Voordat het doek opgaat gaat het publiek terug in de tijd. We horen een nieuwsbericht uit de oorlog, het luchtafweer, de vliegtuigen, en bommen, en zien de bijbehorende lichtflitsen. Als het doek dan opengaat staan we op het station en zien de vier Pevensie-kinderen afscheid nemen van hun moeder, waar ook veel andere kinderen hetzelfde moeten doen om buiten de grote stad veilig te zijn voor de continue bombardementen. Door standvastig optreden en een stukje fysieke intimidatie weet oudste zoon Peter een splitsing van de vier te voorkomen. Dat het om een dramatische scene gaat wordt nog eens goed duidelijk als een ander kind wordt meegesleurd richting trein, weg van haar moeder.
De Pevensie’s komen terecht in een landhuis met een bijzonder strenge huishoudster die duidelijk niets met kinderen opheeft en waar een professor leeft die zo erg in zijn werk op gaat dat hij lange tijd voor de kinderen onzichtbaar blijft Het is duidelijk zwaar voor Edmund, de jongere zoon, die nogal dwars is en het totaal niet naar zijn zin heeft. Nog zwaarder krijgt Lucy, de jongste van het stel, het te verduren als ze tijdens een spelletje verstoppertje in Narnia beland, en op het ongeloof van haar broers en zus stuit als ze bij terugkomst daarover verteld.
Als vervolgens eerst ook Edmund in Narnia verzeild raakt en daar volledig wordt ingepakt door de overduidelijk erg slechte witte heks en ze later allemaal in Narnia belanden begint het avontuur pas echt. Een faun, bevers en andere dieren, dwergen, de kerstman en een heldhaftige leeuw komen op hun pad, op weg naar de troon van Narnia.
En zo komen we allerhande scenes tegen. Een tapdansende faun, een bizarre dans van een rotsformatie, een beeldenscene die wat aan de bosscene uit de Sneeuwwitje tekenfilm doet denken, de komst van de zomer, subtiele grapjes en een enorme gevechtsscene in de vorm van De grote Slag.
De voorstelling speelt op dit moment met twee kindercasts. Er zijn natuurlijk duidelijk verschillen aan te wijzen, maar toch zijn ze min of meer gelijkwaardig.
De Pevensiekinderen in de premièrecast hebben zichtbaar kwaliteiten. De Edmund uit deze cast was vorig jaar nog een lichtpunt in de chaotische “Merlijn”-voorstelling van Affolter-producties en schittert nu wederom. Hij zet overtuigend die verwende egocentrische jongen neer, en zingt zijn solo prachtig. Ook broer Peter en zussen Lucy en Susan spelen en zingen sterk, maar het blijven wel individuen. Dit gaat een beetje ten koste van het mee beleven met het leed en de spanning die ze onderweg tegenkomen.
In deze cast vallen ook de bevers op. Een zeer ingespeeld stel waarbij meneer bever getuigt van een geweldig gevoel voor timing. Toen het scherm achter hem in eerste instantie niet omhoog ging reageerde hij heel gevat, en zorgde als een ware showmaster voor een extra lach. De songs klinken eigenlijk vrijwel zonder uitzondering uitstekend.
Als we kijken naar de Pevensiekinderen van de voorpremière dan weten zij de familieband juist erg sterk neer te zetten. Zowel op uiterlijk als op gedrag zouden het ook echt broers en zussen kunnen zijn. De Edmund van deze groep is ietwat liever dan zijn naamgenoot uit de andere groep, maar zingt eveneens uitstekend, en geeft je als publiek ook iets meer het gevoel dat je zijn gedrag uiteindelijk kunt vergeven. Dat hij zich tijdens het nummer dat hij alleen op het podium niet van de wijs liet brengen toen ineens het geluid op driedubbel volume sloeg verdient nog eens extra complimenten. Maar wat voor Edmund geldt geldt ook voor de Peter, Susan en Lucy van de groep. Geloofwaardig spel, dat af en toe iets meer kracht kan gebruiken, maar ze weten je wel mee te slepen in het verhaal, tot en met het kippenvel bij het afscheid van Aslan.
Enorm sterke bijfiguren in deze cast zijn de twee dwergen, die de rotklussen voor de witte heks moeten opknappen. Perfecte stemmen, prima beweging, en leuk tot aan het allerlaatste moment van de voorstelling.
De volwassen rollen zijn die van de professor/kerstman, Aslan en die van huishoudster/ijsheks.
