Recensie

Op Hoop van Zegen: kopje onder of behouden vaart?

Is het een goed idee om van het beroemdste toneelstuk uit de Nederlandse geschiedenis een musical te maken? De première van Op Hoop van Zegen in het Zaantheater werd onthaald met een enthousiaste staande ovatie, maar was die terecht? Inclusief gefilmde reportage van MusicalWorld.TV.

Het verhaal van Op Hoop van Zegen weet, meer dan honderd jaar na het verschijnen van het stuk van Herman Heijermans, nog altijd te ontroeren. Knier (gespeeld door Ellen Pieters) stuurt haar twee zonen Geert (Charly Luske) en Barend (Job Bovelander) de zee op. Reder Bos (Ben Cramer) verkeert in financiële moeilijkheden en verzekert zijn gammele schip “De Hoop” voor een aanzienlijk bedrag om er zeker van te zijn dat de tocht die het schip gaat maken op wat voor manier dan ook geld oplevert. “De vis wordt duur betaald” is misschien wel de beroemdste zin uit een Nederlands toneelstuk en Knier heeft uiteindelijk alle reden deze uit te spreken.

De videoreportages van MusicalWorld.TV zijn in hoge kwaliteit. Mocht die te veel zijn voor je computer, klik dan op de gele HD-knop onderaan het scherm voor een standaardkwaliteit.

Een verhaal vol drama dus in een oer-Hollandse setting. Maar de musical Op Hoop van Zegen maakt geen gebruik van Hollandse zeemansliederen om het verhaal te vertellen. Dit is een musical vol power-ballads met een af en toe Keltisch geluid. Het drie-mans orkest speelt alsof het nog tien man achter zich heeft en de cast van tien zingt zich de longen uit het lijf om de vaak dramatische melodielijnen voldoende kracht mee te geven.

Op Hoop van Zegen is een show vol potentie, maar er worden teveel kansen gemist om echt te overtuigen. De regie van Paul van Ewijk is sober, maar de balans tussen speel- en muziekscènes lijkt hier helemaal zoek. Er lijkt geen duidelijke keuze gemaakt tussen wat voor voorstelling Op Hoop van Zegen moet zijn: meer toneel, of juist meer musical. Nu lijken er twee voorstellingen door elkaar te lopen die allebei net niet werken.

De muziek van Tom Bakker (Wat Zien ik?) kent een aantal prachtige momenten. Reder Bos heeft het prijsnummer “Achter de Horizon”, hoewel dat bijna om zeep wordt geholpen door de onhandige staging. Maar er zijn meer mooie muzikale hoogtepunten: “De Hoge Heren” door Geert, “Een Zee van Tranen” en het titelnummer “Op Hoop van Zegen” (wat wel heel vaak langskomt trouwens). Maar daar tegenover staat een onbegrijpelijk quasi-grappig nummer als “Naar de Haaien” wat al na tien minuten voorbijkomt en gezongen wordt door Cobus en Daan, twee bijfiguren die voor de rest van de voorstelling nauwelijks van belang zijn.

De montage van de voorstelling wringt op meer momenten, vooral in de overgangen tussen spel en zang. Kaps de boekhouder (Arie Cupé) moet steeds oplopen met een katheder op wieltjes, wat bijna op de lachspieren werkt. Verder wordt er veel betekenisvol heen en weer gelopen, vaak op de maat van de muziek. Pas als iedereen staat wordt er gezongen, wat af en toe hinderlijk ophoudt. Ook wordt er veel op en neer geklommen op een onduidelijk trappetje.

Het toneelbeeld van Op Hoop van Zegen (ontworpen door Arno Bremers) wordt gedomineerd door een prachtig achterdoek dat een Vermeer-achtige sfeer aan de voorstelling geeft. Verder wordt er gebruik gemaakt van scheepsdoeken die aan masten hangen en af en toe scènes laten verdwijnen en verschijnen. Achterop het podium wordt de kade uitgebeeld waar de vissersvrouwen staan te wachten op de binnenkomst van de schepen. De kostuums (ook van Bremers) zijn precies zoals je zou verwachten in een schippersdrama. Het lichtontwerp van Coen van der Hoeven is schilderachtig, maar af en toe wel erg donker; een volgspot werd node gemist.

Scenefoto’s door Roy Beusker Fotografie

Première
Zaandam
Zaantheater
http://www.ophoopvanzegendemusical.nl
Op Hoop van Zegen, Ellen Pieters, Ben Cramer, Charly Luske, Hilke Bierman, Arie Cupé, Job Bovelander, Sanne Bosman, Mark van der Laan, Mieke Dijkstra, Metta Gramberg, Paul van Ewijk. Allard Blom, Jacco Plooijer, Allard Blom, Hein Gerrits