Niet alle recensenten bleken gecharmeerd van ‘Rembrandt’ maar uiteindelijk blijkt de voorstelling een publiekslieveling waarbij veel bezoekers twee of drie keer terugkeren.
Jeroen Englebert is naast Dirk Brossé één van de componisten van de musical. Recent kreeg ik de kans wat vragen te stellen aan Englebert waarvan hieronder het resultaat te lezen is. Jeroen Englebert is een ervaren componist maar nieuw in dit genre en hij is in staat is met zijn muziek te imponeren en vooral te ontroeren.
Met dank aan Jeroen Englebert en Stardust Theatre voor de medewerking en Theo Haast voor het interview
’Rembrandt’ is je eerste musicalproductie. Is het een al langer gekoesterde wens om een musical te componeren of is het een logisch vervolg op de composities die je schreef voor Petra Berger ?
Jeroen: Beiden. Als kind was ik helemaal weg van de ‘Sound of Music’ en ‘Mary Poppins’, en iets later heeft met name ‘Jesus Christ Superstar’ ruim een jaar op m’n draaitafel gelegen….enzovoorts. (Ja, toen waren het nog LP’s…..) Petra en ik zijn ook vaak naar Londen gegaan om daar musicals te gaan zien.
Daarbij is het inderdaad een logisch vervolg op de eerste twee albums van Petra ; eigenlijk lijken die stukken al “mini-musicalletjes”, of scènes daaruit. En ook geschiedkundig, niet alleen de teksten, er staan zelfs biografieën in de album-covers. Toen ‘Rembrandt’ op mijn pad kwam was het dus al gewoon om naar de bibliotheek, de Slegte, en het internet op te gaan Hoewel ik geen teksten hoefde te schrijven, wilde ik wel de sfeer proeven. Ja, dus… Stiekem heb ik altijd een musical willen schrijven.
Logisch vervolg op dit antwoord .. Is er de ambitie om meer musicals te componeren ?
Jeroen: Ja, hoewel ik op dit moment, misschien als reactie, even heel erg met andere dingen bezig ben. Maar er sluipt een idee door m’n hoofd.
Heb je zelf veel met ‘het genre’ en welke musicalcomponisten bewonder je ?
Jeroen: Na zelf een musical geschreven te hebben, bewonder ik ze eigenlijk allemaal! En heb dus veel met het genre. Ik bewonder er echt heel veel: Sondheim, Bernstein,Gershwin, ALW, Schonberg & Boubil, Alan Menken, Stephen Schwartz zo kan ik nog wel even doorgaan… Overigens is er nog meer te bewonderen in musicals, van tekstschrijvers tot producenten, zangers en acteurs/actrices, regisseurs, toneelwerkers, en de ontwerpers. Zo zat ik werkelijk met stomheid geslagen toen ik de ideeën van Jan Aarntzen voor het eerst tot leven zag komen.
‘Rembrandt’ is een volledig nieuw geschreven Nederlandse musical. Ik kan me zo voorstellen dat dat nogal wat tijd en hoofdbrekens heeft gekost. Kun je aangeven hoe lang het creatieve proces voor jou heeft geduurd ?
Jeroen: Alles bij elkaar zo’n twee jaar. Er is dan ook veel meer muziek gemaakt dan er uiteindelijk in de musical zit - overigens iets dat meestal schijnt te gebeuren bij een nieuwe productie. Voor ‘Rembrandt’ is de muziek in belangrijke mate geschreven op de tekst en het script. En er was nogal wat te vertellen ; zowel over de personages, als over het tijd waarin zij leefden. Wordt dan de tekst vereenvoudigd of verkort, moeten de muziek en de arrangementen daar weer op worden aangepast, enzovoort. Dat houdt je wel even bezig….
Ik kan me een interview met Lloyd Webber herinneren voor ‘The Woman In White’ waarin hij aangeeft dat veel van de muziek voor de scènewisselingen en dergelijke pas tijdens het repetitieproces is ontstaan. Is dat ook jouw manier van werken ? Of stond ‘Rembrandt’ al
grotendeels ‘op papier’ toen jullie de repetitieperiode ingingen ?
