Gezien zoveel mensen de show niet begrijpen en sommige heel goed, of in ieder geval een duidelijke interpretatie lijken te hebben van de show lijkt het me leuk om deze eens uit te wisselen met jullie. En je kon erop wachten: Spoilers over zowel de film van The Man who fell to earth als Lazarus. En ik wil dan ook wil duidelijk maken dat ik hier alleen de originele versie van Ivo van Hove ga bespreken.
Laten we beginnen met 2 redenen waarom mensen de voorstellingen niet snappen. Of in ieder geval waarom ik denk dat mensen de voorstelling niet begrijpen. Ten eerste omdat de musical niet uitleggerig word en je er vanaf moment 1 er gewoon in gooit. Dat geld van mijn kant uit niet als kritiek. Het is voor mij eerder een verademing ten opzichte van al uber clichematige openingsnummers.
De 2de reden word denk ik erg controversieel. En ik wil dan ook duidelijk stellen dat dit niet als persoonlijke aanval op wie dan ook bedoeld is maar het wel kan worden opgevat als maatschappelijke kritiek. Onze maatschappij is namelijk enorm on-empatisch. En de hele voorstelling gaat over de staat van zijn van een persoon. Iemand die niet alleen een buitenaards wezen is maar zich ook nog eens zo voelt door alles wat hem overkomen is. De film waarop deze voorstelling een vervolg is maakt dat kraakhelder, hij reist naar de aarde af om zich te vermommen als mens. Op die manier begint hij als zakenman. Op die manier hoopt hij geld te verdienen en van dat geld wil hij ruimtestations bouwen die water kunnen transporteren naar zijn eigen uitgedroogde planeet. Ik steel hiervoor even de omschrijving van de engelse pagina van wikipedia die goed uitlegt wat er precies gaande is.
“Thomas Jerome Newton is a humanoid alien who falls to Earth from a distant planet, landing in New Mexico. Appearing as an Englishman, Thomas has arrived on Earth on a mission to bring water back to his home planet, which is experiencing a catastrophic drought. Newton swiftly uses the advanced technology of his home planet to patent many inventions on Earth, and acquires tremendous wealth as the head of an Arizona technology-based conglomerate, World Enterprises Corporation, aided by leading patent attorney Oliver Farnsworth. His wealth is needed to construct a space vehicle with the intention of shipping water back to his home planet.
While revisiting New Mexico, Thomas meets Mary-Lou, a lonely young woman from Oklahoma who works an array of part-time jobs in a small town hotel to support herself. Mary-Lou introduces Thomas to many customs of Earth, including churchgoing, alcohol, and sex. She and Thomas move in together in a house he has built close to where he first landed in New Mexico.
Meanwhile, Dr. Nathan Bryce, a former womaniser and college professor, has landed a job as a fuel technician with World Enterprises and slowly becomes Thomas’s confidant. Bryce senses Thomas’s alienness and arranges a meeting with Thomas at his home where he has hidden a special X-ray camera. When he steals a picture of Thomas with the camera, it reveals Thomas’s alien physiology. Thomas’s appetite for alcohol and television (he is capable of watching multiple televisions at once) becomes crippling and he and Mary-Lou fight. Realizing that Bryce has learnt his secret, Thomas reveals his alien form to Mary-Lou. Her initial reaction is one of pure shock and horror. She tries to accept what she sees, but ultimately panics and flees.
Thomas completes the spaceship and attempts to take it on its maiden voyage amid intense press exposure. However, just before his scheduled take-off, he is seized and detained, apparently by the government and a rival company; his business partner, Farnsworth, is murdered. The government, which had been monitoring Thomas via his driver, holds Thomas captive in a locked luxury apartment, constructed deep within a hotel. During his captivity, they keep him sedated with alcohol (to which he has become addicted) and continuously subject him to rigorous medical tests, cutting into the artificial applications which make him appear human. Eventually, one examination, involving X-rays, causes the contact lenses he wears as part of his human disguise to permanently affix themselves to his eyes.
Toward the end of Thomas’s years of captivity, he is visited again by Mary-Lou, who is now much older and whose looks have been ravaged by alcohol and time. They have mock-violent, playful sex that involves firing a gun with blanks, and afterwards occupy their time drinking and playing table tennis. Mary-Lou declares that she no longer loves him, and he replies that he doesn’t love her either. Eventually Thomas discovers that his “prison”, now derelict, is unlocked, and he leaves.
Unable to return home, a broken and alcoholic Thomas creates a recording with alien messages, which he hopes will be broadcast via radio to his home planet. Bryce, who has since married Mary-Lou, buys a copy of the album and meets Newton at a restaurant in town. Thomas is still rich and young-looking despite the passage of many years. However, he has also fallen into depression and alcoholism. Seated on the restaurant’s outdoor patio, Thomas inquires about Mary-Lou, before collapsing in a drunken stupor on the chair.”
