Tien jaar geleden was er ook een musical op basis van het bekende boek van Tonke Dragt. Ook die musical werd geschreven door Dick van den Heuvel en bestond ook uit een raamvertelling. Toch pakken ze totaal verschillend uit. Deze nieuwe voorstelling, met een situatie in het heden als uitgangspunt, is eerst en vooral een stimulans om zelf te lezen.
In de voorstelling heeft een jongen, Yuri, in een bibliotheek een plekje gezocht om Fortnite te kunnen spelen. Van enige interesse in boeken is geen sprake, maar thuis zijn is voor hem ook geen optie. Hier wordt hij min of meer gedwongen mee te spelen in het verhaal door een groep mensen van onduidelijke oorsprong. (Er wordt verwezen naar lang geleden, toen de juffrouw haar klas het verhaal vertelde, wat ze ter plekke verzon. Dat maakt van de vrouw de geest van een kruising tussen Tonke Dragt zelf en meester van der Steg uit De Zevensprong, ook van Dragt). Ook twee andere jeugdige bibliotheekbezoekers worden bij het verhaal betrokken. Yuri wordt Tiuri, een schildknaap die op het punt staat ridder te worden. Nog één nacht doorbrengen in een kapel, wakker blijven en zwijgen. Die nacht wordt er op de deur geklopt en Tiuri besluit uiteindelijk toch de deur te openen, waarmee hij zijn zwijgplicht verbreekt en hij dus de ridderslag kan vergeten. Hij krijgt de opdracht een brief voor de koning te brengen naar de zwarte ruiter met het witte schild. Bij hem aangekomen blijkt deze dodelijk gewond, zodat Tiuri de brief zelf moet bezorgen. Deze opdracht levert hem een aantal hachelijke avonturen op, met de constante vraag: “wie is er te vertrouwen?”. Iedereen lijkt achter hem aan te zitten.
In het verhaal wordt dan af en toe teruggeschakeld naar Yuri zelf. De andere praten en oordelen over hem. Hij heeft een telefoongesprek met thuis, en is onder de indruk van een meisje in de bibliotheek. Het zijn ook de momenten dat de waarde van boeken lezen wordt aangestipt. De situatie is voor hem in het begin wat onwennig. Zo zegt hij “Dat was toch net de waard?” als dezelfde man even later de zwarte ridder met het witte schild speelt. Het beschouwende blijft tijdens zijn avontuur. Als hij met de rode ridders achter zich aan op zoek naar de blauwe rivier monniken tegenkomt die naar het bruine klooster aan de groene rivier reizen, merkt hij op: “Je moet niet kleurenblind zijn in dit verhaal”.
Het openingslied bevat wel heel veel informatie, zowel over de eigen rol in het verhaal, als het verhaal zelf. Wie het boek niet heeft gelezen, zal op dat moment wel even schrikken. Een hoop figuren, plaatsen en gebeurtenissen komen daarin al voor. Ze kunnen gerust zijn: hoewel het tempo dus wel hoog ligt, wordt alles wat betrekking heeft op het verhaal in de rest van de voorstelling wel duidelijk gemaakt.
Met anderhalf uur speeltijd is het verhaal van zo’n 450 pagina’s natuurlijk nooit helemaal te vertellen. Zeker niet als er ook nog het een en ander buiten het verhaal om gebeurt. Gevolg is dat er wel heel snel door het avontuur wordt geracet, en de spannende momenten je niet echt op het puntje van je stoel laat zitten, omdat ze niet echt worden opgebouwd. Er zit echter genoeg humor en emotie in de voorstelling om dit gemis bijna geheel te compenseren. Alleen tegen het einde, als Tiuri tegenover zijn grootste vijand staat, voelt hoe dit wordt afgehandeld wat als een anticlimax. Het is een van de twee momenten dat je het liever anders had gezien. Eerder is het de nogal abrupte manier waarop de pauze wordt aangekondigd.
De cast bestaat uit vier vaste acteurs en een wisselende cast van drie jongeren. Robin van den Heuvel fungeert als vertelster, de regisseur van het verhaal binnen het verhaal. Veel van de bijfiguren worden gespeeld door Samir Hassan en Abel Leemans. Vooral de poortwachters leveren een heerlijk stukje comedy op. Ellis Broeksteeg maakt het viertal compleet. Tijdens de voorstelling op Tweede Kerstdag (waarschijnlijk voor deze gelegenheid draagt de waard een kerstmuts) in Breda is cast Ivanhoe op. Jannes Mathee, Eefje Kruijtzer en Kymora Henar spelen hun rollen prima.
De liedjes in de voorstelling ondersteunen het verhaal goed en klinken lekker. Ze hebben echter geen oorwurm-effect. Het decor, een boekenkast met uitschuifbare delen, wordt mooi gebruikt om de diverse locaties te duiden. De kleur komt terug in doeken, die onder andere worden gebruikt als kostuum. Op de achtergrond een groot aantal banieren met boekenkasten: het is duidelijk een bibliotheek.
Of de voorstelling jongeren daadwerkelijk aan het lezen krijgt is de vraag, maar het is in ieder geval een dappere poging. De grote hoeveelheid schitterende jeugdliteratuur die ons land kent verdient het om gelezen te worden. Het boek wordt na de voorstelling in ieder geval wel verkocht (net als de DVD van de voorstelling overigens) en is het lezen meer dan waard, ook als je de afloop al kent.
