Een roadmusical met autopech
Het verhaal van Dick van den Heuvel speelt zich af in een stoffig Amerikaans dorpje aan de in verval geraakte route 66. Daar schudt de komst van een mysterieuze blonde femme fatale, Natalie (Loes Haverkort), de gemoederen flink op. Gedurende de voorstelling ontstaat er tussen haar en een verbitterde bruut van een automonteur, Tom (Frank Lammers), een bizarre liefdesrelatie.
Het verhaal wordt rommelig en vaag verteld. Na de eerste 10 minuten haakte ik dan ook af. De personages zijn stuk voor stuk zo onsympathiek en niet authentiek dat het mij totaal niets kon schelen wat ze gedurende de voorstelling overkwam.
Het script is gesitueerd in het white trash milieu dat zo briljant wordt neergezet door Amerikaanse toneelschrijvers als Sam Shepard (‘Fool for Love’, ‘Buried Child’) en Tracy Letts (‘Killer Joe’, ‘Bug’). Het gekunstelde Nederlandse script mist echter hun authenticiteit, originaliteit en stevige verhaalstructuur. Ik vermoed echter dat zelfs de stukken van Shepard en Letts zich niet lenen voor muziektheater.
Het gebrek aan een duidelijke structuur is misschien nog wel de zwakste schakel van deze show. Zo lijken scèneovergangen en motivaties totaal willekeurig. Er wordt gedurende de voorstelling voortdurend vaag gerefereerd aan het mysterieuze verleden van de protagonisten om spanning op te wekken. Als deze echter onthuld worden, is het zo slecht opgezet dat het helemaal niet de crescendo is die het zou moeten zijn. Integendeel de onthullingen spelen als een anticlimax en het gekunstelde happy end is ronduit banaal.
Dit einde doet een beroep op filmclichés als de plots opkomende storm en het beeld van een stel dat aan de horizon verdwijnt tijdens zonsondergang. Deze clichés kunnen zeer effectief zijn, maar slaan hier weer totaal dood vanwege de slechte structuur.
De show wordt geadverteerd als roadmusical. Dit impliceert een reis op de wegen van Amerika die ergens naar toe leidt, á la films als ‘Easy Rider’, ‘Rain Man’ en ‘Thelma & Louise’. Het verhaal van ‘Route 66’ blijft echter steken in een dorpje en de weg leidt nergens naar toe.
Muzikaal behang
Gedurende de voorstelling bevindt de band zich op het podium. Het zijn stuk voor stuk goede muzikanten. De functie van het overgrote deel van de klassieke popnummers, behalve sfeerbepalend, is mij echter totaal ontgaan. Ze zijn niet theatraal en lijken willekeurig het verhaal te onderbreken.
Nummers in musicals werken als er wordt gezongen op het moment dat de emotie zo groot wordt, dat het gesproken woord niet meer volstaat. Op deze regel zijn er echter genoeg uitzonderingen, bv. zang als commentaar op scènes (‘Cabaret’, ‘Company’) of om het innerlijke van personages te beschrijven (‘Spring Awakening’). Dit soort gebruik moet echter vanaf het begin duidelijk opgezet worden en zo consequent mogelijk worden doorgevoerd. Hiervan is er totaal geen sprake in deze show. Ook muzikaal struikelt deze musical dus over het gebrek aan structuur.
De persmap informeert dat Martin van der Starre de weg symboliseert en hij zingt met zijn heerlijke rockstem veel van de klassiekers als ‘Born to be Wild’ en ‘Get Your Kicks on Route 66’. Verder worden o.a. enkele nummers van Randy Newman gebruikt (‘I Think It’s Going to Rain Today’ & ‘Rednecks’). Alhoewel dit de meest theatrale van de klassiekers zijn (het zijn eenakters op zich), komen deze zelfs niet uit de verf omdat ze uit de lucht lijken te vallen.
Er zijn ook enkele nieuwe Nederlandstalige nummers van Sjoerd Kuyper en Fons Merkies, die tenminste iets authentieker en organischer aanvoelen dan het overige muzikale materiaal.
Het eind valt muzikaal ook in het water. Het is namelijk dodelijk voor een show om 2 ballads achter elkaar te hebben. Deze show plaatst er echter zelfs 3 in successie, inclusief ‘Calling You’ uit de film ‘Bagdad Cafe’. Dit nummer werd overigens na het hoogtepunt van route 66 geschreven (1988).
Verliezende wedstrijd
De, over het algemeen, goede cast speelt hier een verliezende wedstrijd. Met dit materiaal valt er niet veel eer te behalen. De getalenteerde Lammers (Gouden Kalf-winnaar voor ‘Nachtrit’) als de archetypische bruut weet nog het meest uit zijn rol te halen. De arme Haverkort probeert haar personage tevergeefs een mens te maken en heeft heel wat te verduren gedurende de show. Zo wordt ze omgekeerd in een stapel banden gestopt, aangerand, en moet ze ook nog een van de meest absurde eerste-bedrijf-climaxen ooit spelen: ze komt op, kleedt zich uit, stopt haar kleren in de wasmachine en loopt af. Wat een cliffhanger!
No kicks on Route 66
Dit is de eerste muziektheatervoorstelling voor de ervaren regisser Titus Muizelaar (o.a. Toneelgroep Amsterdam) en dat is helaas duidelijk te zien. Hij heeft geen orde en duidelijkheid in dit nieuwe werk weten te scheppen. De vormgeving is ongeïnspireerd capabel, maar de spaarzame (gelukkig maar) beweging is abominabel.
In de show wordt constant gerefereerd aan de hel (‘het is de hel’, ‘wie naar de hemel wil moet eerst naar de hel’) en dat is het enige authentieke wat deze productie heeft weten te benaderen. Het was inderdaad de hel in het theater. De persoon naast mij noemde de show ‘WK maagomdraaien’ en ik? I dind’t get my kicks on route 66.