‘Tot aan het einde der tijden…’
Mythen, sages, legendes. Allemaal voorbeelden van verhalen die eeuwen lang doorverteld worden van generatie op generatie. Veel van deze verhalen bevatten mogelijk een kern van waarheid, maar zijn in al die jaren zo veranderd en aangevuld, dat deze moeilijk te achterhalen is. Zo ook het verhaal van ‘De Vliegende Hollander’. Dit schip zou in de VOC-tijd op een paaszondag uitgevaren zijn vanuit Terneuzen. Maar hoe kan zo’n grote driemaster ooit in zo’n kleine haven als Terneuzen gelegen hebben? De legende vindt zijn start in de 16e eeuw en is tot op de dag van vandaag onderwerp van menig boek, toneelstuk en zelfs opera.Iedereen kent een andere versie, maar al deze versies spreken over een spookschip dat tegen de wind in vaart en verschijnt als er onheil op komst is.
De musical van Greg & Baud Productions, die vandaag zijn wereldpremiere kende, vertelt het verhaal van Rook, de enige ‘overlevende’ van ‘De Hollander’. Hij wordt door de Heren Seventien gedwongen om mee te varen op ‘De Liefde’ om op zoek te gaan naar ‘De Hollander’ en haar schipper van den Decken. De lading is te kostbaar om als verloren te beschouwen, is de mening van de VOC.
Thuis blijven is geen optie voor Rook. Tegen zijn zin in gaat Rook aan boord van ‘De Liefde’, op weg richting de Kaap. Maar ook aan boord maken de jongens het hem niet ghemakkelijk. Is het onbegonnen werk?
Sebastiaan Smits (tekst en regie) en Tjeerd de Haas (muziek) hebben, samen met de spelers, deze legende een nieuw leven ingeblazen. Het stuk boeit van begin tot eind. Onverwachte wendingen houden je allert en laten je de kou even vergeten. Het enige wat het stuk mist is een helder einde. ‘Wat is er gebeurd met Rook en van den Decken’ is een vraag die direct rijst als het slotapplaus wegsterft.
Er is gekozen voor een samensmelting van amateurs, semi-profs en proffesionele acteurs. Een formule die op het eerste gezicht storend zou lijken door het verschil in kwaliteitsniveau. Echter niets lijkt minder waar. De acteurs zetten stuk voor stuk een prima prestatie neer. Natuurlijk is er een verschil te ontdekken tussen de ‘oude rotten’ in het vak (Marleen van der Loo en Jeroen Phaff) en de nieuwelingen, maar deze is zeker niet storend. Toch wordt er qua zuiverheid in zang niet voor elkaar onder gedaan.
Kevin van der Leeuw schitterd in zijn rol als Rook. Bijna constant op het toneel, met een lading solo’s, weet hij toch de aandacht vast te houden. Aan het einde van de avond klinkt de vermoeidheid een beetje door in zijn stem, maar weet hij toch te verbazen door hoge zuivere uithalen.
Jeroen Phaff weet een geloofwaardige doorgedraaide van den Decken neer te zetten. Springend van de ene emotie in de andere, blijft hij boeien. Met zijn gemene karakter blijft het verbazen dat hij niet als eerste cast Scar aangenomen is. Maar dan hadden we hem vanavond niet kunnen bewonderen in deze rol.
Een andere opvallende verschijning is Jeroen Verheij in de rol van Gilles. Zijn sarcastische karakter zorgt voor menig vrolijke noot, maar ook voor medelijde met Rook. Zangtechnisch haalt hij de hoge uithalen niet, maar dat zien we door de vingers. Zelfs in zijn rol na de pauze (een ensemblerol, Gilles is dan al dood) is hij makkelijk te herkennen en krijgt hij de lachers op zijn hand. Ook Esther Ruijg (Katherina van den Decken) en Jessica Fuchs (Eva) schitteren in hun rol, evenals eigenlijk de hele groep. Hoe klein de rol ook is, ze vallen niet uit de toon.
De locatie, het Buytenpark Theater, mag eigenlijk geen openluchttheater genoemd worden. Het decor is opgebouwd in een groot weiland, midden tussen de verschillende sportverenigingen van Zoetermeer. Dit werkt af en toe storend en dus is het deste verbazender dat de spelers de aandacht vast weten te houden.
Een voorstelling in de openlucht kent zijn beperkingen. Geen trekwanden om decors in te hangen, een aangepast lichtplan en de invloed van het weer zijn maar een paar voorbeelden. Het weer werkte gelukkig mee, de wind speelde mooi met de zeilen, en ook met de rest is goed omgegaan. Het decor was simpel maar doeltreffend. Aan de ene kant de brug van ‘De Liefde’, aan de andere kant die van ‘De Hollander’. Vreemd is wel dat de confrontatie op het einde zich afspeelt op een schip wat snel tussen die twee bruggen ingebouwd wordt. Dit zorgt voor enige verwarring. Het lichtplan, wat eigenlijk alleen noodzakelijk is voor de laatste 3 kwartier van de voorstelling, is ook simpel. Op spookachtige momenten groen, rode zeilen, het klopt allemaal. Klein punt van kritiek is als tijdens een duet van Eva en Rook, Jaon op de achtergrond in het volle licht van de strop gehaald wordt.
Samenvattend was het een bijzondere avond. Een mooi en bovenal spannende musical, met goede muziek (helaas niet live, maar van band). Het plaatje is compleet. ‘De Vliegende Hollander’ is zeker een aanbeveling!!