Nou aansich zou je de musical zonder al dat bovenstaande kunnen zien. Maar toch schept dit een hoop duidelijkheid voor waarom Thomas Newton zo’n merkwaardig personage is. Tevens gebeurt van alles in de voorstelling dat niks van doen heeft met de film. Ik denk dan ook wel dat de voorstelling losjes geinspireerd is op de film en het gelijknamige boek. Dus laten we de spoilers maar eens bekijken van de voorstelling, er zijn enkele scenes die ik ook nog niet heb weten te doorgronden maar een hoop wel
De musical begint dus met als een oud zaken partner genaamd Michael, Thomas Newton komt bezoeken. Hij vraag zich af wat er met hem gebeurt is. En de film geeft hier eigenlijk al een verklaring voor -zie het bovenstaande plot van de film-. Vervolgens vraag Michael naar zijn vrouw. En thomas legt uit dat zij alleen nog maar bestaat in zijn hoofd en eigenlijk al weg is. Het alombekende nummer Lazarus verkaard de half dode toestand waar Thomas in terecht geraakt is. -zoals Ivo van Hove zelf uitlegde aan Frans in de musicalworld reportage-. Het nummer eindigt en we zien Elly die op het punt staat te vertrekken naar haar werk. De moeizame relatie met haar huidige vriend word duidelijk en dan volgt een scene in het hoofd van Thomas. Allereerst zal dat één van de sceneś zijn die zich afspeelt in het hoofd van Thomas. Doormiddel van projecties waant hij zich in Japans interieur met uitzicht op een Japans natuurlandschap. Op het centrale scherm komt een geisha aangewandeld die vervolgens -aldus het in boekvorm uitgegeven script- een japanse thee ceremonie begint. Vervolgens komt er een Geisha van achter het scherm vandaan die in een behoorlijk wilde choreografie interacties in het japans aan gaat met Thomas Newton tijdens het nummer its no game. Het is een nummer over van alles en nog wat eigenlijk. Facisme, revolutie, en bovenal vrij willen zijn. En het belangerijkste stukje tekst in het nummer voor het verhaal is eigenlijk: No more free steps to heaven. Het verklaard hoe Newton in geestetoestand gevangen zit en eruit wil. Wie goed oplet ziet dat Thomas Newton aan het begin van het nummer verwonderd naar de geisha kijkt en blij is met haar aanwezigheid totdat de geisha verdwijnt en het scherm op enorm formaat zijn vrouw toont die hem eigenlijk heeft laten vallen. Hij beukt tegen het scherm op. Hij word kwaad en begint dan te zingen over het worden beledigd door facisten begint te draaien en schreeuwt tegen de muziek dat het moet ophouden valt neer en vervolgens beland hij in zijn andere hersenspinsel: het jonge meisje. Dat verwonderd aankomt wandelen. Die verwondering word metaforisch bezongen in This is not America en als het nummer eindigt gaat Thomas zijn eerste dialoog aan met meisje. Duidelijk word dat zij van alles over hem weet en Thomas niets over haar. En het meisje weet ook niets van zichzelf. Het stuk gaat verder we zien een scene tussen Valentine en Michael. Valentine lijkt Michael zich te herinneren als vriend maar Michael lijkt compleet het tegenovergestelde te zijn. Hij verteld over de ene keer dat Michael uit de kast kwam als Homoseksueel bij al zijn vrienden Michael word zichtbaar gefrustreerd. Mijn theorie is, dat Valentine om de een of andere reden weet van Thomas Newton. Sterker nog als ze mekaar ontmoeten ziet Valentine gelijkenissen tussen hem en Thomas Newton. maar voordat die ontmoeting plaats vind zien we eerst nog hoe Michael door alles wat hij gezien heeft begint door te draaien en zelfs Thomas als een soort van waan voorstelling kan zien in het nummer The Man who sold the world. Vervolgens word onthuld dat Michael vermoord word door Valentine het in het nummer Love is lost. Ook deze scene is een hersenspinsel. Maar wel een hersenspinsel waarin hij ziet hoe Michael vermoord is en vervolgens ook nog eens kort hem omhelsd om afscheid te nemen. De scene word nog drukker een gelukkig dansend paar komt het toneel op. En Valentine heeft duidelijk een foto van Thomas Newton als zakenman met Michael glimlachend. de scene word nog meer verwarrend: drie duister ogend jonge vrouwen komen het toneel op en gooien Valentine alle kanten op en lijken duidelijk af te keuren of te voorkomen wat Valentine aan het doen is. De scene eindigt als Valentine, Michael uit de foto scheurt. Elly heeft zich daarvoor ook gemengd in de scene. Voor de hele scene heeft Elly Thomas zo’n beetje het hemd van het lijf gevraagd en ze lijkt duidelijk te worden beinvloed. Eigenlijk was ze op weg naar huis toen ze door de scene wandelde. Ze lijkt wel aangetast door het appartement. Later verklaard ze dat ze zich voelt alsof de sluimerende aanwezigheid van van Marry Lou in het hoofd van Thomas, bezit van haar neemt en haar forceert tot een transformatie. Dat begin in het nummer changes.