Net terug van vier dagen Londen waar ik speciaal naar toe ging om Equus, Lord of the Rings en Billy Elliot te zien, die ik thuis van te voren had geboekt. Daarnaast was er nog plaats voor twee shows, dit is er uiteindelijk één geworden.
Equus — breathtaking amazing
Zonder hiervan teveel weg te geven: Wow! Bashed in the face!
Vanaf rij 6 in het midden had ik al haast een sereen zicht op het toneel. Stilistisch, een simpel decor, vier blokken, zes houten zuilen wat ook zes paardenboxen blijken te zijn, alles donkergrijs. Prachtig vormgegeven paarden door zes acteurs/dansers, compleet in strak bruin gekleed, metalen hoeven en hoofdmaskers, bewegingen en geluidseffecten meer dan natuurlijk. Licht en regie ook heel erg mooi; alles bij elkaar zorgt het voor een adembenemende sfeer waarin de acteurs hun verhaal vertellen. Het verhaal is interessant en wordt boeiend vertolkt door een prachtige cast. Hoofdrolspelers Richard Griffiths en Daniel Radcliffe treden buiten zichzelf. Vooral Daniel, die toch vooral bekend is uit de Harry Potterfilms en die ik qua acteerprestaties op basis van de eerste thuisscène uit de derde film al interessant en veelbelovend vond, lijkt zich los te willen maken van het Harry Potter imago door zich op serieus ‘volwassen’ acteerwerk te storten en laat zien hoe professioneel hij is. De scène vlak voor de pauze en de scène waarin alles er uit komt na de pauze zijn indrukwekkend en slaan me achterover in mijn stoel. Het is (indeed) totally naked, maar de zaal is muisstil en een speld kun je nog horen vallen. De scènes komen binnen, dringen door tot in mijn hart en blijven daags na het zien van het toneelstuk nog heel lang hangen. Equus London version 2007 gaat bij mij de boeken in als beste stuk ever en als een van de zeldzame producties die me flabbergasted achterover in mijn stoel gedrukt heeft. Ik heb het programmaboekje, de poster en het T-shirt gekocht; dat gebeurt me bijna nooit.
“Equus… Equus… Equus!†……… “Amen!!â€
Mary Poppins — a spoon full of sugar can also be too much
Na een verslagenheid van Equus, blijft er niet veel over dat ik zou wàllen zien om de avond mee op te vullen die ik nog niet had gereserveerd. Ik besluit dat iets luchtigs en knus Londens de enige oplossing is en ga (last minute) naar Mary Poppins, waar de zaal niet vol zit zodat ik voor studenttarief een plaats krijg in het midden van het midden op het 1e balkon.
Tja… hoe omschrijf je een stuk na het zien van zoiets indrukwekkends als Equus was… Mary Poppins is knus Londens, kent prachtige plaatjes in een mooi decor en is van Londense kwaliteit. Maar ook mooie plaatjes gaan op den duur vervelen en halverwege de 1e akte heb ik het wel gezien. Als verder zich vooral herhaling aandient, duurt het lang tot de pauze. Heel lang. En dan moet ook de hele 2e akte nog.
Die arme Mary, ze kon me niet boeien. Ze heeft het dan ook de rest van mijn vier dagen moeten ontgelden, als bungelend ergens onderaan de top 10 van “have seens†in Londen. De zaal ging uit zijn dak, ik vond het overdreven, maar goed: smaken verschillen en voor morgenmiddag besluit ik drama of Spamalot. Nà³g zo’n zoete show als Mary Poppins kan ik écht niet aan.
Dat Spamalot uiteindelijk niet door ging, wijt ik aan een nalatigheid van mij door tue en thu met elkaar te verwarren en te ontdekken dat ik de rest van wat Londen aan interessants te bieden heeft al had gezien. In plaats daarvan heb ik mij goed kunnen voorbereiden op donderdagavond: Lord of the Rings.
Lord of the Rings — the film onstage
Wie ooit bedacht heeft theater Drury Lane niet aan Drury Lane te zetten, verdient een dikke pluim, maar na de nodige omzwervingen was ik er nog op tijd. Plaats: E20, zaal rij 5, perfect midden.
De film is op een aantal momenten spannender (van opbouw), dat heb ik al gauw gezien. Met name bij de begeleidende beschermers van de Shire en de Elfen. Bij de eerste opkomst daarvan had ik plots het onprettige idee naar de drie feeën van K3 in Doornroosje te kijken. De zwarte ruiter is dan wel weer mooi gedaan.
Saruman is sterk, Gandalf had wel wat meer beheerst gemogen; is nu nogal fel voor zijn doen. Ik denk dat je de film moet vergeten om dit te zien, maar misschien dat je daarom juist weer belangrijke delen van het verhaal mist. Deze productie moet het ook niet hebben van de geweldig omvangrijke decors (lees: houten bankjes die tevens herbergmuren zijn), maar weet ondanks dat toch voor een paar flinke verrassingen te zorgen en buit de ruimte van het theater goed uit. Ruimte als in hoogte-, toneel- en zaalgebruik. De eerste akte moet het wél hebben van de muziek en de karakters. De Hobbits vooral zijn erg sympathiek: Merry & Pippin dan met name. De muziek doet vooral in het begin vaak Keltisch aan en komt op de juiste momenten. Regelmatig is er ook alleen toneelspel of dient de muziek als begeleiding. Er wordt vrij weinig door de karakters zelf gezongen, de grootste muzikale stukken zijn voor Galadriël.
