Theun Plantinga over Achtste-groepers Huilen Niet

Het reageren op huilende kinderen lijkt me toch behoorlijk andere koek dan na afloop een CD verkopen
Ja. maar beiden geeft voldoening. Als je na afloop 100 cd's verkoopt weet je dat het een goede show is geweest. En bij huilende kinderen weet je ook dat het wel is overgekomen. Nu zijn we er aan gewend, mar in het begin was het verschrikkelijk. Nu grijpt de voorstelling jezelf nog wel eens aan, maar niet meer zo vaak als toen. Je wilt als volwassen mens niet dat kinderen dood gaan. Dat is als acteur heel heftig om te spelen en dit is ook nog eens echt gebeurd. Je voelt bijna een sorry-gevoel. Ik wil je niet laten huilen, maar het moet even. Het is wel belangrijk om ze te laten voelen dat zoiets gebeurt. Er zijn scholen die dit niet kennen, en ook scholen die het wel hebben meegemaakt dat ze een leerling zijn kwijtgeraakt. En op persoonlijk vlak een oma of opa, soms een ouder die is overleden, en voor een kind is een huisdier al heel erg. Eén keer vertelde een kind in tranen over haar dode vis; zij had het ook meegemaakt, en beleefde dat net zo erg.

Bij een goede emotionele voorstelling hou ik het zelfs bij herhalingsbezoeken niet droog. Hoe doe je dat als acteur? Je moet blijven spelen.
Ja, dat is het eigenlijk. Je moet blijven spelen. Dan speel je op techniek, en onderdruk je de gevoelens. Maar als er dan een jongetje op rij 1 nog voor het einde met opgetrokken knieën zit te snikken dan wordt ik ook enorm geraakt. Dan moet ik voor mezelf een muur optrekken anders red ik het niet. En soms komt het bij het applaus halen, maar mensen begrijpen dat ook. En ergens wil je het ook voelen. Het zal bij de eerste voorstelling straks ook wel weer even wennen worden. De hele zomer leuk Daendels en dan nu weer een kind dood spelen.
We hebben ook één keer een grote fout gemaakt. We hebben op de school gespeeld waar dit verhaal gebeurd is, voor enkele (oud-)leerlingen van die klas en waar Jacques Vriens dus schoolhoofd en docent is geweest. We waren dus wel enthousiast dat we op die plek stonden en dat voelde wel goed, maar van tevoren hebben we foto's bekeken van die klas. En zo kregen Joep en Akkie dus ineens een gezicht. Dus de hele voorstelling sta je klasgenoten in hun gezicht aan te kijken en je hebt een gezicht bij Akkie, die dus veel meer gaat leven. Dat was dus heel pittig. Het gekke is dat na afloop in de docentenkamer met de leerlingen van toen bij het ophalen van herinneringen je een zekere betrokkenheid voelde. Dat het ook een beetje jouw verhaal is, terwijl het dus dat van hun is.

Deze voorstelling lijkt voor jou een buitenbeentje; je zit vaak in humoristische stukken
Ik heb heel veel komische dingen gedaan. Ik vind dat leuk, en het gaat me ook goed af; ik ben echt wel een komediespeler. Maar mijn afstudeervoorstelling, Rake klappen, ging over huiselijk geweld. (Heel succesvol, 3 reprises, dvd uitgekomen en in de tweede kamer gespeeld) Dat heb ik toen heel bewust gekozen, omdat ik ook die kant heb. Het is dus wel heel makkelijk om Theun Plantinga in hele grappige dingen te zetten en daar heb ik ook succes mee, maar ik wil ook die andere kant blijven ontwikkelen. In de solovoorstelling die ik aan het schrijven ben zitten ook hele komische dingen, maar de liedjes die ik aan het schrijven ben zijn over relaties en ook over de dood zijn heel serieus. Dat geeft me weer de gelegenheid te spelen met de emoties van het publiek; het gevoel dat je de touwtjes volledig in handen hebt is mooi

Speel je liever voor volwassenen of kinderen
Ik ben niet zo van een doelgroep. Als ik een familievoorstelling maak die geënt is op kinderen maak ik hem toch niet zozeer voor kinderen. Natuurlijk kun je bij kinderen niet met 18-plus dingen aankomen, maar de technieken zijn gelijk..Hoe je speelt en stuurt is hetzelfde. Natuurlijk zijn kinderen als je speelt veel vrijer in hun reactie. En bij alles wat je maakt heb je te maken met een spanningsboog; die ligt bij een kind veel korter dan bij een volwassene. Voor volwassenen kan een toneelgroep Amsterdam een marathonvoorstelling maken van 5 uur; die kunnen de concentratie opbrengen om te blijven luisteren. Bij kinderen ligt dat rond de ... half uur? Dus je zult in een voorstelling wel ruimte moeten creëren dat ze er even uit kunnen, en dan er weer in. Dus gun je ze wat pauzes.

Achtste-groepers huilen niet is tot en met mei te zien in diverse Nederlandse theaters en gaat 10 oktober in het theater van de Openbare Bilbliotheek van Amsterdam in premiere. Voor een verdere speellijst zie www.vetheater.nl
De rol van Joep wordt dit seizoen door Theun Plantinga gedeeld met Arjen Arnoldussen

.

Foto's: Mattias Verhoeven / Jos Dortmans (kat)