Yndrukwekkende Fryske fersje fan Blood Brothers

Een Hollands oordeel over Bloedbà¢n
Achter een restaurant aan de rand van het centrum van Bergum blijkt een heus openluchttheater te zijn. Voor de bezoekers zijn matjes beschikbaar die het zitcomfort wat vergroten, al hebben vele bezoekers ook nog een extra kussentje meegenomen en smokkelt een enkeling door twee matjes te gebruiken.

Het decor is opvallend rood. Links een huizenrij van weinig statuur, rechts wat fraaiere woningen. Ook de achterwand is rood, met een opvallende witte cirkel, waar soms projecties op verschijnen. Het live-orkest zit in een soort loge boven de betere woningen.
Van de langlopende musicals is Blood Brothers waarschijnlijk de minst bekende onder het gewone publiek. Het stuk van Willy Russell staat echter als een huis, met een sterke score, die zich dan wel weer erg vaak herhaalt. Mijn bezoek aan deze musical in Londen heb ik echter niet als een succes ervaren, dankzij het aftands ogende decor, en vooral de slecht geacteerde kinderrollen door volwassen spelers. En dit laatste is cruciaal. Voor een band met de karakters van Linda, Eddie en Mickey moeten deze goed worden gespeeld. En juist het overtuigend acteren als kind is nog niet zo eenvoudig als het klinkt.

Bloedbà¢n begint met een dramatisch moment. Twee doden op het toneel, een treurende moeder, en een lap. Een verteller in het zwart laat jou als publiek zien hoe het allemaal zo is gekomen. Het verhaal krijg je als publiek vervolgens te zien, en wordt soms onderbroken door de verteller, die het naderend noodlot steeds benadrukt. Een verteller (Atze J. Lubach-Koers) ook die in het verhaal zelf ook opduikt in vaak de sturende rollen, zoals de politieagent en de schiet- en friettenthouder.

We maken kennis met mevrouw Jonker (Bianca Wiersma), die erg vruchtbaar is. Het is de reden om te trouwen, en dat ze al snel twee kinderen heeft, Anne Marie (Amarens de Vries) en Sammy (Björn Sinnema). Als ze weer in verwachting raakt, haar vent vlucht en het vervolgens een tweeling blijkt te zijn is ze ten einde raad. Eén extra mond voeden ging nog net, maar twee extra. Mevrouw Jonker werkt in de huishouding van mevrouw van Leeuwen (Atty van der Plaats). Deze vrouw wil dolgraag kinderen, maar heeft ze tot nog toe niet kunnen krijgen. Met haar man(Hielke Reitsma) in het buitenland krijgt ze een geweldig idee. Als zij nou 1 kind overneemt. Haar man komt pas terug nadat mevrouw Jonker is uitgerekend. Hoewel ze niet echt wil, besluit mevrouw Jonker toch toe te geven. Gebruik makend van de (bij)gelovigheid van haar huishoudster laat ze de vrouw op de Bijbel zweren het nooit iemand te zeggen. En later krijgt ze ook nog te horen dat als een tweeling die onwetend zijn van elkaars bestaan, dit alsnog te horen krijgen, ze beiden zullen sterven. Bij de geboorte wil mevrouw Jonker het kind alsnog niet afstaan, maar van Leeuwen houdt haar aan de afspraak, en neemt Eduard (Eddie) mee. Als huishoudster kan ze haar kind natuurlijk nog dagelijks zien, maar haar bazin begint al licht paranoïde te worden. Ze vraagt haar man met een smoes Jonker te ontslaan. Aldus gebeurt.
Als de kinderen opgroeien worden ze door hun moeders bij elkaar uit de buurt gehouden, maar het lot beslist dat de twee elkaar ontmoeten. De twee tegenpolen in zo'n beetje alles besluiten tot een bloedbroederschap als ze merken dat ze op dezelfde dag geboren zijn. Ook Linda(Baukje Tangerman) verschijnt ten tonele. Linda raakt verliefd op Mickey(Leo Boermans), en Eddie(Sicco Visser) vindt Linda wel erg leuk. Mickey is nogal nonchalant en merkt hoegenaamd niets van de gevoelens van Linda, en wil er in ieder geval niets mee. Als de kinderen weer wat ouder zijn, en mevrouw van Leeuwen ontdekt dat de kinderen nog steeds contact hebben besluit ze abrupt te verhuizen naar buiten de stad. Maar niet veel later blijkt het huis van de Jonkers te moeten worden verhuisd, en krijgen ook zij een huisje buiten het dorp. Wederom komen de kinderen elkaar weer tegen. Naarmate ze nog ouder worden groeien ze steeds verder uit elkaar, en blijkt het noodlot vooral Mickey niet gezind. Een zwangere vriendin, en een domme daad zorgen ervoor dat hij steeds minder de enthousiaste positieve jongen blijft.
Met het verklappen van het einde zou heel goed alle spanning uit de voorstelling kunnen worden gehaald, maar dat is hier niet het geval. Juist het naderend noodlot, wat onafwendbaar is geeft het stuk weer spanning en emotie mee. De dubieuze rol van de verteller, die op één of andere manier elke keer weer de verkeerde kant op stuurt. Hoe hij als agent ongelooflijk streng is tegen mevrouw Jonker als hij Mickey na wat kattenkwaad thuisbrengt, mede gevoed omdat zijn oudere broertje Sammy voor galg en rad opgroeit. Maar bij Eddie, die eigenlijk het meest fout tegen de agent bezig was, drinkt hij gezellig een wijntje, en blijft het bij een nauwelijks serieus te nemen standje.

