Les Misérables begon ooit als stadiumshow in Parijs in 1981. De show ging in première in het Palais des Sport (wat je kunt vergelijken met Ahoy Rotterdam) met veel succes, maar na een te korte speelperiode moest de show sluiten. Het Russisch staatscircus stond na Les Mis geprogrammeerd. Het “spectacle” van Alain Boublil en Claude-Michel Schönberg leek een stille dood te sterven tot een bandje op het bureau van Cameron Mackintosh belandde.
Deze befaamde producer had net de wereldhit Cats geproduceerd met Andrew Lloyd Webber en was op zoek naar nog zo’n onwaarschijnlijk project. Na dansende en zingende katten op een vuilnisbelt leek een musical gebaseerd op Viktor Hugo’s beroemde en lijvige roman hem een interessant idee en hij gaf Herbert Krezmer de opdracht om een Engelse vertaling te maken. Gaandeweg benaderde hij The Royal Shakespeare Company om medeproducent te worden. Dit verzekerde de show van een goede speelplek (The Barbican) en een aantal beroemde acteurs van dit prestigieuze gezelschap (Roger Allam en Alun Armstrong). In de kunstwereld in Groot Brittannië gingen heel wat wenkbrauwen omhoog: moest de RSC zich wel bezig houden met zoiets triviaals als een musical? Uiteindelijk zou het gezelschap jaarlijks tonnen verdienen met hun investering in Les Misérables.
De show ging op 30 september 1985 in Londen in première. De hoofdrol van Jean Valjean werd vertolkt door Colm Wilkinson. Deze Ierse zanger was vooral beroemd om zijn rol als Che op het conceptalbum van Evita. Als Fantine werd Patti LuPone gecontracteerd, een onvervalste Broadway diva, vooral bekend van haar rol als Evita. De later beroemde Michael Ball en Francis Rufelle maakten hun debuut in Les Misérables. De kritieken waren op z’n zachtst gezegd niet erg enthousiast: “Kijken naar Les Misérables is als het eten van een artisjok: je moet een heleboel doorstaan om er erg weinig aan over te houden” (Mail on Sunday), “saai” (Financial Times), “een nare depressieve avond” (Evening Standard). Maar Les Misérables bleek één van de weinige shows waar de critici geen vat op hadden: de box office deed zeer goede zaken en al snel werd besloten tot een heropening in het West End. Les Mis kwam te staan in Andrew Lloyd Webber’s pas aangeschafte Palace Theatre. De show zou er 19 jaar lang te zien zijn voordat er verhuisd werd naar het kleinere Queens Theatre, zodat the Lord er eindelijk een eigen show kon laten zien: “The Woman in White”.
De Londense productie was het begin van een wereldwijde zegetocht. Les Mis won 8 Tony Awards op Broadway en overal in de wereld zocht Cameron Mackintosh aansluiting bij lokale producenten om Les Mis op de planken te krijgen. In 1991 was Nederland aan de beurt. De musicalcultuur van Nederland was pas net volwassen geworden met de productie van “Cats”, geproduceerd door theater Carré ten gelegenheid van het 100 jarig bestaan. Het valt nu nauwelijks voor te stellen, maar het casten van een musical was in die tijd een bijna onmogelijke onderneming. Voor Cats werden Engelsen en Amerikanen ingevlogen en ook Les Mis kende een aantal buitenlanders in het ensemble.
