Ik had niet gezien dat er al een thread was over de Nederlandstalige Hamilton. Dan hier op de goeie plek:
Beste mede musicalliefhebbers,
ik ben lid geworden van jullie forum omdat ik erg benieuwd ben naar jullie mening betreffende het volgende: Ik heb onderstaande brief naar Joop van den Ende gestuurd (naar het kantoor van Stage Entertainment), omdat ik denk dat hij een fout maakt door Hamilton naar het Nederlands te vertalen. De brief zelf heb ik al verstuurd, dus inhoudelijke suggesties heb ik niet meer nodig, maar ik ben erg benieuwd naar jullie mening over een Nederlandstalige Hamilton. Hieronder de brief:
Geachte heer Van den Ende, beste Joop,
Ik hoorde dat u een Nederlandse versie van Hamilton gaat produceren. Ik ben enorm enthousiast over dit nieuws, en ik ben ervan overtuigd dat deze prachtige musical ook in Nederland met veel enthousiasme zal worden ontvangen. Ik was echter zeer teleurgesteld toen ik vernam dat u de musical naar het Nederlands wilt vertalen. Ik zal u uitleggen waarom.
Ik ben zelf groot fan van Hamilton. De musical heb ik net als u nog niet gezien (ik heb kaarten voor Londen begin volgend jaar), maar het album draai ik grijs. Er vallen me nog steeds nieuwe details op wanneer ik het luister. Ook in mijn omgeving hoor ik dat steeds meer mensen fan worden. Fan van de Engelstalige versie. U kondigde in ‘De Wereld Draait Door’ aan dat u al bezig bent met een vertaling. Dit nieuws kwam bij mij binnen als de aankondiging van een Nederlandstalig Rolling Stones concert. Daar zit, met mij, niemand op te wachten.
Ik snap dat een musical zoals ‘The Lion King’ naar het Nederlands wordt vertaald. Dit geeft gezinnen met jonge kinderen de mogelijkheid deze familiemusical te bezoeken. Afgezien van het feit dat Hamilton niet geschikt is voor jonge kinderen, leent het zich ook niet voor een vertaling. Hamilton is een musical over de ontstaansgeschiedenis van de Verenigde Staten. In de VS werd toen en wordt nu Engels gesproken. Ik denk ook dat heel veel mensen (zeker het publiek dat geïnteresseerd is in een musical over de politiek in de Verenigde Staten van de 18de eeuw) de voorkeur geven aan de originele versie. Iedereen in Nederland is gewend om films in het Engels te kijken met ondertiteling. Ik ben maar wat blij dat musicals als ‘Singing in the Rain’ en ‘The Sound of Music’ op televisie niet worden nagesynchroniseerd. Waarom zou dit voor Hamilton wel nodig zijn? Ook in het theater is keer op keer bewezen dat boventiteling prima werkt. Daarbij zou een Engelstalige versie zou ook nog eens interessant zijn voor de vele toeristen en expacts in en rond Amsterdam.
Lin-Manuel Miranda groeide op tijdens het ontstaan van HipHop en R&B in New York. Hij putte inspiratie uit de muziek van zijn generatie en de wijze waarop artiesten binnen dit genre zich uitdrukken. Wij zijn in Nederland ook bekend met de (Engelstalige) muziek waar de musical door is geïnspireerd. Een vertaling van deze invloeden naar het Nederlands zal zijn hommage aan deze stijlen mijns inziens wegnemen.
Bij het schrijven van muziek voor een musical zijn er meerdere aspecten die samen moeten komen. De muziek, de rijmschema’s, de letterlijke betekenis van de tekst, en de diepere betekenis van de tekst. Lin Manuel Miranda heeft er zes jaar over gedaan om al deze aspecten tot in perfectie op elkaar af te stemmen, en hij heeft er (onder andere) een Pulitzer Prize voor gewonnen, wat bewijst hoe goed dit gelukt is. Een Nederlandse vertaling zou alleen mogelijk zijn met flinke concessies. Omdat de muziek vaststaat, en de betekenis ook moet blijven kloppen is het onmogelijk om alle aspecten net zo perfect op elkaar af te stemmen als in het origineel. Daarom - zeker ook omdat Miranda zo goochelt met woorden en rijm - geloof ik niet dat een Nederlandse vertaling ooit recht zou kunnen doen aan het bronmateriaal. Neem als voorbeeld het nummer ‘My Shot’, waar het woord “shot†op vier verschillende manieren wordt gebruikt, om vier verschillende dingen te betekenen.
Om het ook maar even over de casting te hebben. Heeft u ooit overwogen acteurs uit Engeland te laten auditeren? Het voordeel van native speakers pakt u zo meteen mee. Dit om te behoeden dat u een voor de hand liggende fout maakt. Hamilton heeft namelijk zeker geen Nederlandse sterrencast met Nederlandse rappers nodig, dat zou alleen maar afleiden. Tot Miranda de superster werd die hij nu is was Hamilton ook maar een kleine Off-Broadway productie met een onbekende cast.
Ik hoop dat u, wanneer u de musical volgende maand hebt gezien, zich ook realiseert dat Hamilton het verdient om Engelstalig te blijven. In ‘De Wereld Draait Door’ vertelde u dat Hamilton een heel vernieuwende musical is. Ik hoop dat u iets vernieuwends voor de Nederlandse musical wilt doen, en dat is Hamilton in zijn originele taal te produceren, met boventiteling. Dan kom ik zeker een keer (of twee, of drie) kijken. Bij een Nederlandse versie zult u mij (en velen met mij) niet zien.
Ik zou er graag eens met u over van gedachten wisselen.
Met vriendelijke groet,
Coen