Daens tijdens repetities al fantastisch.

Jelle Cleymans:
Je speelt Jan. Hoe zou je de persoon Jan willen omschrijven
Dan moet ik het eerst kaderen in de tijd waarin het zich afspeelt. Eind 19e eeuw; heel veel arme Vlamingen die in fabrieken zijn weggestoken en worden onderdrukt door de katholieke kerk. Op dat moment komt het socialisme op en ik ben een jonge socialist die de socialistische krant verkoopt en ook een zaak heeft om voor te vechten. Een droom om mensen een beter leven te bezorgen. Er is een scene waarin bij een staking de stakers geen soep krijgen en de werkers wel. Dan komen de socialisten met een grote kar met soep en zeggen bij ons krijgt iedereen. Iemand dus die voor gerechtigheid gaat en die in zijn strijd dan ook verliefd wordt op een jong arbeidersmeisje. Een meisje uit een katholiek nest, wat voor problemen zorgt. Nette heeft ook het opstandige, de rebel in de fabriek die wil vechten tegen de onderdrukking. In die zin komen ze elkaar tegen, maar in het begin is ze wel afkerig tegen dat Jan een rooie is. Achteraf blijkt, en dat is zo mooi in het verhaal, dat er op dat moment in de geschiedenis in de werkende klasse geen socialisten of katholieken bestaan, alleen mensen die het beter willen maken voor hun medeburgers. Mijn personage is daar één van, met heel beperkte middelen.

Mede door Daens is die extreme situatie hier niet meer
Maar als je kijkt wat er in Tibet gebeurd is voor de Olympische Spelen. Mensen die op straat komen en zich voor de ogen van de camera in elkaar laten slaan. Dat is wat er op een gegeven moment ook in dit verhaal gebeurt. Dat ze in opstand komen en worden neergeknuppeld door de politie. Dat gebeurt dus nu nog steeds, niet meer hier, maar wel op andere plekken.
Ik moet er wel bij zeggen dat dit een heel Vlaams, heel Belgisch verhaal is, omdat wij weten om welke problematiek het hier gaat.
Wat niet wil zeggen dat het niet geschikt is voor Nederlanders. We kennen natuurlijk Les Miserables omdat Victor Hugo een boek heeft geschreven, maar niet vanuit onze historie. Dit verhaal zal denk ik moeilijk worden opgepikt door Engelsen of Amerikanen. Het is een verhaal over onrecht, arm en rijk en armen die daar niet uit geraken, in die zin is het universeel, maar hier komt de taalkwestie erbij, en dat is wel heel erg eigen aan ons België.

Daens is dus niet geschikt voor export?
Ik wil niet doemdenken, maar ik denk wel dat het moeilijk is. Maar zeg nooit nooit. Natuurlijk mogen we dromen van Daens op Broadway, maar ik denk het niet. Dat wil niet zeggen dat het hier niets wordt. Het wordt echt wel fantastisch En ik hoop ook dat Nederlanders geïnteresseerd zijn om te komen kijken want het wordt iets wat ook in Nederland niet zo veel wordt gedaan. Heel veel acteurs, die normaal niet in musicals te zien zijn; weinig choreografie maar wel grote meutes en massa's die naar voren komen. Het wordt heel erg van vlees en bloed, en daar hou ik van. Spektakel, maar wel gekanaliseerd. Nederlanders die van musical houden en bereid zijn even te rijden moeten zeker komen kijken. De reactie s hier spreken boekdelen: het is een repetitie, geen kostuums of niks, en het is nu al goed.

Hoe bekend is in jouw ogen de persoon Daens in België
Iedereen kent hem. Dat is mede te danken aan de film van Stijn Coninx. Dat was toen heel bijzonder. Genomineerd voor een Oscar, wat nog nooit was gebeurd. Het is dan ook een parel van een film. En natuurlijk is het opgelegd door scholen; als leerling krijg je met m te maken.


Frank van Laecke:
We zagen een stuk van de eerste akte. Tot hoever zijn de repetities inmiddels gevorderd?
We zitten al op twee derde in de tweede akte. We zijn echt op schema; we lopen zelfs wat uren/dagen voor. Het gaat heel relaxed én gedreven. Het is goed gestructureerd. De cast is wild enthousiast dus naar elke dag kijk ik weer uit.

De repetitieruimte is veel kleiner dan het podium. Hoe moeilijk is dat regisseren?
Het is niet zo moeilijk omdat we nu al weten wat de aanpassingen in de staging gaan zijn die straks nodig zijn om de emotie die nu ontstaat te vertalen naar het grote speelvlak. We hebben daar met alles bij voorbaat rekening mee gehouden. Dus ik verwacht geen grote verrassingen.

