt weer een meer. De koning van sealand heeft zijn vrouw vermoord en zijn zoon Digby leidt daar nog steeds onder en hij staat ook in de schaduw van zijn jongere broer. Afijn om een te lang verhaal kort te maken, de princess ontmoet de prins, ze worden verliefd en uiteindelijk is er een happy end. Waar gaat het dan mis? Ten eerste willen de makers teveel vertellen. Het verhaal heeft een stevige onderlaag die handelt over de emancipatie van de vrouwen. Nou laat dat nu een thema van de jaren ‘80 zijn, maar echt boeien deed het mij niet. Zelfs de makers erkennen dat in het programmaboekje. Maar daarnaast zijn er nog veel meer thema’s die worden behandeld. Keep thinks simple denk ik dan altijd maar.. Verder zijn de twee hoofdpersonen niet interessant en al helemaal niet aardig. Althea is zelfs een onaardig persoon. Dat ligt niet zozeer aan de regie, maar was schijnbaar ook al zo in het oorspronkelijke verhaal. Ze loopt letterlijk en figuurlijk met haar hoofd in de wolken. De prins is zowel wat betreft karakter als de uitvoering daarvan door Nick Hendrix een watje. Ik voelde niets voor de twee en dat hielp niet. En dan de muziek… Ik was al geen Tori Amos fan, maar hier slaat ze de plank mis. Misschien is het niet eens de muziek maar zijn het vooral de orkestraties.  Het orkest bestaat voornamelijk uit violen, een piano en een bas. Hierdoor ontbreekt er klankkleur en pit in de muziek. Het zeurt maar wat door. Mijn vermoeden dat het vooral aan de orkestraties ligt werd bevestigd als de muziek wel interessant werd, namelijk in de (weinige) koorpartijen als er door de verschillende stemmen wel kleur tevoorschijn kwam. Hoe dan ook van de muziek kon ik mij na afloop weinig herinneren.
Toch heb je geen verspilde avond. Het is namelijk wel een spektakel. Vooral de manier waarop althea zweeft is fenomenaal. Ze wordt voor het grootste gedeelte van de show gedragen door acrobaten die ook een groot applaus kregen na afloop. Hoofdrolspeelster Rosalie Craig is geweldig in haar rol. Die gaat daar vast prijzen mee winnen. Het decor is ook erg fraai en sommige toneelbeelden zijn fabuleus. Als deze productie andere muziek had gehad en als de karakters wat aardiger waren geweest dan zou het een klapper van jewelste zijn geweest.

7. Stephen Ward ***

Ik zat de dag na de premiere in de zaal op een populaire vrijdagavond. En toch was het bovenste balkon dicht en zaten er al lege plekken in de zaal en zijn de kaarten al voor de helft van de prijs verkrijgbaar. Geen gunstige tekenen… Ik hou zelf van historische onderwerpen en dus kon dit verhaal mijn aandacht vasthouden. Maar eerlijk is eerlijk: echt boeiend werd het nooit, en spannend al helemaal niet. Historisch gezien is het interessant, de vraag is wie er in godsnaam in dit verhaal geïnteresseerd is. Wat ik bedoel op welke doelgroep richten de makers zich? Een jong publiek en de belangrijke toeristensector zal deze show niet aantrekkelijk vinden.
Zoals gezegd ik heb mij niet verveeld. De makers weten een complexe geschiedenis helder neer te zetten. Het decor ziet er goedkoop uit. De eerste 10 minuten denk je: best mooi en chique. Na die 10 minuten denk je vooral:  saai. De muziek van Lloyd Webber is aardig, er zitten een paar mooie songs in. Toch klinkt veel muziek erg bekend in de oren. Ik merkte zelfs dat hij in een nummer erg geïnspireerd was door Sondheim. Lloyd Webber hield vroeger complete controle over zijn stukken door deze door te componeren. Sinds hij dat niet meer doet vind ik zijn stukken steeds minder interessant worden. Deze productie is eigenlijk meer toneelstuk dan musical en je vraagt je af en toe af wat de muziek nog toevoegt. Het mooiste nummer uit de show ( I am hopeless when it comes to you) wordt notabene gezongen door een karakter die we op dat moment voor het eerst zien. Ook de visie van de makers op Stephen Ward is twijfelachtig. Hij wordt een beetje als slachtoffer neergezet van het politieke systeem. Hij komt vrij naïef over. Als hij na zijn veroordeling zelfmoord pleegt dan komt dat ook een beetje uit de lucht vallen. Ook de opening van de show is twijfelachtig. Je weet namelijk binnen een minuut hoe het verhaal afloopt. Dat is misschien een logische beslissing met het oog op de generatie Engelsen die op de hoogte zijn van de profuma affaire en de persoon Stephen Ward. Maar omdat veel mensen het verhaal niet zullen kennen werkt deze structuur eerder slecht, alle spanning is al na een minuut verdwenen.
Conclusie: een aardige, goed geregisseerde show met redelijke acteurs en bij vlagen aardige muziek. Maar ik voorspel dat deze show zijn deuren snel zal sluiten. Het zou wel eens de grootste Lloyd Webber flop kunnen worden.

8. Emile and the dectives **

De enige voorstelling die ik kwalificeer als een vergissing. Van tevoren had ik al begrepen dat deze ’ familievoorstelling’ meer op kinderen was gericht dan volwassenen. Ik heb dan ook nog even serieus getwijfeld om het kaartje maar het kaartje te laten en nogmaals naar from here to,eternity te gaan. Achteraf had ik dat moeten doen. Emile is geen succes. De productie mist gewoon een bepaalde chemie. Wat nog veel erger is: de kinderen zijn helemaal niet zo goed. Dat is iets wat mij enorm tegenviel. De hoofdrolspeler vond ik zelfs dramatisch slecht. Wat wel mooi was aan de productie was het waanzinnige decor. Heel stijlvol, mooi zwart wit met effectieve projecties die echt een toegevoegde waarde hadden. Op basis daarvan toch nog twee sterren. Voor de rest vooral een gemiste kans. Wel gaaf om eindelijk eens in het Olivier theatre te zitten. Prachtig theater, maar wat een beroerde stoelen!

Al met al weer een geweldige week in Londen met als absoluut hoogtepunt: a curious incident. Waanzinnig!

Ik verheug me op Jumpers for Goalposts morgen! Was je niet naar Once???  Dat blijft voor mij de mooiste show van het moment, maar ben ook heel benieuwd naar Ward en Light Princess en American Psycho en Candide. FHTE hoef ik echt nooit meer te zien: ben verbaasd over je lovende woorden!

Jacco - 26 December 2013 11:18 PM

Ik verheug me op Jumpers for Goalposts morgen! Was je niet naar Once???  Dat blijft voor mij de mooiste show van het moment, maar ben ook heel benieuwd naar Ward en Light Princess en American Psycho en Candide. FHTE hoef ik echt nooit meer te zien: ben verbaasd over je lovende woorden!

Smaken verschillen gelukkig! Ik vond de muziek van FHTE erg mooi en de hoofdrolspeler robert londsdale heeft mijn hart gestolen, wat een uitstraling en wat een mooie stem. Voor once had ik helaas geen tijd meer! Ik heb lovende dingen gehoord over american psycho.  Ik ben heel benieuwd wat je van de princess vindt en ward.