Van hun Les Misérables zou een cynicus nog kunnen zeggen dat dat succes volledig op het conto komt van de sterke arm van Cameron Mackintosh, een van ’s werelds machtigste musicalproducenten, die de touwtjes van zijn voorstellingen waar ook ter wereld strak in zijn handen houdt. Maar deze nieuwe Mamma Mia is toevallig een zogenaamde non-replicaproductie. Dat houdt in dat alleen muziek en script behouden moeten blijven, de rest – denk aan decor, choreografie, look and feel – mag de koper van de rechten naar hartenlust aanpassen. Met alle risico’s van dien dat die ooit zo mooie oorspronkelijke voorstelling veel zijn glans verliest.
Draaischijf
Verschillen met de vertrouwde productie uit 1999 zijn talrijk. Zo heeft Jeremy Baker een compleet nieuwe vertaling gemaakt, niet alleen van de dialogen maar ook van de klassieke ABBA-songs. De choreografie, die vooral gezellig was, is onder handen genomen door onze eigen Chiara Re. En het decor heeft dan wel dezelfde kleurstelling – wit en blauw – maar lijkt verder met al zijn trapjes omhoog en omlaag geïnspireerd op de architectuur van Agrabah uit Aladdin, die Disney-musical. Voor de diehards die zich verontwaardigd afvroegen waar de iconische draaischijf in de huidige versie van Les Misérables gebleven was, is er goed nieuws: die draaischijf is terecht, Hans Cornelissen had hem nodig voor zijn Mamma Mia.
Maken al deze aanpassingen de nieuwe Mamma Mia nu echt beter? Niet eens zoveel. Het decor betekent een stevige versobering van de stralende oerversie. Zo zien we in plaats van het bed waarop de drie vriendinnen hun jeugd herbeleven door op Dancing Queen er vrolijk op los te springen, een ielig, studentenflat-achtig matrasje op de grond. Het speelveld waarop de vrolijke dansjes gedanst moeten worden, is zo gekrompen, dat het dringen geblazen is voor de dansende ensembleleden en ze moeten vechten voor hun eigen vierkante meter.
Inzet
Maar wat deze Mamma Mia zo onmisbaar maakt in dit nieuwe musicalseizoen, zijn de cast en hun regisseur Martin Michel. Dat smallere decor dat ons in de eerste minuten zo de adem beneemt, maakt van de show die eens een groot en breed spektakel was, een onverwacht kamerspel. Tijdens de komische scènes wanen we ons in een geoliede televisiesitcom, de ernstiger scènes maken de confrontaties tussen de karakters vele malen heftiger.
Brigitte Heitzer schiet raak met haar Donna Saenredam, een hardwerkende vrouw op de rand van overspannenheid. Vanaf de eerste scène is aan Heitzer af te lezen dat de vrouw te lang onafgebroken gewerkt heeft, nooit vrije tijd genoten heeft, nooit een ander om hulp gevraagd heeft. Het is alleen jammer en volkomen onnodig dat het script net iets te vaak van haar vraagt om letterlijk uit te roepen dat ze zo gestrest is. Haar belangrijkste scènes zijn met René van Kooten als ‘the one that got away’ Sam Machielse, die krachtig en trefzeker tegenspel biedt. In de luchtige scènes waarin de oude liefdesgevoelens bij Donna onontkoombaar naar boven komen en zelfs nog beter in de serieuzere momenten. In die serieuze momenten spelen Van Kooten en Heitzer zelfs zo sterk, dat je je af en toe afvraagt of al die kwaliteit en inzet wel nodig zijn voor zo’n lichtvoetig stuk.
Ligstoel
Vergeet ook niet de briljante ondersteunende acteurs. Zo is Barry Beijer een openbaring als Donna’s ‘andere minnaar’. Beijer levert fysieke komedie op Amerikaanse leest geschoeid zoals in Nederland niet vaak te zien is. Het publiek moet er even op wachten, maar als die scène - Take a chance on me - begint, kan het zich schrap zetten. In die scène bedient een geestige Wieneke Remmers hem behendig van repliek.
Een ander hoogtepunt valt voor rekening van Carolina Dijkhuizen en Marvin Sikkema. De echte musicalfans kennen de song Does your mother know door mannenverslindster Tania en Oedipuscomplex-schoffie Pepper al sinds het klimrek, ga er maar aanstaan om er na 24 jaar iets spraakmakends van te maken. Dat lukt volledig, merkwaardig genoeg niet door de ordinaire elementen van vroeger aan te dikken naar de standaard van de huidige tijd, maar door de meeste platvloersheden juist eigenwijs weg te halen. Dijkhuizen was een paar jaar geleden al gestopt met musical maken, alle lof voor Hans Cornelissen om haar van haar ligstoel vandaan te trekken.
