Maar ondanks het sterke spel, en soms mooie vondsten, komt de show minder sterk over dan eerdere binnenvoorstellingen die ik van het gezelschap zag. Wie het stuk niet van haver tot gort kent zal af en toe geen enkel besef hebben wat er precies gebeurd, en de personen die het stuk wel kennen moeten te vaak zoeken naar waar de persoon staat die aan het zingen is. Zeker de eerste helft, waarin het daglicht het letterlijk in de schijnwerper zetten van een hoofdrolspeler onmogelijk maakt, barst van de zoekplaatjes in het grote decor. Dit wordt versterkt door de kostuums die weliswaar mooi zijn en door de gothic-look iets duisters meebrengen, maar tegelijkertijd de mensen om wie het gaat onvoldoende van de rest laten onderscheiden. De rommeligheid wordt nog eens versterkt door de aanwezigheid van een dansgroep, die vaak, maar zeker in een tweetal cruciale scenes, hinderlijk in beeld staat. Voor de leden uit dit dansensemble is het natuurlijk minder leuk, maar de helderheid van de voorstelling zou er stukken op vooruit gaan als deze groep bijvoorbeeld alleen te zien zou zijn tijdens de openingen van de eerste en tweede acte en de afsluiting.
Ook aan andere spelers is er geen gebrek. De oorlogen worden er erg overtuigend door, en zolang het allemaal op de achtergrond gebeurt ziet het er gelikt uit. Anders wordt het als de duistere tijden waarin het land is vervallen onder koning MacBeth links en rechts van het podium worden uitgebeeld met molestaties en verkrachtingsscenes. Het lijdt de aandacht enorm af van waar deze zou moeten zijn; in het midden. Bovendien vind ik de keuze voor verkrachting als “decoratie” ongepast, en zeker niets toevoegen aan het verhaal, waarin lady MacDuff, voordat haar nek wordt gebroken, ook al wordt verkracht. Dat het zedenloze tijden waren is daardoor ook al wel meer dan duidelijk.
Ook de stijlbreuk in de rekwisieten is licht storend. De dolk waarmee Duncan wordt vermoord is een houten speeltje met een raar kleur bloed.De strijd van Banquo en zijn zoon wordt, net als andere gevechten gespeeld met rode stokken. Een logische en veilige keuze, maar het is vreemd om dan in de laatste scene wel weer een gevecht met “echte” zwaarden te zien.
En dan is er de scene aan de poort, die nog het meest doet denken aan een cabaretsketch van Cox & Halsema. Alleen was dat een persiflage op klassiek toneel, en hoewel duidelijk grappig bedoeld, zat de grap niet in het te overdreven dralen.
Tenslotte is de vraag of de “Jesus Christ Superstar”-neigingen niet beter onderdrukt hadden kunnen worden. Wat waarom MacBeth voor zijn laatste strijd door een kleder groene lintjes omgebonden krijgt, en andere strijders zich voor dezelfde strijd blauw schminken…. Mij ontgaat het in ieder geval.
De Geheime Tuin en Jack the Ripper in het Kwadranttheater waren producties die zich konden meten met sommige professionele producties. Deze voorstelling van MacBeth is een gewoon goede amateur-voorstelling, met goed en bij vlagen zeer sterk spel, maar ook met de ongelukkige regiekeuzes die zo gebruikelijk zijn in het genre. Maar ook is dit de voorstelling die met het juiste schrapwerk en iets consequentere keuzes ook de beste voorstelling zou kunnen zijn die ze de laatste tijd hebben gemaakt. Aan de hoofdrolspelers, de muziek, het decor en het overgrote deel van de teksten ligt het in ieder geval niet.
Epiloog: de laatste Macbeth:
Is niet het mooiste voor een compliment voor een criticus om te zien dat een voorstelling aan jouw wensen wordt aangepast? Het heeft even geduurd, maar tijdens de laatste voorstelling van Macbeth is het daadwerkelijk gebeurd. Dat de aanleiding misschien het gladde podium was, of de ervaringen van de acteurs doet dan even niet ter zake. Zeker niet omdat het daadwerkelijk de beste Macbeth-voorstelling opleverde die ik heb gezien.