Jeroen: Ik kan me achteraf goed voorstellen dat een ervaren man als Lloyd Webber het zo heeft gedaan! Rembrandt stond helemaal op papier, en voor een groot gedeelte zelfs op demo. Er is, tijdens het schrijven, inderdaad veel overleg geweest over, bijvoorbeeld, hoelang het zou duren voor een bepaalde preset achterop de draaischijf naar voren gedraaid zou zijn ; een technisch aspect dat alles te maken heeft met de lengte van een intro. Dat neemt niet weg dat er tijdens de repetities weer veel is veranderd, domweg omdat iets niet werkte zoals bedoeld was, of de regisseur iets anders voor ogen had, of dat er meer tijd nodig was voor een verkleding, dat soort zaken.
Zijn er nummers die wel voor de voorstelling zijn geschreven maar die tijdens het repetitieproces zijn gesneuveld of aangepast ?
Jeroen: Ja, ook.
De nummers in ‘Rembrandt’ die gezongen worden door het personage Hendrickje zijn niet van jou maar van Dirk Brossé. Kun je iets vertellen over de samenwerking met hem ?
Jeroen: Helaas hebben Dirk en ik elkaar pas ontmoet in de studio, toen we de demo’s voor acte 2 aan het opnemen waren. De muziek was al geschreven. Dus echt creatief samengewerkt hebben we deze ronde niet.
De goed verstaander merkt op de CD nogal wat veranderingen in arrangementen en muziekkeuze in vergelijking met de theaterversie. Kun je daarover iets vertellen ?
Jeroen: De reden daarvoor is in een woord : Drukte. Het was de bedoeling dat de CD er op de première al zou zijn, maar door het zware repetitie - en speelschema bleek dat organisatorisch niet haalbaar. We waren dus al begonnen met opnemen, voordat we feitelijk de laatste veranderingen en consequenties van het repetitieproces konden overzien. Daar komt bij dat geen twee mensen muziek op dezelfde wijze interpreteren. Het verhaal en de sfeer komen, geloof en hoop ik, nog steeds erg overeen.
De CD is een highlights CD waardoor er flink in de score gesneden moest worden. Was het lastig om te bepalen welke songs wel en niet op de CD moesten komen ?
Jeroen: De uiteindelijke keuzes zijn gemaakt door de producent, Stardust. Daarbij hebben we er in overleg voor gekozen om die stukken waar juist het visuele aspect heel belangrijk is, niet op te nemen; zoals bijvoorbeeld het einde van acte 1. Daar hoor je feitelijk alleen trommels, gevolg door een klein stukje orkest - juist wat er op het podium gebeurt maakt het in Carré, en straks in Rotterdam, zo indrukwekkend.
De kritieken op ‘Rembrandt’ waren wisselend in die zin dat ze zeer enthousiast of erg zuur waren. Een tussenweg lijkt bijna niet mogelijk. Hoe heb je dat ervaren ?
Jeroen: In de eerste plaats maak je een musical voor het “publiek”; een recensent is, met alle respect, een individu. Uiteraard waren sommige commentaren alsnog best pijnlijk, omdat de musical met zo veel liefde is gemaakt. Al met al ben ik erg blij en dankbaar nu blijkt dat juist de goede reacties sterk de overhand hebben. Stardust wordt dan ook overladen met complimenten in het theater, en zelfs met HEEL veel dankbrieven van het Rembrandt publiek, en dat voelt dan weer erg goed.
In december verhuist de produktie naar het Nieuwe Luxor in Rotterdam. Wordt die produktie dezelfde zoals we die in Carré zagen of worden er nog dingen aangepast ?
Jeroen: Voorzover ik weet blijft de productie zoals het is. Hoewel ik moet zeggen, dat de cast, en daarmee de hele musical, nog steeds groeit. En dat bedoel ik als compliment.
