“Come on in ahead for yourselves. I’m just in the middle of shooting me Dad.”
De dood van een kat in Inishmore (ten westen van Ierland) leidt tot een cyclus van geweld, want de kat is de beste vriend van Padraic (Martijn de Rijk), een mega psychopaat. Deze gast was zelfs te gestoord voor de IRA. Hij heeft zichzelf luitenant gemaakt van een splintergroep en wil nu weer een splintergroep van de splintergroep oprichten. Klinkt als de Nederlandse politiek. Padraic zijn moeder, Conny (Mirjam Stolwijk), en de buurjongen, Davey (Wolter Muller), moeten Padraic het slechte nieuws brengen en zijn als de dood voor zijn thuiskomst. Ze vrezen te moeten boeten voor de dood van het beest. Moeders moest het namelijk verzorgen en Davey heeft het carcas gevonden. Padraic had zijn neef alleen al verminkt omdat die hem ooit eens belachelijk maakte vanwege zijn verwijfde sjaal.
Maureen (Hannah van Lunteren) is de zus van Davey en heeft ook een fanatieke liefde voor katten…en Padraic. Met een antiek geweer jaagt ze dan ook op haar broer, omdat ze hem verantwoordelijk houd voor de dood van de kat. Het verhaal eindigt met een orgie van geweld: een opgeblazen decor, een toneel overspoeld met bloed en lijken, een badkuip en tafel vol met afgezaagde ledematen. En wat blijkt aan het eind, als bijna iedereen dood is: Padraic zijn kat is helemaal niet dood. Hij was gewoon de hort op en de kat die dood was aangetroffen leek gewoon op hem!
Voor het spelen in de stijl van dit stuk moet je als acteur overtuigend een cartoon weten neer te zetten. Alhoewel er goed werd gespeeld, lukt dit slechts een geheel succesvol, namelijk Stolwijk als de moeder. Ze is een genot om naar te kijken en weet op fenomenale wijze een geloofwaardig personage van een karikatuur te maken, een ma Tokkie. Haar lichaamstaal, de expressie op haar gezicht, de manier waarop ze zenuwachtig kettingrookt, haar intonatie, zijn vergelijkbaar met de talenten van Jim Carrey.
Martin McDonagh
McDonagh (1970) is een van de spannendste schrijvers van het moment. Hij is in Londen geboren en getogen en van Ierse afkomst. McDonagh schrijft vliegensvlug, erg filmisch en is ook sterk door dit medium beinvloed. Dit maakt hem erg populair onder jongeren, die zijn taal spreken. Dit was ook te merken in de schouwburg. Ook in New York geniet McDonagh grote populariteit. Hij ontving Tony Award nominaties voor The Pillowman, The Beauty Queen of Leenane en The Lonesome West.
Inishmore is, vanwege het geweld, zijn meest controversiele stuk. De martelscene (scene 2) tussen Padraic en zijn slachtoffer, een dealer, is zo uit Quentin Taratino’s Reservoir Dogs. Ik verwijs naar de scene waarin Michael Madsen zijn slachtoffer treitert met een scheermes en 70’s muziek.
Inishmore ging op 11 april 2001 in premiere bij de Royal Shakespeare Company. Heel toepasselijk aangezien Shakespeare ook niet vies was van buitensporig geweld. Een van zijn eerste stukken, Titus Andronicus, evenaart of overteft Inishmore zelfs op dit vlak. McDonagh heeft tenminste geen kannibalisme in zijn verhaal verwerkt.
De regie van Koos Terpstra weet vooral de platte humor te benadrukken. De bedreiging van het geweld voel je echter minder. Iets wat ik denk in Engeland wel het geval was. Het toneel van de schouwburg was eigenlijk veel te groot voor dit stuk. Het zou beter tot zijn recht komen in een intiemer theater. Dit was misschien de reden van de rommelige mise-en-scene aan het begin van de voorstelling. Desondanks heb ik ontzettend genoten van dit originele stuk, al was het maar op een niveau. De vertaling van Maarten van Hinte (Made in Da Shade) functioneert op dezelfde manier als de regie. Het benadrukt vooral het platte en groffe. Wat je in een Nederlandse productie mist is het poetische van Ierse uitdrukkingen en natuurlijk het lyrische accent (gekoppeld aan grof taalgebruik).
Inishmore is niet voor de gevoelige en verfijnde theaterbezoeker, maar jongeren zullen een vette avond uit hebben.