Het boek is ongeveer een halve eeuw oud, maar deze voorstelling is helemaal van deze tijd. Wie de oerversie twee jaar geleden op de parade zag, zal dat ongetwijfeld beamen. Deze voorstelling is nu uitgebreid tot een eenakter van zo’n 70 minuten lang, maar de creativiteit, de lol en de onderliggende boodschap zijn zeker gebleven. Net als het merendeel van de cast, want zowel muzikant/acteur en componist Bart Sietsema als Jonata Taal spelen nog steeds mee. Originele hoofdrolspeler Stach (Dorian Bindels) is nu de regisseur, terwijl Jacob de Groot de zeven opdrachten voor zijn kiezen krijgt.
Koning van Katoren vertelt het verhaal van de jonge Stach. Hij is geboren op de dag dat de populaire koning overleed, zonder een erfgenaam achter te laten. De minister neemt de taak op zich een nieuwe koning te vinden, en spant zich daar totaal niet voor in. Als Stach zeventien jaar is, heeft hij de touwtjes nog volledig in handen. Vragen van het volk beantwoord hij niet, poezenfilmpjes kijken op zijn telefoon doet hij wel, en hoewel hij met een vuurwerkverbod niet een volledige onbenul blijkt te zijn (het kan zijn dat de makers dit natuurlijk wel zo hebben bedoeld), is het duidelijk dat hij niet populair is. De oom van Stach spoort de jongen aan zich als koning aan te bieden. De minister is onaangenaam verrast, maar hoopt hem uit te schakelen door hem zeven onmogelijke opdrachten te geven. Aangezien Stach dit als koning met een terugblik vertelt, weten we dat het hem gelukt is.
Het boek had destijds weinig verhulde politieke zorgen en standpunten, waarmee de schrijver/politicus het D’66 partijprogramma onderstreepte. Het mag wat zorgelijk zijn dat veel van die punten nog steeds actueel zijn, en dat andere met wat aanpassingen ook. De brochure vermeldt de schrijver als adviseur, dus we kunnen aannemen dat hij daar volledig achter staat. De meest hippe aanpassing zit meteen al in de eerste opdracht, “De vogels van Decibel”, omgedoopt tot de Decibelse Kweklijster. Mensen gebruiken de vogels om hun mening te verkondigen, maar die komt nogal eens verdraaid aan, met ruzie tot gevolg. De vogel, een pop, heeft verdacht veel overeenkomsten met het Twitter-symbool. De volgorde van de opdrachten is iets omgegooid, sommige zijn duidelijk versimpeld en het meest ingewikkelde verhaal (Ekilibrië) is geschrapt. Zo is er een vlotte, lekkere, komische en met vlagen ook best spannende voorstelling gemaakt.
Leuk is ook dat elke opdracht zo zijn eigen muzikale stijl heeft gekregen. Rock in Decibel, blues bij de lijdende burgers van Afzette-Rije, om bij de oplossing over te gaan in een Bossa Nova. Een psalm bij de schuivende kerken van Uikemene, en gospel bij de gedwongen sprong van de kerktoren. Meest geestige is de smartlap die bij de draak van Smook hoort. Dit is meteen ook de meest vette muzikale knipoog in de voorstelling. Er is regelmatig interactie met het publiek, dat even nodig heeft om de kat uit de boom te kijken, om vervolgens er vol in mee te gaan. Ook op niet-gescripte momenten wordt er leuk omgegaan met reacties uit de zaal.
De spelers hebben maar weinig nodig. Centraal staat een grote inloop-kist, waar zich het keyboard bevindt. Af en toe worden wat rekwisieten gebruikt, maar het zijn vooral de acteurs die met kleine ‘kostuumaanpassingen’ van rol naar rol springen.
Een cast van drie man en ruim een uur speeltijd, en toch alle opdrachten. Dat vraagt uiteraard ook wat concessies en afsnijden van bochten. Niet alle opdrachten worden hierdoor even uitgebreid verteld, waardoor de achterliggende boodschap soms niet helemaal helder meer is. Met name de stoel op het einde heeft nu nauwelijks nog iets toe te voegen. Ook het vriendinnetje zit bijvoorbeeld niet meer in de voorstelling. Storend is dit echter niet. Het wordt meer dan gecompenseerd door het leuke spel, waarbij soms wordt gespeeld met de theatervorm, zoals het aanhouden van een muzieknoot omdat Jonata Taal nog even het jasje-dasje van de minister moet aantrekken, of de vet aangezette snik in de smartlap van de draak van Smook. Ieder bijfiguur heeft iets karikaturaals, zoals het Frans van de dokter, of het plattelands van de mensen in Wapenfelt. Met een lekker stukje slapstick hier en daar wordt iedereen in de zaal wel bediend met een brok humor die hij of zij leuk vindt.
Deze voorstelling van Koning van Katoren was de laatste van dit seizoen, maar volgend seizoen keert de voorstelling terug. Dat betekent ook dat er twee voorstellingen rond dit verhaal zijn, want ook NJMT brengt het dan op de planken. Of die voorstelling goed gaat zijn, daarvoor zul je ons verslag te zijner tijd moeten lezen; deze voorstelling van de Nachtdieren is in ieder geval zeker de moeite meer dan waard.