De cast bestaat uit 10 amateurs, die het allemaal prima doen. Waar op West End de kindervertolkingen niet konden overtuigen doen ze dat hier volledig. Er wordt precies de juiste snaar geraakt, de speelsheid is nooit overdreven. Het spel van de verteller leunt heel erg op tekstinterpretatie, en hoewel voor deze Hollander de grote lijnen zeker te volgen zijn, kan ik de spelers niet woord voor woord verstaan, dus niet helemaal oordelen hoe goed hij het doet. Voor zover ik dat wel kan, ziet het er goed uit. Ook de beide moeders, elk met hun eigen omgangsvormen en ontwikkeling, worden sterk gespeeld.. De no-good Sammy, de vriendin Linda en broeder Eddie zijn alle drie erg goed, maar de manier waarop Mickey wordt gespeeld is werkelijk prachtig. Een jongen om mee mee te leven in al zijn spontaniteit, om later mee te zakken in de poel van ellende en wanhoop waar deze jongen grotendeels buiten eigen schuld in belandt. Echt super gedaan. Tenslotte is de zangeres (Fokje Wiersma) die staand bij het orkest alle Marilyn Monroe-nummers zingt ook uitstekend.

Grappig op een grappige manier (zoals spelen met rollen door kleine kledingwissels, of ingaand op jeugdige naïviteit) en dan weer grappig op een schrijnende manier (als mevrouw Jonker de Wehkamp-bestellingen niet kan betalen wordt het huis leeggehaald, en als laatste zelfs het popje uit de kinderwagen meegenomen), hoewel Blood Brothers een drama is valt er een hoop te lachen. Ook de tekst is vaak nogal snedig, maar daar kan deze Hollander in dit geval geen oordeel over geven. Er blijft echter nog een hoop te genieten over. Soms is het verschil in woordgebruik ineens grappig. Als het Fries voor dansen klinkt als douchen zit je tijdensde dans toch even naar boven te kijken. Er zal toch geen water naar beneden komen.
Hét gevaar bij alle openluchtvoorstellingen is natuurlijk het weer. Deze avond was het bijzonder aangenaam weer. De volgende ochtend stroomde het echter van de regen. Zo blijkt de grens tussen geluk en pech toch een kleine te zijn. Laten we hopen dat de vier die nog volgen (25,27,28 en 31 mei) onder eenzelfde gelukkig gesternte zullen plaatsvinden. Het is zeker een must voor de Friese musicalliefhebber en ook een leuke voorstelling voor niet Friestaligen.

Voor verdere info: http://www.iepenloftspul.nl (kun je meteen zien of je Fries goed genoeg is)..