Eens in de zoveel tijd zie je een voorstelling waarvoor alle superlatieven te kort schieten. Waarbij je bij elke zin die je schrijft het gevoel hebt de voorstelling niet genoeg recht aan doet. Een voorstelling die iedereen gezien moet hebben. Zo’n voorstelling is Ganesha — Een Perfecte God.
De voorstelling kent een bijzondere geschiedenis. Ooit begonnen als een afstudeervoorstelling van de Frank Sanders Akademie zou het door het Koninklijk Ballet van Vlaanderen worden vertolkt. Dat ging uiteindelijk niet door; de show belandde op de plank. In het openingsjaar van M-lab kreeg de voorstelling een nieuwe kans en nu is er dan eindelijk een producent die Ganesha — Een Perfecte God zijn officiële wereldpremière geeft. Een terechte beslissing.
De show is gebaseerd op het toneelstuk A Perfect Ganesh van Terrence McNally (hij zal in de loop van de speelperiode een keer komen kijken) en gaat over twee vriendinnen, Karin en Margreet. Waar ze normaal jaarlijks naar Spanje op vakantie gaan, kiezen de dames ditmaal voor een reis naar India. Daar komen ze, zoals in alle reisgidsen staat, vooral zichzelf tegen. De open ogende Karin heeft nog altijd geen verzoening met haar overleden zoon Wouter. Ze wist niet om te gaan met diens homosexualiteit. Margeet heeft al haar trauma’s diep begraven. Karin heeft bijvoorbeeld geen idee dat ze een gedeeld trauma hebben. De god Ganesha werkt als katalysator bij het oproepen van de emoties; soms stuurt hij de emoties als hij in gedaanten van anderen contact maakt met de vrouwen.
Ganesha heeft een bijna onvoorstelbare hoeveelheid leed, wat normaliter bijna niet draaglijk zou zijn. Een geweldige portie humor, deels ontstaan door een stuk herkenbaarheid en de botsende karakters van de twee vrouwen, geeft Ganesha precies de goede toon. Een voorstelling, waar je tussen de tranen door nog genoeg te lachen hebt ook. Al blijft de meest dominante emotie bij het publiek toch het snotteren.
Er staat een magistrale cast op het podium; er wordt simpelweg subliem gespeeld. Sébastien de Smet is prachtig sereen als de vriendelijke, alwetende god Ganesha; vanaf het moment dat hij bij de opening verschijnt tot het einde, behalve als hij zich laat gaan in “Huilen naar de maan”. Hij zingt zijn songs prachtig, en we geloven onmiddellijk dat de bewoners van India hem aanbidden. De diverse verpersoonlijkingen van Ganesha zijn eveneens geweldig met de gondolier en de Ganesha-verkoper als hoogtepunten.
De twee regelmatig botsende vriendinnen zijn levensecht. Anne Mie Gils is fenomenaal als Margreet, de binnenvetter. Een vrouw waarin we zeker onszelf, of een ander herkennen. Ze bewijst andermaal een geweldige zangeres te zijn. De extraverte, wat zweverige Karin wordt eveneens schitterend neergezet door Karin Jacobs. Met beide vrouwen leven we eenvoudig mee; met de angsten, onzekerheden en luchtigheden.
Timo Descamps is het eenmansensemble. Hij speelt alle kleinere rollen, waaronder een luchthavenmedewerker, een Nederlander die ze in de trein tegen komen en Wouter, de zoon van Karin. Zeker de rol van Wouter vertolkt hij enorm intens. Een puike prestatie.
De cast is aangevuld met Fabienne Huygen, die Indiase dans doet en overweg kan met klankschalen. In de opening zorgt ze snel voor een Indiase sfeer, en het verhaal over hoe Ganesha aan zijn olifantenhoofd komt wordt mooi uitgebeeld.
Opvallend is dat deze tegenpool van de lang-leve-de-lol-musical is geregisseerd door Martin Michel, die we juist associëren met niets-aan-de-hand-musicals als Grease en Hairspray. Ganesha bewijst dat hij ook met een ernstig stuk zonder een danspas overweg kan. Er zijn prachtige momenten, waarbij de botsingen tussen Karin en Wouter tot de hoogtepunten behoren. Ook als Karin met een zieke hotelgenoot bij een lepralijder over zijn zweren praat, en die hotelgenoot zijn mouw even opstroopt en zijn arm bekijkt is zo’n prachtig emotioneel moment.
Het script van Terrence McNally, bewerkt door Allard Blom, is geweldig. De teksten zijn uitstekend. De (nog) onbekende componist Rhody Matthijs heeft de show voorzien van prachtige melodieën. Ganesha is een lust voor het oor, mede door de arrangementen van Pol van Fleteren en de geweldige sound van de cast, die zowel solo als gezamenlijk super klinken.
Dat de show weinig poespas qua decor nodig heeft, hebben ze goed gezien. De projecties van Harry de Neve op de drie aanwezige schermen geven een mooi sfeerbeeld. Soms duidelijk, bijvoorbeeld bij de Taj Mahal (fraai inclusief weerspiegeling in het water), soms vaag, zoals tijdens de treinreis, en soms ook helemaal alleen sfeer.
Eigenlijk valt er maar een klein ding op te merken bij deze show: de opening van de tweede akte met een klankschaal duurt wat te lang. We zijn op dat moment te benieuwd hoe het verder gaat met het verhaal. De twee echt opvallende foutjes (eentje met de projectie en een gemist couplet in een lied) zijn snel vergeven en vergeten.
Ook de mensen die eerder de M-lab voorstelling zagen zullen door deze nieuwe versie worden verrast. De nieuwe insteek is wat serieuzer, wat natuurlijk mede komt omdat M-lab twee comédiennes in de vrouwenrollen had. De enige jaren negentig-verwijzing is eruit, wat de show tijdlozer maakt. Uiteraard is de show ook wat Vervlaamst. Een paar namen zijn anders, de dames komen uit Brasschaat, en door een andere uitspraak van sommige woorden (gepland) is er op een enkele plek minder rijm; dit stoort echter geen moment. Natuurlijk zijn ook de dialogen wat Vlaamser, en komen we bijvoorbeeld andere scheldwoorden voor homo tegen: Janet en Choco.
Ook de vormgeving in M-lab was wat frivoler dan die in het Fakkelteater. De nieuwe arrangementen van Pol van Fleteren zijn zachter van toon en passen uitstekend bij de show. Er wordt prachtig gespeeld en gezongen.
Ganesha is zo’n voorstelling die eigenlijk nooit meer weg zou mogen gaan. Een kleine, integere voorstelling van een zeldzame schoonheid, die iedereen gezien zou moeten hebben. Juist in deze sombere tijden, waarin veel mensen misschien liever voor een avondje feelgood zouden kiezen, is dit de welkome afwisseling. Want de ontlading die hoort bij een emotionele avond geeft juist weer nieuwe energie.