Donkere wolken pakken zich samen, deze zondag. Een weeralarm wordt afgegeven, en na de schade die de voorgaande week bij windkracht 7 is ontstaan houdt iedereen zijn hart vast. De vloek van Macbeth?
Het valt allemaal mee. Het regent wel, maar niet heel hard, als de voorstelling zijn aanvang moet nemen. Voor de dansgroep is de gladde grond te gevaarlijk, dus de eerste acte kunnen zij plaatsnemen op de tribune. Met alle respect voor de moeite die zij alle voorgaande voorstellingen hebben gedaan; de voorstelling wordt er echt heel veel beter op. Het geeft het publiek de gelegenheid de aandacht te geven aan de personen waar het in het verhaal werkelijk om gaat.
En die personen zitten goed in het vel van hun rol. De heksen zijn meer dan ooit ingespeeld, Banquo zingt en acteert geweldig, Macbeth is al vanaf het begin van de voorstelling goed op dreef, en de mimiek van bijvoorbeeld Lady Macbeth verraadt dat ze helemaal in haar rol opgaat. Bijzonder is ook het optreden van het paard, dat in Banquo’s nummer een geweldig getimed “brrrrrrrrrr"laat horen. Dat zijn tweede uiting iets minder in de maat was zullen we voor het gemak vergeten.
Ondanks de voorzichtigheid die het gladde speelterrein gebiedt valt het toch ook niet erg op. Dat de spelers aardig nat zijn wel. Maar juist de doorweekte kapsels geven bijvoorbeeld Fleance een veel woestere uitstraling, de wat uitgelopen make-up, de door de bagger soms redelijk smerig geworden kostuums versterken de primitiviteit van deze tijd.
In de tweede acte verschijnt de dansgroep wel ten tonele. Gelukkig is hun rol in deze acte minder in dominant dan in de oorspronkelijke eerste sc�ne. De heksen hebben het recept veranderd van hun drank. De kikker is nu een hagedis, maar het beest kronkelt in haar hand alsof het nooit anders heeft gedaan. De korte opmerkingen, die bij de premiere vaak werden gemist zijn nu goed te verstaan. Alleen de invloed van het kwaad op Macbeth, in de vorm van de hoeveelheid groen in zijn kostuum blijft ook deze laatste voorstelling onderbelicht. Zijn mantel (cape) zit ervoor. En dan die aanpassing waar ik al die tijd op zat te wachten. Het grootste irritatiemoment is stevig afgezwakt. Werd al eerder beloofd het mes in de verkrachtingsscenes te zetten. Nu is dat dan ook daadwerkelijk gebeurd. Nog maar 1 (ok, in mijn ogen nog steeds 1 te veel) als schets van de duistere tijden en als aanloop naar het lot van lady Macbeth.
In de drie weken dat de show heeft gedraaid zijn er steeds dingen veranderd. Nieuwe rekwisieten, zoals de dolk, niet van roodgeverfd hout zoals de eerste show, maar fraai metaal met groene stenen, versterken de scene enorm. De entree die Macbeth bij zijn laatste optreden maakt, met rook en tegenlicht, is imponerend wat ook nog eens wordt nog versterkt door zijn gestalte. Het zijn zomaar wat voorbeelden van tussentijdse verbeteringen.
Deze voorstelling begon als een goede amateur-show, en eindigt als een geweldige. Ook al mogen sommige van de aanpassingen uit nood zijn geboren, het pakt prima uit. Macbeth is in de drie weken zo gegroeid dat het jammer is dat er nu een einde aan is gekomen. De meest succesvolle buitenproductie in het bestaan mag er gewoon zijn. Nou ja, hij is nu geweest.