Hoewel Clous van Mechelen nog niet speelt lijkt zeker de kerstman op zijn lijf geschreven. Waarom anders die saxofoon. Gert Jan Louwe neemt de rol goed waar, hoewel de kerstman en de professor wel erg op elkaar lijken. Harold Verwoert is gezegend met een prachtige spreekstem, en kan ook uitstekend zingen. Het maakt hem geknipt voor de heldhaftige, almachtige leeuw Aslan. De rollen die je de bibbers bezorgen worden allebei door Janke Dekker vertolkt. De huishoudster, die totaal niets van de kinderen moet hebben, is super karikaturaal; de witte heks heeft nog meer redenen de kinderen te haten, maar als ze Edmund moet paaien moet ze ook vriendelijk doen. Die tweeslachtigheid speelt ze op het randje van “over the top”, maar spreekt zeker het jongere publiek wel aan. En als ze zingt, is er een ware diva aan het werk. Overigens heeft stand-in Sunnie Maijer op de Rotterdamse uitmarkt laten horen ook over een prachtige stem te beschikken.
Met een (in vergelijking met de grote Joop van den Ende-producties) miniem budget is er een fantastisch decor neergezet. Het perron is een perron, de slaapkamer van de kinderen met simpele middelen een slaapkamer. Vooral Narnia zelf is een ingenieus stukje decor, dat ook nog eens de huisjes van Tumnus de faun, en de bevers herbergt. Ook de stenen tafel is een gigantisch decorstuk, De kostuums mogen er zijn (op een enkele misser na), al zijn sommige dieren door karakteristieke vormen zoals de konijnen natuurlijk wat beter te herkennen dan anderen (bever).
Natuurlijk vallen tijdens dit soort “eerste voorstellingen” onwennigheden op; van die dingen die vanzelf groeien zodra er vaker is gespeeld. De voorstelling kent eigenlijk maar twee zwakke plekken. Als er met budgetten als deze moet worden gewerkt zit een orkest er niet in. Dit zorgt er wel voor dat af en toe de muziekband gespeeld door een combo wat minder vol overkomt. Dat is jammer bij de wat krachtiger russisch getinte songs. De tweede is een algemeen euvel bij voorstellingen met kinderen. Zodra de teksten langer worden dreigen ze te vervallen in opgezegde teksten. Toch zal geen van beiden het genot van deze voorstelling echt in de weg staan. Narnia biedt een leuk uitje voor het hele gezin voor een alleszins redelijk tarief. En stuk gemaakt met “hart voor het theater” door mensen die er van genieten.
Na de premiere kreeg ik de gelegenheid te spreken met de componiste van het stuk, Irita Kutchmy. Zij componeerde de musical in 1982 voor een lagere school, en bewerkte wat het stuk later tot een echte musical, waarbij onder andere de verteller uit het oorspronkelijke stuk geschrapt werd en het ook een stuk ingewikkelder is geworden om te zingen. Ze is zelf een enorme C.S. Lewis fan, maar heeft tot haar spijt in haar eigen jeugd de toegang tot Narnia nooit weten te vinden. Sommige stukken zijn heel bewust gecomponeerd, en andere zijn toevallig ontstaan, zoals het nummer rond de bevers.
Sindsdien is de musical eigenlijk alleen in het (engels voortgezet) scholencircuit vertoond. Nederland heeft dus de primeur met deze grootschalige versie. Irita was erg tevreden met deze versie. Ze had genoten. Ondanks de doodsangsten die ze uitstond bij de aankondiging aan het einde van de show en haar woordje.
Dat de sound nogal jazzy overkomt is geen toeval. Ze houdt erg van jazz-muziek. De russische klinkende melodiën die een paar uptempo songs (oa. Haasje-Repje) zijn ook wel te verklaren. Ze komt oorspronkelijk uit de Oekraïne.
De bewerking die het NJMT had gedaan kon ze zeker waarderen. Andere accenten, wat toegevoegde muziek, het stuk moet leven. De grootste verbazing was toen de kerstman zelf ging zingen, waar deze in de oerversies toegezongen wordt.
Deze “The Lion, The Witch & The Wardrobe” is de enige musical van Irita Kutchmy die te beluisteren is. Een tweede op basis van een ander verhaal van C.S. Lewis wordt door de organisatie die de werken van de schrijver beheert tegengehouden. Dit hoogstwaarschijnlijk door de Disney-filmdeals. Nieuw werk hoeven we voorlopig ook niet te verwachten. Ze heeft het te druk met het geven van muziekles aan kinderen en het zelf spelen in o.a. het National Theater. Jammer, want musicals met een dermate oorspronkelijke sound zijn toch vele malen meer welkom dan de zoveelste remake van een of andere cliche-feelgood-succesmusical.
