“Ik zal morgen vooral bitterzoete gevoelens hebben”, bekent Anthony Rapp aan de vooravond van Rent‘s zwanenzang. “Rent heeft een ongelooflijke looptijd gehad en volgens mij had het stuk nog jaren door kunnen gaan. Aan de andere kant begrijp ik dat ze liever met een knal willen stoppen. Bovendien heeft niemand die tijdens het begin in 1995 betrokken was kunnen hopen dat Rent zo’n succes zou krijgen. Het is dubbel verdrietig, omdat Rent mijn eigen stad gaat verlaten. Het theater staat in de buurt van Times Square. Ik ben er dus dagelijks dicht in de buurt, dus het is een vast punt voor mij. Ik kon altijd even langskomen en bijpraten met de technici, bandleden en acteurs met wie ik in die twaalf jaar vrienden ben geworden. Een deel van mijn thuis zal vanaf morgenavond verdwijnen. Dat zal wel even slikken zijn.”
Rapp vervolgt: “Maar nu de voorstelling vertrekt uit New York, kan een nieuw tijdperk voor Rent aanbreken. De voorstelling kan nu langs alle kleinere theaters in het hele land. Scholen en universiteiten komen met hun eigen interpretatie. Duizenden mensen die alleen indirect met Rent te maken hebben gehad, zijn nu eindelijk aan de beurt om het van binnen te beleven en om zelf te kunnen vaststellen hoe geweldig het stuk is. Rent is voorlopig dus niet voorbij. Rent gaat nooit voorbij.”
Niet minder relevant
Welke voetafdruk heeft Rent op de wereld achtergelaten? Rapp: “Rent heeft mensen opengesteld voor andere manieren van denken. Het heeft mijn landgenoten geholpen hun mening te herzien over hiv en aids en de mensen die erdoor getroffen worden. Omdat daarvoor altijd dezelfde verhalen verteld werden met dezelfde stereotiepe personages, maakte veel publiek voor het eerst kennis met stellen van hetzelfde geslacht. Waardoor we anno nu eindelijk op een haar na de algemene acceptatie van het homohuwelijk hebben weten te veroveren. Bovendien heeft Rent bewezen dat ook andere muziekvormen goed in musicals verwerkt kunnen worden dan de vertrouwde beltsongs. Componist Jonathan Larson heeft heel slim de traditie gekoppeld aan rock en pop, zodat jonge mensen die gewoonlijk met een boog om ons heen liepen, muziektheater eindelijk een kans gaven. Maar vooral heeft Rent theaterproducenten ervan overtuigd dat je niet altijd je toevlucht hoeft te zoeken tot veilig materiaal. Ze zagen in dat je toch succes kunt hebben, ook al neem je risico’s.”
Toen de filmversie in 2005 in de Amerikaanse bioscopen draaide, doemden stemmen op dat Rent inmiddels een achterhaalde boodschap had. Aids was allang niet meer zo’n dodelijke ziekte als vroeger. “Gelukkig niet”, antwoordt Anthony. “Maar dat aids geen levens meer kost, maakt het verhaal niet minder relevant. Je kunt nog steeds aan een ziekte bezwijken. In de tijd van La Bohème, waar Rent op is gebaseerd, was het tuberculose, in de jaren tachtig en negentig waren dat hiv en aids. Het gaat erom dat Rent je bewust maakt van je eigen sterfelijkheid. De bijzondere omstandigheden veranderen met de tijden, maar het universele thema, no day but today, blijft altijd relevant.”
Als Jonathan Larson niet in 1995 de leeftijd van 35 had maar in 2008, zou zijn Rent weinig anders zijn. “Daar ben ik van overtuigd”, verklaart Anthony. “Jonathan was vooral geïnteresseerd in het nu, de muziek had vast en zeker heel actueel en typisch 2008 geklonken. Maar bedenk dat Jonathan in de jaren negentig veel van zijn dierbaren aan aids heeft verloren. Dat verlies heeft hem de mens gemaakt die hij was. Een schrijver put zijn inspiratie uit ervaringen die hem het meeste raken of hebben geraakt. Niet dat 2008 een weinig inspirerend jaar is, maar als hij Rent nu had geschreven, was hij voor de inhoud bijna zeker teruggevallen op de tijd van de verschrikkingen van aids.”
Op de volgende bladzijde vertelt Anthony Rapp over zijn verrassende terugkeer op het Rent-podium vorig jaar zomer en beantwoordt hij de vraag of hij na twaalf jaar inmiddels niet te oud is voor de rol van de begintwintiger Mark.
