‘De Zangeres zonder Naam’ is alweer de zesde nieuwe, zelf ontwikkelde musical van Ruud de Graaf & Hans Cornelissen. Het lijkt langzamerhand een traditie van hen te worden om kleine stukjes uit het Nederlands cultuur erfgoed tot een musical te maken. En in seizoen 2011-2012 is het de beurt aan het levensverhaal van Mary Servaes.
Hoewel het leven van de Zangeres genoeg ups en downs kende om een soap te ontwikkelen is er besloten om er een tweede verhaallijntje door heen te vlechten. Zo wordt het verhaal van de Zangeres (gespeeld door Ellen Pieters) uit de doeken gedaan aan de hand van een tv-auditie. Vivian (gespeeld door Sabine Beens) doet bij één van de vele zangprogramma’s op tv auditie met een nummer van de Zangeres. De hippe juryleden vinden dit hopeloos ouderwets maar horen wel dat Vivian een dijk van een stem heeft. Ze wordt gevraagd even te wachten om te zien wat de rest van de audities voor materiaal oplevert. Tijdens dit wachtmoment openbaart de Zangeres zich aan haar en vertelt zij haar levensverhaal. Hoe verder het verhaal vordert hoe meer flamboyante figuren de revue passeren.
Met dit gegeven vangt de show aan. Het moderne verhaal over de tv-auditante doet er eigenlijk niet zo veel toe. Het is niet heel veel meer dan een kapstok om het verhaal van de Zangeres te kunnen vertellen. Of dit erg is valt te betwijfelen. Want wees eens eerlijk, wie verwacht er een dijk van een verhaal als hij besluit een show te bezoeken die verhaalt over de levensdagen van de koningin van het levenslied? De muziek is bekend en niet vergelijkbaar met het repertoire van bijvoorbeeld een Miss Saigon. Maar was dit niet juist de kracht van de liedjes die Mary Servaes ten gehore bracht?
Voor deze musical wordt geadverteerd met ‘De musical tussen kunst en kitsch’ en dat is precies wat je gegeven wordt. De oplettende kijker merkt dat er geweldig gespeeld wordt met alle vooroordelen die er zijn rondom de Zangeres én het instituut ‘musical’. Alles wat musicalhaters tegen het genre in te brengen hebben komt langs. Mensen die tijdens de meest dramatische scènes ineens in gezang uitbarsten, nichterige kerels, melige showballetjes, flitsende lichten en een protserig decor. Of het stuk er mee weg komt? Nou en of! Dankzij het verhaal van de Zangeres is alles geoorloofd. Een ieder die ooit eens gezocht heeft naar haar repertoire op Youtube ziet massaal de mensen dansen, zingen, inhaken en meedeinen op de meest tragische teksten.
De rol van Sabine Beens is vergelijkbaar met die van het publiek. Met volle verbazing luistert zij naar het verhaal en haar mimiek spreekt boekdelen. Als men weer eens langs host nadat verteld wordt dat de moeder van Mary zichzelf bloot gaf voor een rijksdaalder, kijkt Vivian met grote verbazing naar wat er gebeurt.
De travestieten die zich te goed deden, en nog steeds doen, aan de nummers van de Zangeres hebben ook een rol gekregen in de voorstelling. En eerlijk is eerlijk, dankzij Eric Beekes verandert je beeld van deze jongens. Zij doen dit niet om de draak met haar te steken, sommige doen dit daadwerkelijk uit pure liefde.
Ook mooi om te zien is de dubbelrol van Jasper Kerkhof. Enerzijds speelt hij de sukkelige Sjo Servaes, met zijn eigen Sjo-ballet, en anderzijds de altijd vrolijke Johnny Hoes. Deze rollen zijn het tegenovergestelde van elkaar. Maar vooral met zijn Sjo pakt Jasper uit. Van Sjo hoefde het allemaal niet zo, het leven wat Mary graag zag. Hierdoor pakt hij tijdens de musical zijn moment om er lekker de draak mee steken zonder dat dit af doet aan wat je verder op het podium ziet gebeuren.
Het ensemble is heerlijk melig en over the top. Job Bovelander, Stefan de Kogel, Ylva Wichers Schreur en Nikki van Ostaijen spelen alle overige rollen. De ene rol past ze beter dan de ander, maar het enthousiasme spat van ze af en dat is geweldig om te zien.
Dé leading lady van het stuk is Ellen Pieters. Het hele stuk is zij op het toneel te zien en zingt ze de sterren van de hemel. Haar stem, haar voorkomen en haar mimiek..in alles is ze de Zangeres geworden. Opvallend is dat ze de hele avond op één plek staat en nergens het gevoel geeft dat ze achter over leunt en alleen een trucje vertoont. Tot na het eindapplaus blijft ze in haar rol. Fenomenaal.
Een belangrijk deel van de show is het decor. Het hele stuk lang zien we hetzelfde, kitscherige, plaatje. Maar van dit decor wordt inventief gebruik gemaakt. Verkledingen gebeuren op het podium, lampen worden stoelen, achter de kast zit de live-muzikant verstopt en het enorme portret van Ellen Pieters blijkt net iets achter zijn lijst te staan waardoor het tevens een slim opbergmechanisme is.
Tenslotte nog: het was een zegen om deze show niet tijdens de première te zien. Een deel van de ultieme beleving van de show is, toch wel, het bijbehorende publiek. De hele show lang krijgen de acteurs wat ze doen direct terug uit het publiek. Het enthousiasme kolkt vanaf voor uit de zaal door naar achter om met een golf weer terug te komen op het podium. Waar het normaal not done is om mee te zingen, te deinen en te klappen tijdens een show, is het hier een deel van de charme. En eerlijk is eerlijk, bij een première zie je dit niet zo snel gebeuren.
Een eindconclusie? Is de show fenomenaal goed en is het er zo één waarvan je niet kunt wachten deze over een aantal jaren terug te zien? Nee. Maar is het een heerlijke avond uit waarbij je zingend het theater uitloopt? Dat absoluut.