Hoe gaat gebruik gemaakt worden van de 40 meter diepte van het podium?
De emoties zijn natuurlijk gewoon op het voortoneel. Bij het fysieke kun je die diepte goed gebruiken. Rennen, lopen, alles is mogelijk. Op een gewone scene ben je er al als je vier stappen rent. Hier dus niet.

Aan wie voel je je het meest schatplichtig. Aan de film of aan de persoon Daens
We zijn met het scenario vertrokken van het filmscript, dus daaraan zijn we zeer schatplichtig. Anderzijds voel ik me zeer verwant met de persoon Daens, los van dat het een pastoor is of niet. Het gaat me om de man die is opgestaan en zijn verdere leven in het teken heeft gesteld van een bepaalde strijd waarin hij gelooft.

In wat we zagen zien we Daens redelijk blanco de ellende van Aalst binnenkomen en daar ervaren wat er loos is. Dat geldt natuurlijk ook voor het publiek. Een bewuste keuze?
Dat is een bewuste keuze, en was ook zo in de film. Die start is bijna copy-paste van de film en een goede inleiding in de kentering van zijn persoon. Via Daens ga je als toeschouwer mee, dus wordt je op hetzelfde ogenblik als hij geconfronteerd met alles.

In Daens gaat het om politieke conflicten en kloven die heden ten dage in die mate niet meer voorkomen. In hoeverre is het voor het publiek lastig om daar in mee te gaan?
Dat is vrij gemakkelijk. Het gaat om een strijd voor een rechtvaardig bestaan en dat staat los van politieke partijen. Dat is zo ingevuld, maar dat is maar in tweede instantie. Het gaat meer over de strijd van we hebben niets en we willen iets; dat is het belangrijkste of dat nu met de rode vlag is of met de groene. Het is een zeer moedige strijd om een beter bestaan, en dat is heel herkenbaar denk ik. En dat wordt dan nog eens doorspekt met een prachtige lovestory tussen een jonge socialist en een jong katholiek meisje. Een beetje Romeo en Julia.

Welke scene of vondst ben je als regisseur het meest trots op?
Ik kan dat zo niet zeggen. Er zitten zo veel mooie dingen in. Maar dat we de kans hebben geschreven nu al 125 versies van het script te schrijven daar ben ik het meest trots op. En dat we zo'n fantastische cast bij elkaar hebben gekregen.

Daens is een episch historisch stuk. Les Miserables is dat ook. Kan Daens geëxporteerd worden naar een ander land?
Ik denk het wel. Het is geen typisch Vlaamse situatie, 'Wat Novecento toonde sluit hier dicht bij aan. Ik denk dat elk verhaal dat voldoende herkenbare elementen heeft waarmee het publiek zich kan associëren of meevoelen geschikt voor export. Je moet alleen de juiste mensen vinden natuurlijk.

Martin Michel:
Bij dansvoorstellingen als Grease is het werk van de choreograaf voor het publiek wel duidelijk. Wat is de taak van de choreograaf bij Daens?
De choreograaf zorgt dan niet voor de danspasjes, maar het gaat dan om de musical staging. De onderliggende bewegingen van de personen moeten de sfeer en het acteerwerk versterker. Het is geen dans, het is beweging die een sfeer uitstraalt. Dat is ook een kunst. We werken met veel acteurs, en de acteurs laten bewegen uit een personage, uit een emotie, daar ben ik nu mee bezig.
Met grote ensemble-scènes moet je altijd de sfeer bepalen; het moet heel duidelijk voor het publiek zijn. Je moet bijvoorbeeld meteen zien dat deze grote groep mensen een zwaar leven heeft en daarvoor is beweging heel belangrijk.

Voor die ensemble-scènes is de ruimte hier heel beperkt, zeker ook ten opzichte van het werkelijke podium. Hoe ga je daar mee om?
Dat heb ik allemaal vooraf uitgewerkt. Ik heb het beeld dan in mijn hoofd, tot aan de pasjes aan toe. Hier worden ze dan wat korter uitgevoerd. De scene die je aan het begin zag zal straks over een veel grotere afstand worden uitgevoerd. En over anderhalve week kunnen we het daar doen. Twee weken technische repetities, gewone repetities en dan twee weken try-outs.

Dit werk is dus anders dan voor een dansmusical als Footloose. Heeft bepaald werk je voorkeur?
Ik hou van alles wat met musical te maken heeft. Als je regie en choreografie doet is dat weer heel anders dan dat je alleen choreografie doet. Alleen maar musical staging is weer een andere ervaring. Er zitten wel wat kleine choreografietjes in Daens, maar het werk is toch vooral met de regisseur samen een volledig beeld te creëren.