Frodo had ruzie met zijn zender en ook een van zijn vrienden greep bedenkelijk naar zijn broek; daar zullen ze nog iets op moeten vinden.
De muziek bij de bostocht en de herbergscène is noemenswaardig, de herbergscène was ook leuk en is één van de zeldzame scènes die zich echt voor musical leent.
Voor de rol van Strider speelt een understudy, de rest is 1e cast.
De tocht vanuit de herberg naar Rivendale is erg mooi gedaan! Qua sfeer, qua muziek en qua verteprojectie. De luchten die in LotR heel belangrijk zijn, worden op het achterdoek geprojecteerd, evenals het oog later van Sauron. De opkomst van Galadriël is eveneens de moeite waard, al laat een flashback naar Elphaba in Wicked zich niet wegdrukken.
De bewegingen van de elfen vind ik wel erg onnatuurlijk en niet van binnenuit. Wederom lijkt het meer op een ingestudeerde oefening die niets toevoegt aan het verhaal en bovendien snel gaat, waardoor dit afdoet aan de waardigheid van het personage. Op een gegeven moment besluit ik er niet meer naar te kijken en richt ik mij op de rest, de gezichten en de kostuums: deze vind ik dan wel weer heel erg mooi.
Echt raken doet het me allemaal nog niet, daar is het verhaal te complex en de tijd te kort voor. Wel bezorgt de zegen over de fellowship me een klein brokje in de keel: eigenlijk is dat een pauzemoment. Het verhaal gaat echter verder en eindigt met het meest fantastische special effect vlak voor de pauze: het staan van Gandalf tegenover de Balrog. Deze blaast je letterlijk van je stoel weg.
Het verhaal wordt goed verteld ondanks de korte tijd die er voor beschikbaar is. Ik geloof wel dat het een handicap is als je meer weet. Wie de film kent zal hier stukken missen. Wie de boeken kent, mist in de film veel. Toch vind ik de musical geen verarming voor het verhaal, maar eerder een verrijking voor wat er aan materiaal rond dit verhaal gemaakt is.
Het woord musical past hier eigenlijk niet. Daarvoor is Lord of the Rings te weinig musical: het is een verhaal dat op een andere manier met diverse middelen wordt verteld.
De lichteffecten en manier van voortbewegen van de Orcs zijn een paar sterke punten in de uitvoering en creativiteit. Natuurlijk, een toneel heeft zijn beperkingen, dus grote legers van duizenden Orcs moet je niet verwachten. De musical zoomt in op suggestie en slaagt hier wonderwel in. Het uiteindelijke einde vind ik wel wat minder, al bezorgt de verdoemenis van de ring me nog bijna vochtige ogen en een brok in de keel.
Groot minpunt blijft uiteindelijk toch de beperkte tijd, waardoor de karakters vrij vlak blijven. Ze krijgen simpelweg niet de tijd om zich verder uit te diepen.
De enige die er ondanks zijn korte speeltijd toch in 1 keer in slaagt om zijn moment te pakken is Gollum of te wel Smeagol: een rol die me vanaf de tweede akte meteen opvalt door de soepelheid en lenigheid waarmee hij hem tentoonspreid. Hij krijgt het voor elkaar om in één schizofrene scène de volledige complexiteit van zijn karakter te laten zien en slaagt daarin met glans. Deze verdomt moeilijke scène geschiedt echt briljant!
Zo goed zelfs dat ik denk: daar zou hij een prijs voor moeten krijgen. In het programmaboek lees ik later dat dit de Smeagol uit de Toronto productie is, die bovendien een prijs won voor die rol. Uiteraard…
Al met al laat deze Lord of the Rings zich het best omschrijven als: de film onstage. Het kijkt als een film en het voelt als een film. De muziek komt op momenten dat het kan en wordt gezongen door personages bij wie het op dat moment past, maar wordt even zo vaak als begeleiding gebruikt. Niet dat Frodo of Gimli in het heetst van de strijd ineens in zingen uitbarst. De filmische bombastische muziek komt bij de gevechten, de gezongen nummers door de elfen zijn meer Keltisch en de nummers van de Hobbits meer Folk.
Ik vind het passen, maar je kunt je afvragen of het omzetten van verhaal naar musical geslaagd is en dat denk ik niet. Eerder zei ik al dat ik het liever zie als een (verkorte) hervertelling van het verhaal dat met diverse middelen wordt verteld. Toch slaat de balans bij het eindoordeel door naar de positieve kant: ik vond het een mooie voorstelling om meegemaakt te hebben en de zaal was na afloop enthousiast.
Kleine desillusie terzijde, de merchandise: dan zijn er wel T-shirts, caps, sleutelhangers en meer van die ongein, maar geen fotoboeken en geen cd’s en geen intekenlijsten om je interesse op aan te geven. Men wist niet of het nog wel kwam, laat staan of het te bestellen zou zijn vanuit Holland. Dat wordt bidden om een wonder dus, want die cd en souvenirbrochure wil ik nog wel hebben.